گنجور

غزل شمارهٔ ۴۴۵

نه هر چشمی سزاوارست رخسار معانی را
که شبنم دیده شورست گلزار معانی را
ز چشم شور، آب خضر خون مرده می گردد
مکن بی پرده چون گل جام سرشار معانی را
ندارد بهره ای از حسن معنی چشم صورت بین
به هر آیینه منمایید دیدار معانی را
خطر از سبزه بیگانه بیش از زهر می باشد
جمال آشنارویان گلزار معانی را
دلیل جوهر مردی است پاس اهل بیت خود
ز نامحرم نگه دارید ابکار معانی را
لبی خامش تر از گوش صدف آماده می باید
طلبکار وصال در شهسوار معانی را
حباب از عهده تسخیر دریا برنمی آید
مسخر چون کند الفاظ، اسرار معانی را؟
ز آب خضر می شد سیر اگر می دید اسکندر
ز زیر پرده الفاظ، رخسار معانی را
به یوسف چون رسد جویای یوسف می شود ساکن
وصال افزون کند شوق طلبکار معانی را
نیارد در نظر صائب جمال ماه کنعان را
نظربازی که یک ره دید رخسار معانی را

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نه هر چشمی سزاوارست رخسار معانی را
که شبنم دیده شورست گلزار معانی را
هوش مصنوعی: هر چشمی نمی‌تواند به زیبایی و عمق معانی واقف باشد، چرا که تنها نگاهی خاص و شفاف می‌تواند به گلزار معانی دست یابد.
ز چشم شور، آب خضر خون مرده می گردد
مکن بی پرده چون گل جام سرشار معانی را
هوش مصنوعی: چشم شور باعث می‌شود که آب زندگانی و شفا تبدیل به خون و مرگ شود. پس مانند گل، باید در پرده بمانی و از کلام پرمعنا و عمیق خود با احتیاط و پرهیز صحبت کنی.
ندارد بهره ای از حسن معنی چشم صورت بین
به هر آیینه منمایید دیدار معانی را
هوش مصنوعی: کسی که فقط به ظواهر و شکل‌های بیرونی نگاه می‌کند، از زیبایی واقعی و معناهایی که پشت آن‌ها نهفته است بهره‌ای نخواهد برد. پس به او نشان ندهید که چگونه می‌توان به عمق معانی نگریست.
خطر از سبزه بیگانه بیش از زهر می باشد
جمال آشنارویان گلزار معانی را
هوش مصنوعی: خطر از موجودات بیگانه بیشتر از زهر است، زیرا زیبایی آشنایان در باغ معانی زیباست.
دلیل جوهر مردی است پاس اهل بیت خود
ز نامحرم نگه دارید ابکار معانی را
هوش مصنوعی: دلیل و نشانه‌ی واقعی مردانگی، حفاظت از خانواده و اهل بیت است. باید معانی ناب و ارزشمند را از دست نااهلان و بیگانگان دور نگه داشت و از آن‌ها محافظت کرد.
لبی خامش تر از گوش صدف آماده می باید
طلبکار وصال در شهسوار معانی را
هوش مصنوعی: لبی که سکوتش از گوش صدف هم آرام‌تر است، باید آماده باشد که خواهان وصال و ارتباط با معانی عمیق باشد.
حباب از عهده تسخیر دریا برنمی آید
مسخر چون کند الفاظ، اسرار معانی را؟
هوش مصنوعی: حباب قادر نیست بر دریا تسلط پیدا کند و در برابر قدرت آن تسلیم می‌شود. این وضعیت نشان می‌دهد که زبان و واژه‌ها نمی‌توانند اسرار و عمق معانی را به خوبی برملا کنند.
ز آب خضر می شد سیر اگر می دید اسکندر
ز زیر پرده الفاظ، رخسار معانی را
هوش مصنوعی: اگر اسکندر می‌توانست از پشت پرده کلمات، چهره معانی را ببیند، به قدری تحت تأثیر قرار می‌گرفت که دیگر نیازی به آب خضر برای سیراب شدن نداشت.
به یوسف چون رسد جویای یوسف می شود ساکن
وصال افزون کند شوق طلبکار معانی را
هوش مصنوعی: هنگامی که کسی به یوسف نزدیک می‌شود، خواهان او می‌شود و احساس شوق و اشتیاقش نسبت به وصال بیشتر می‌شود و در پی درک معانی عمیق‌تر می‌رود.
نیارد در نظر صائب جمال ماه کنعان را
نظربازی که یک ره دید رخسار معانی را
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند زیبایی چهره‌ی ماه‌روی کنعان را صرفاً با نگاه کردن در میان جمعی از انسان‌ها بسنجد، چرا که تنها یک بار دیدن چهره‌ی واقعی و عمیق معانی و احساسات می‌تواند این زیبایی را درک کند.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۴۴۵ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1397/03/16 08:06
محسن حیدرزاده جزی

در بیت 6 شهوار درست است .