غزل شمارهٔ ۴۲۳۱
کی دلبران زصحبت دل سیر می شوند
خوبان کجا ز آینه دلگیر می شوند
در خانمان خرابی دل سعی می کنند
این غافلان که در پی تعمیر می شوند
چون صبح زیر خیمه دلگیر آسمان
روشندلان به یک دو نفس پیر می شوند
غیر از گرسنگی که نگردند سیر ازو
هر نعمتی که هست ازو سیر می شوند
آنان که قد کنند دوتا پیش چون خودی
در خانه کمان هدف تیر می شوند
بی جذبه آن کسان که درین ره قدم نهند
گر بر فلک روند زمین گیر می شوند
جمعی که پا به صدق درین راه می نهند
در یک نفس چو صبح جهانگیر می شوند
جمعی که از حسب به نسب می کنند صلح
قانع به استخوان ز طباشیر می شوند
صائب ز زخم شیر مکافات غافلند
صید افکنان که در پی نخجیر می شوند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کی دلبران زصحبت دل سیر می شوند
خوبان کجا ز آینه دلگیر می شوند
هوش مصنوعی: دلبران هرگز از صحبت با دل سیر نمیشوند، و خوبان هرگز از آینه دل ناراحت نمیگردند.
در خانمان خرابی دل سعی می کنند
این غافلان که در پی تعمیر می شوند
هوش مصنوعی: در خانهای که ویرانه و خراب است، افرادی ناپخته تلاش میکنند تا آن را تعمیر کنند، در حالی که غافلند از این که خودشان در حال خراب کردن آن هستند.
چون صبح زیر خیمه دلگیر آسمان
روشندلان به یک دو نفس پیر می شوند
هوش مصنوعی: وقتی صبح زود زیر آسمان ابری و دلگیر میگذرد، کسانی که نورانی و دلشاد هستند، در یک یا دو نفس حسی از پیری و فرسودگی را تجربه میکنند.
غیر از گرسنگی که نگردند سیر ازو
هر نعمتی که هست ازو سیر می شوند
هوش مصنوعی: جز گرسنگی که هیچ کس نمیتواند به کمک آن سیر شود، هر نعمتی دیگر به نوعی از آن سرچشمه میگیرد و انسان را سیر میکند.
آنان که قد کنند دوتا پیش چون خودی
در خانه کمان هدف تیر می شوند
هوش مصنوعی: کسانی که در خانه خود به بلندای دو قدم میرسند، مانند هدفی برای تیر در کمان میمانند.
بی جذبه آن کسان که درین ره قدم نهند
گر بر فلک روند زمین گیر می شوند
هوش مصنوعی: افرادی که بدون عشق و علاقه در این مسیر قدم میزنند، هرچقدر هم که به مقام بلندی برسند، در نهایت به زمین و واقعیت زندگی بازمیگردند و از جذابیت زندگی بهرهای نخواهند برد.
جمعی که پا به صدق درین راه می نهند
در یک نفس چو صبح جهانگیر می شوند
هوش مصنوعی: افرادی که با صداقت و راستی به سوی حقیقت گام برمیدارند، در یک چشم برهم زدن مانند صبحی که همه جا را روشن میکند، تبدیل به روشنایی و نفوذ بینظیری میشوند.
جمعی که از حسب به نسب می کنند صلح
قانع به استخوان ز طباشیر می شوند
هوش مصنوعی: جمعی که فقط به افتخارات خانوادگی خود میبالند و به ریشههای خود افتخار میکنند، در نهایت تنها به وجود فیزیکی خود بسنده میکنند و از عمق وجود خود بیخبر میمانند.
صائب ز زخم شیر مکافات غافلند
صید افکنان که در پی نخجیر می شوند
هوش مصنوعی: شکارچیانی که به دنبال شکار هستند، از عواقبی که ممکن است به خاطر زخم شیر به سرشان بیاید، غافلند.

صائب