صائبغزل شمارهٔ ۳۸۰۵
کسی که خرده خود صرف باده می سازد
ز زنگ آینه خویش ساده می سازد
حضور روی زمین فرش آستان کسی است
که لوح خویش چو آیینه ساده می سازد
عنان به دست قضا ده که موج را دریا
به یک تپانچه کف بی اراده می سازد
ز چوب منع چه پرواست خیره چشمان را؟
که برق ره به نیستان گشاده می سازد
شکوه حسن تو خورشید را ز توسن چرخ
به یک اشاره ابرو پیاده می سازد
دل پری است مرا از جهان که سایه من
اگر به سیل فتد ایستاده می سازد
به آه گرم تواند کسی که زور آورد
کمان سخت فلک را کباده می سازد
به برق و باد نیاید ز شوق همراهی
کجا سوار به پای پیاده می سازد؟
به قسمت ازلی هرکه خواهد افزاید
به کاوش آب گهر را زیاده می سازد
عنان نفس به دست هوا مده کاین سگ
نگشته هرزه مرس با قلاده می سازد
دل گرفته ما را ز همرهان صائب
که غیر ناله و افغان گشاده می سازد؟
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
کسی که خرده خود صرف باده می سازد
ز زنگ آینه خویش ساده می سازد
هوش مصنوعی: کسی که کوچک‌ترین عیب و ایراد خود را نادیده گرفته و به خوشگذرانی و نوشیدن مشغول است، در واقع به سادگی و بی‌توجهی به زشتی‌های خود ادامه می‌دهد.
حضور روی زمین فرش آستان کسی است
که لوح خویش چو آیینه ساده می سازد
هوش مصنوعی: حضور در زمین مانند فرشی است برای درگاه کسی که مانند یک آینه، لوح وجودش را ساده و صاف می‌آفریند.
عنان به دست قضا ده که موج را دریا
به یک تپانچه کف بی اراده می سازد
هوش مصنوعی: ترس و نگرانی را رها کن و به سرنوشت اعتماد کن، زیرا مانند امواجی که دریا به سادگی با یک تپانچه شکل می‌گیرد، زندگی نیز بدون اراده ما تحت تأثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرد.
ز چوب منع چه پرواست خیره چشمان را؟
که برق ره به نیستان گشاده می سازد
هوش مصنوعی: چرا باید از چوبی که ممانعت می‌کند بترسیم در حالی که چشم‌های ما می‌توانند به روشنی راهی را که به نیستان می‌رسد ببینند؟
شکوه حسن تو خورشید را ز توسن چرخ
به یک اشاره ابرو پیاده می سازد
هوش مصنوعی: زیبایی تو به قدری پرتوالعظمت است که حتی خورشید هم با یک اشارهٔ ابروی تو به زمین می‌آید و در این دنیا پیاده می‌شود.
دل پری است مرا از جهان که سایه من
اگر به سیل فتد ایستاده می سازد
هوش مصنوعی: دل من از مشکلات و ناملایمات دنیا پر شده است، به طوری که حتی اگر سایه من هم به خطر بیفتد، باز هم با قدرت و استقامت به مقابله می‌پردازد.
به آه گرم تواند کسی که زور آورد
کمان سخت فلک را کباده می سازد
هوش مصنوعی: کسی که با تلاش و قدرت در برابر مشکلات ایستادگی کند، قادر است بار سنگین و دشواری‌های زندگی را به دوش بکشد و بر آن‌ها غلبه کند.
به برق و باد نیاید ز شوق همراهی
کجا سوار به پای پیاده می سازد؟
هوش مصنوعی: شوق همراهی آنقدر زیاد است که هیچ چیزی نمی‌تواند مانع آن شود، حتی اگر کسی سوار بر اسب باشد و دیگری پیاده.
به قسمت ازلی هرکه خواهد افزاید
به کاوش آب گهر را زیاده می سازد
هوش مصنوعی: هر کس که بخواهد به سرنوشت ازلی خود افزوده کند، باید در جستجوی جواهرات و ارزش‌های ارزشمند بیشتر تلاش کند.
عنان نفس به دست هوا مده کاین سگ
نگشته هرزه مرس با قلاده می سازد
هوش مصنوعی: تسلیم خواسته‌های نفس خود نشو، زیرا این نفس مثل سگی است که هرز و بی‌هدف می‌گردد و به راحتی تحت تأثیر ظاهر و زرق و برق‌ها قرار می‌گیرد.
دل گرفته ما را ز همرهان صائب
که غیر ناله و افغان گشاده می سازد؟
هوش مصنوعی: دل ما به خاطر همراهان دلتنگ است، چرا که آن‌ها جز ناله و فریاد چیز دیگری نمی‌گویند.