گنجور

غزل شمارهٔ ۳۸۵۰

زصدق اگر نفس صبحگاه خواهی شد
ز چشم شور فلک مد آه خواهی شد
بلند وپست جهان در قفای یکدگرست
اگر به چرخ روی خاک راه خواهی شد
اگر ستاره اشک ندامت است بلند
غمین مباش که پاک از گناه خواهی شد
زظلمت تو جهانی به خواب خواهد رفت
چنین زغفلت اگر دل سیاه خواهی شد
اگر ز عشق ترا هست آتشی در سر
چراغ بتکده وخانقاه خواهی شد
زدیدن توچه گلها که اهل دل چینند
اگر شکسته چو طرف کلاه خواهی شد
اگر چه یوسف مصری ز چرخ شعبده باز
به ریسمان برادر به چاه خواهی شد
نسیم شام نباید به خوش قماشی صبح
چه سود ازین که زخط خوش نگاه خواهی شد
مرو ز راه به امید توشه دگران
که چون پیاده حج خرج راه خواهی شد
منه زگوشه دل پای خود برون صائب
که هر کجاکه روی بی پناه خواهی شد

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زصدق اگر نفس صبحگاه خواهی شد
ز چشم شور فلک مد آه خواهی شد
هوش مصنوعی: اگر با صداقت و راستی در صبحگاهان نفس بکشی، از نگاه و تأثیرات منفی آسمان و سرنوشت، متأثر نخواهی شد.
بلند وپست جهان در قفای یکدگرست
اگر به چرخ روی خاک راه خواهی شد
هوش مصنوعی: جهان همیشه در حال تغییر است و هر چیزی در این دنیا به نوعی به دیگری وابسته است. اگر بخواهی در زندگی خود موفق شوی و به قله‌ها برسی، باید تلاش کنی و به جلو بروی.
اگر ستاره اشک ندامت است بلند
غمین مباش که پاک از گناه خواهی شد
هوش مصنوعی: اگر ستاره‌ای به نشانهٔ پشیمانی به چشمانت آمد، ناراحت نباش؛ زیرا به زودی از گناهت پاک خواهی شد.
زظلمت تو جهانی به خواب خواهد رفت
چنین زغفلت اگر دل سیاه خواهی شد
هوش مصنوعی: اگر در ظلمت و غفلت بمانی، جهانی در خواب و بی‌خبر خواهد شد و دل تو نیز تاریک خواهد شد.
اگر ز عشق ترا هست آتشی در سر
چراغ بتکده وخانقاه خواهی شد
هوش مصنوعی: اگر در دل‌ات عشق وجود داشته باشد، این عشق مانند آتش شعله‌ور خواهد شد و تو به جایی خواهی رسید که نه فقط به خدا نزدیک می‌شوی، بلکه به مقام‌های معنوی و روحانی دست خواهی یافت.
زدیدن توچه گلها که اهل دل چینند
اگر شکسته چو طرف کلاه خواهی شد
هوش مصنوعی: به تماشای زیبایی‌ها و دل‌نشینی‌های عالم بپرداز و از آن‌ها لذت ببر. اگر هم خطا یا ضعفی در کارهایت باشد، نباید باعث نگرانی‌ات شود، زیرا در زندگی انسان‌ها اشتباهات هم وجود دارد.
اگر چه یوسف مصری ز چرخ شعبده باز
به ریسمان برادر به چاه خواهی شد
هوش مصنوعی: اگرچه یوسف مصری تحت تاثیر دسیسه‌های کیهانی قرار گرفته، اما به وسیله‌ی برادرش به دام خواهد افتاد.
نسیم شام نباید به خوش قماشی صبح
چه سود ازین که زخط خوش نگاه خواهی شد
هوش مصنوعی: نسیم شب نباید به زیبایی صبح معرکه‌گیری کند. چه فایده‌ای دارد اگر از زیبا نگاه‌کردن تو، تاثیر بدی به جا بگذارد؟
مرو ز راه به امید توشه دگران
که چون پیاده حج خرج راه خواهی شد
هوش مصنوعی: از راه خود منحرف نشو و به امید کمک دیگران نرو، زیرا اگر پیاده باشی، خودت باید هزینه سفر را بپردازی.
منه زگوشه دل پای خود برون صائب
که هر کجاکه روی بی پناه خواهی شد
هوش مصنوعی: دل را از جایی که هست رها مکن، زیرا هر جا که بروی، در نهایت بی‌پناه خواهی ماند.