غزل شمارهٔ ۶۲۶۵
آه با دیده اختر چه تواند کردن؟
دود با روزن مجمر چه تواند کردن؟
حسن فولاد بود گردن باریک اینجا
تیزی تیغ به جوهر چه تواند کردن؟
دل روشن چه غم از موج حوادث دارد؟
شورش بحر به گوهر چه تواند کردن؟
غفلت از دایره بی خبران بیرون است
خواب با دیده ساغر چه تواند کردن؟
کرد مغلوب، هوا عمر سبکسیر مرا
شمع با سیلی صرصر چه تواند کردن؟
بی قراران تو از کون و مکان بیرونند
گرد با مرغ سبک (پر) چه تواند کردن؟
رگ ابری چه قدر آب ز دریا گیرد؟
آستین با مژه تر چه تواند کردن؟
ناتوانان چه غم از موج حوادث دارند؟
بوریا با تن لاغر چه تواند کردن؟
دل خوبان به سخن نرم نگردد صائب
مور با سد سکندر چه تواند کردن؟
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
آه با دیده اختر چه تواند کردن؟
دود با روزن مجمر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: آه، چشمان ستاره چه تاثیری میتوانند بگذارند؟ و دود، از روزنه شومینه چه کار میتواند انجام دهد؟
حسن فولاد بود گردن باریک اینجا
تیزی تیغ به جوهر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: حسن مانند فولاد است و گردن باریک او نشانگر زیباییاش است. در اینجا سوال میشود که تیغ تیز چگونه میتواند بر این جوهر اثر بگذارد یا آسیب بزند؟
دل روشن چه غم از موج حوادث دارد؟
شورش بحر به گوهر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: دل روشن و صاف از مشکلات و سختیهای زندگی نگران نیست. دریا و طوفان نمیتوانند گوهری باارزش را تحت تأثیر قرار دهند.
غفلت از دایره بی خبران بیرون است
خواب با دیده ساغر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به این موضوع اشاره دارد که کسانی که از واقعیت و حقیقتهای زندگی غافل هستند و در خواب و بیخبری به سر میبرند، نمیتوانند با دیده بصیرت و آگاهی کار زیادی انجام دهند. به عبارتی، اگر کسی در حال بیخبری و غفلت باشد، نمیتواند با دیدن و آگاهی به درک درستی از شرایط و حقیقتها دست یابد.
کرد مغلوب، هوا عمر سبکسیر مرا
شمع با سیلی صرصر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: هوا و شرایط منفی، عمر کمعمق و ناچیز من را تحت فشار قرار دادهاند. در این وضعیت، شمع امید و زندگی من با تحمل بادهای سخت و سرد چه کاری میتواند انجام دهد؟
بی قراران تو از کون و مکان بیرونند
گرد با مرغ سبک (پر) چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: عاشقانی که در جستجوی تو هستند، از این دنیا و مکان خارج شدهاند. در کنار پرندهای سبکپر، چگونه میتوانند آرامش بیابند؟
رگ ابری چه قدر آب ز دریا گیرد؟
آستین با مژه تر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به محدودیتها و ناتوانیهای فرد اشاره دارد. صحبت از رگ ابری است که اگرچه ممکن است از دریا آب بگیرد، اما در نهایت مقدار آن بسیار کم است و نمیتواند تأثیر زیادی داشته باشد. همچنین، اشاره به آستینی با مژهی تر دارد که نشاندهندهی بیفایده بودن تلاش برای انجام کاری است که به نظر نمیرسد نتیجهی چشمگیری به همراه داشته باشد. به طور کلی، این شعر مفهوم ناکافی بودن منابع یا تلاشها را به تصویر میکشد.
ناتوانان چه غم از موج حوادث دارند؟
بوریا با تن لاغر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: ناتوانان نباید از امواج مشکلات نگران باشند، زیرا فردی که ضعیف و لاغر است، نمیتواند زیاد به خود آسیب برساند.
دل خوبان به سخن نرم نگردد صائب
مور با سد سکندر چه تواند کردن؟
هوش مصنوعی: دلهای نیکوکاران با حرفهای نرم و آرام تحت تاثیر قرار نمیگیرد. در واقع، مانند این است که بگوییم مورچه نمیتواند با دیواری که سکندر ساخته مبارزه کند.

صائب