غزل شمارهٔ ۴۲۰۸
الفت به عاشقان سگ آن کو نمیکند
وحشت رَم از طبیعت آهو نمیکند
از پاکدامنان نکند حسن اجتناب
گل با صبا مضایقه در بو نمیکند
از سینه هر دلی که به بوی تو شد جدا
چون نافه بازگشت به آهو نمیکند
سنگ و گهر یکی است به چشم خداشناس
میزان عدل میل به یک سو نمیکند
در تیغ نیست جوهر اقبال مردمی
کاری که چشم میکند ابرو نمیکند
اقبال روزگار به بخت است و اتفاق
دولت به التماس به کس رو نمیکند
آبش چو نخل بادیه از ابر میرسد
هرکس که التفات به هر جو نمیکند
آب روان به قوت سرچشمه میرود
سالک به پای خویش تکاپو نمیکند
صائب چو حسن قدرت خود را کند عیان
شمشیر کار جنبش ابرو نمیکند
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
الفت به عاشقان سگ آن کو نمیکند
وحشت رَم از طبیعت آهو نمیکند
هوش مصنوعی: محبت و دوستی با عاشقان باعث میشود که حتی آنهایی که در زندگی پر از خطر و وحشت هستند، احساس آرامش و امنیت کنند. به عبارت دیگر، عشق میتواند ترسها و نگرانیها را از بین ببرد و انسانها را به آرامش برساند.
از پاکدامنان نکند حسن اجتناب
گل با صبا مضایقه در بو نمیکند
هوش مصنوعی: از انسانهای با فضیلت، شایسته نیست که خود را از زیباییها دور کنند؛ گل در برابر نسیم زد و خورد نمیکند و بویی که دارد را از کسی پنهان نمیسازد.
از سینه هر دلی که به بوی تو شد جدا
چون نافه بازگشت به آهو نمیکند
هوش مصنوعی: هر دلی که به یاد تو از سینهاش جدا شود، مانند بویی که از نافه برمیخیزد و به آهو بازگردد، هرگز به سراغ تو برنمیگردد.
سنگ و گهر یکی است به چشم خداشناس
میزان عدل میل به یک سو نمیکند
هوش مصنوعی: در نظر خداشناس، سنگ و جواهر از نظر ارزش یکی هستند و میزان عدالت هیچ تمایلی به یک سمت ندارد.
در تیغ نیست جوهر اقبال مردمی
کاری که چشم میکند ابرو نمیکند
هوش مصنوعی: در توانایی افراد برای موفقیت، مهمتر از سلاح و ابزار، دید و نگرش آنهاست. آنچه که با چشم دیده میشود، گاهی تأثیر بیشتری از آنچه به دست میآید، دارد.
اقبال روزگار به بخت است و اتفاق
دولت به التماس به کس رو نمیکند
هوش مصنوعی: اقبال و خوششانسی در زندگی به شانس و شرایط بستگی دارد و کامیابی دولت به درخواست و خواهش از کسی وابسته نیست.
آبش چو نخل بادیه از ابر میرسد
هرکس که التفات به هر جو نمیکند
هوش مصنوعی: آب مانند نخل در بیابان از باران میرسد و کسی که به هر جایی توجه نکند، به آن آب دسترسی نخواهد داشت.
آب روان به قوت سرچشمه میرود
سالک به پای خویش تکاپو نمیکند
هوش مصنوعی: آب زلال از جایی که سرچشمه میگیرد به حرکت خود ادامه میدهد، اما شخصی که در این مسیر گام مینهد، خود را به زحمت نمیاندازد.
صائب چو حسن قدرت خود را کند عیان
شمشیر کار جنبش ابرو نمیکند
هوش مصنوعی: وقتی که حسن زیبایی خود را به نمایش میگذارد، تاثیرش بر دیگران به اندازهای است که حتی نیازی به حرکت یا اقدام خاصی ندارد. به عبارتی، تنها با نمایاندن زیباییاش، میتواند تاثیرگذار باشد و کارش در سطحی فراتر از یک برخورد فیزیکی است.

صائب