گنجور

غزل شمارهٔ ۴۰۵۴

راهی که مرغ عقل به یک سال می‌پرد
در یک نفس جنون سبکبال می‌پرد
چشم گرسنه را نکند سیر جمع مال
در خرمن است و دیده غربال می‌پرد
حرصش فزون ز خاک شود همچو چشم دام
چشم ندیده‌ای که پی مال می‌پرد
دولت ز آستان فنا جو که این هما
از سرگذشتگان را دنبال می‌پرد
بگذر ز آرزو که به جایی نمی‌رسد
چندان که دل به شهپر آمال می‌پرد
زین آتشی که در جگر تشنه من است
همچو سپند عقده تبخال می‌پرد
در مطلب بلند به همت توان رسید
عنقا به کوه قاف به این بال می‌پرد
ایام عمر زود به انجام می‌رسد
زینسان که ماه می‌رود وسال می‌پرد
پامال کرد اگر چه مرا جلوه‌های او
گوشم همان به نغمه خلخال می‌پرد
غافل مشو ز آه ضعیفان کز این نسیم
افسر ز فرق دولت و اقبال می‌پرد
صائب چو یاد گردش آن چشم می‌کنم
هوش از سرم چو مرغ سبکبال می‌پرد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

راهی که مرغ عقل به یک سال می‌پرد
در یک نفس جنون سبکبال می‌پرد
هوش مصنوعی: مسیر و رشد فهم و درک عقلانی ممکن است زمان‌بر و دشوار باشد، اما در مقابل، گاهی اوقات لحظات و احساسات بسیار عمیق و شگفت‌انگیز به سرعت و به آسانی به ما دست می‌یابند.
چشم گرسنه را نکند سیر جمع مال
در خرمن است و دیده غربال می‌پرد
هوش مصنوعی: چشم گرسنه هرگز سیر نمی‌شود و جمع کردن ثروت به تنهایی کافی نیست، زیرا انسان همچنان در آرزوی بیشتری باقی می‌ماند.
حرصش فزون ز خاک شود همچو چشم دام
چشم ندیده‌ای که پی مال می‌پرد
هوش مصنوعی: شخصی که به شدت طمع دارد، همچون چشمی که به دام افتاده، تنها به دنبال کسب مال و ثروت است و هیچ‌چیز او را از هدفش بازنمی‌دارد.
دولت ز آستان فنا جو که این هما
از سرگذشتگان را دنبال می‌پرد
هوش مصنوعی: به دنبال نعمت و خوشبختی از درگاه فنا بگرد، زیرا این پرندهٔ خوشبختی، از سرگذشت کسانی که قبلاً بوده‌اند، خود را می‌یابد.
بگذر ز آرزو که به جایی نمی‌رسد
چندان که دل به شهپر آمال می‌پرد
هوش مصنوعی: از آرزوهایت بگذر زیرا که به جایی نمی‌رسند، آن‌قدر که دل به خواسته‌های بزرگش پرواز می‌کند.
زین آتشی که در جگر تشنه من است
همچو سپند عقده تبخال می‌پرد
هوش مصنوعی: از این آتشی که در درون من به خاطر تشنگی شعله ور است، مانند آتش زدن گیاهی در دل، درد و ناراحتی ها نمایان می‌شود.
در مطلب بلند به همت توان رسید
عنقا به کوه قاف به این بال می‌پرد
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش، انسان می‌تواند به دستاوردهای بزرگ و والا برسد، همان‌طور که پرنده‌ای عادی با بال‌هایش توان پرواز به قله‌های بلند را دارد.
ایام عمر زود به انجام می‌رسد
زینسان که ماه می‌رود وسال می‌پرد
هوش مصنوعی: روزهای عمر به سرعت به پایان می‌رسد، همانطور که ماه به پایان می‌رسد و سال‌ها ناپدید می‌شوند.
پامال کرد اگر چه مرا جلوه‌های او
گوشم همان به نغمه خلخال می‌پرد
هوش مصنوعی: اگرچه من را نادیده گرفته و پایمال کرده، اما همچنان گوشم به صدای زنگ خنار توجه دارد.
غافل مشو ز آه ضعیفان کز این نسیم
افسر ز فرق دولت و اقبال می‌پرد
هوش مصنوعی: از یاد نبَر که آه و ناله‌ی ضعیفان تأثیر دارد، زیرا از این نسیم لطیف ممکن است نشانه‌هایی از خوشبختی و موفقیت سر برآورد.
صائب چو یاد گردش آن چشم می‌کنم
هوش از سرم چو مرغ سبکبال می‌پرد
هوش مصنوعی: وقتی به یاد چرخش آن چشم می‌افتم، تمام حواسم را از دست می‌دهم و همچون پرنده‌ای سبکبال به پرواز درمی‌آیم.