گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۳۴

شوخی حسن کی نهان زیر نقاب می‌شود
خنده برق را کجا ابر حجاب می‌شود
شوری بخت اگر چنین بی‌نمکی ز حد برد
گرد نمک به دیده‌ام پرده خواب می‌شود
سوخته محبتم غیرت عشق می‌کشم
من دل خویش می‌خورم هرکه کباب می‌شود
از دم سرد ناصحان گرمی من زیاده شد
غوره به چشم پختگان باده ناب می‌شود
رنگ نماند در لبش از نفس فسردگان
باده هوا چو می‌خورد پا به رکاب می‌شود
با همه کس یگانه‌ام از اثر یگانگی
گرد برآید از دلم هرکه خراب می‌شود
مردم چشم می‌شود دایره محیط را
کاسه هرکه سرنگون همچو حباب می‌شود
صائب اگر چنین زند جوش عرق ز عارضش
خانه عقل و صبر و دین زود خراب می‌شود

اطلاعات

وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شوخی حسن کی نهان زیر نقاب می‌شود
خنده برق را کجا ابر حجاب می‌شود
هوش مصنوعی: آیا می‌توانی خندهٔ خوشبختی حسن را در پشت نقاب مخفی کنی؟ جایی که ابرها حس حجاب را از بین می‌برند، نور خندهٔ او چگونه می‌تواند ناپدید شود؟
شوری بخت اگر چنین بی‌نمکی ز حد برد
گرد نمک به دیده‌ام پرده خواب می‌شود
هوش مصنوعی: اگر حیات چنان بی‌روح و بی‌مزه باشد، اشک من همچون نمک بر گونه‌ام فرود می‌آید و خواب مرا می‌رباید.
سوخته محبتم غیرت عشق می‌کشم
من دل خویش می‌خورم هرکه کباب می‌شود
هوش مصنوعی: عاشقانه‌ام را به‌خاطر عشق می‌سوزانم و از آتش عشق رنج می‌کشم. دل خود را می‌زنم و در عوض، هر کسی که قربانی عشق می‌شود را می‌بینم.
از دم سرد ناصحان گرمی من زیاده شد
غوره به چشم پختگان باده ناب می‌شود
هوش مصنوعی: حرف‌های سرد و بی‌احساس نصیحت‌کنندگان باعث شده که احساسات من قوی‌تر شود، مثل اینکه انگور در چشم پخته‌ها به شراب خالص تبدیل می‌شود.
رنگ نماند در لبش از نفس فسردگان
باده هوا چو می‌خورد پا به رکاب می‌شود
هوش مصنوعی: رنگ لب او از نفس کسانی که از نوشیدنی سرد شدند، باقی نمانده است. وقتی که هوای باده را می‌نوشد، مانند می‌شود و به وجد می‌آید.
با همه کس یگانه‌ام از اثر یگانگی
گرد برآید از دلم هرکه خراب می‌شود
هوش مصنوعی: من با همه آدم‌ها ارتباط خاصی دارم و این ارتباط به خاطر یگانگی‌ام است. هر کسی که دچار مشکل یا سختی می‌شود، تأثیر این احساسات را از دل من می‌بیند.
مردم چشم می‌شود دایره محیط را
کاسه هرکه سرنگون همچو حباب می‌شود
هوش مصنوعی: مردم مانند دایره‌ای هستند که دور خود را می‌بینند و هر کسی که به پایین بیفتد، مانند حبابی که در آب می‌زند، به سطح می‌آید.
صائب اگر چنین زند جوش عرق ز عارضش
خانه عقل و صبر و دین زود خراب می‌شود
هوش مصنوعی: اگر صائب این‌گونه احساساتش بر افروخته شود، دلیلش می‌تواند بحران و نابودی عقل، صبر و دین او باشد.