گنجور

غزل شمارهٔ ۳۵۴۳

یاد رویش نه چراغی است که خاموش کنند
نمکی نیست لب او که فراموش کنند
نکند باده روشن به خردهای ضعیف
آنچه چشمان سیه مست تو باهوش کنند
نیست ممکن که به معراج اجابت نرسد
هر دعایی که در آن صبح بناگوش کنند
کار صد رطل گران می کند از شادابی
گوهری را که ز گفتار تو در گوش کنند
دایم از غیرت خونابه کشانند خراب
ناتوانان که شب و روز قدح نوش کنند
قد برافراز که سیمین بدنان نقد حیات
همچو گل صرف به خمیازه آغوش کنند
عشق بالاتر ازان است که پنهان گردد
شعله رعناتر ازان است که خس پوش کنند
سرد مهران جهان گر همه صرصر گردند
دل روشن نه چراغی است که خاموش کنند
صاف طبعان که به زندان بدن محبوسند
خشت را از سر خم دور به یک جوش کنند
مست آیند به صحرای قیامت صائب
خلق اگر از ته دل فکر ترا گوش کنند

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یاد رویش نه چراغی است که خاموش کنند
نمکی نیست لب او که فراموش کنند
هوش مصنوعی: یاد چهره‌اش مثل نوری است که هرگز خاموش نمی‌شود و لب‌هایش هم مثل نمک نیستند که به راحتی فراموش شوند.
نکند باده روشن به خردهای ضعیف
آنچه چشمان سیه مست تو باهوش کنند
هوش مصنوعی: نکنه که نوشیدنی شفاف و معروف، در دل‌های ضعیف تاثیر بدی بگذاره، به گونه‌ای که آنچه چشمان سیاه و مست تو درک می‌کنند، به آسانی تحت تاثیر قرار بگیره.
نیست ممکن که به معراج اجابت نرسد
هر دعایی که در آن صبح بناگوش کنند
هوش مصنوعی: در هر صبحی که با صدای دلنشین دعا و نیایش آغاز شود، رسیدن به مقام اجابت و پاسخگویی به آن دعا امکان‌پذیر است.
کار صد رطل گران می کند از شادابی
گوهری را که ز گفتار تو در گوش کنند
هوش مصنوعی: وزن سنگینی کار، به خاطر حرف‌های تو، از شادابی و زیبایی یک گوهر کم می‌کند.
دایم از غیرت خونابه کشانند خراب
ناتوانان که شب و روز قدح نوش کنند
هوش مصنوعی: همیشه به خاطر غیرت، ضعف و ناتوانی افراد ضعیف به آنها آسیب می‌زنند، در حالی که آنها شب و روز در حال خوشگذرانی و نوشیدن هستند.
قد برافراز که سیمین بدنان نقد حیات
همچو گل صرف به خمیازه آغوش کنند
هوش مصنوعی: «قد برافراز» به معنی اینکه خود را بلند و زیبا نشان بده. «سیمین بدنان» اشاره به افرادی با زیبایی و جذابیت دارد. «نقد حیات» به ارزش زندگی اشاره می‌کند و «همچو گل صرف به خمیازه آغوش کنند» نشان‌دهنده این است که زندگی به راحتی و با طراوت مانند گل باید با عشق و گرمی پذیرفته شود. در کل، این جمله دعوت به زندگی زیبا و عاشقانه دارد.
عشق بالاتر ازان است که پنهان گردد
شعله رعناتر ازان است که خس پوش کنند
هوش مصنوعی: عشق به قدری قوی و نمایان است که نمی‌توان آن را پنهان کرد; شعله‌ای که این عشق را نشان می‌دهد، به قدری درخشان و زیباست که هیچ چیز نمی‌تواند آن را بپوشاند.
سرد مهران جهان گر همه صرصر گردند
دل روشن نه چراغی است که خاموش کنند
هوش مصنوعی: اگر تمامی تندبادهای سرد دنیا هم بوزند، دل روشن من مانند چراغی است که نمی‌توان آن را خاموش کرد.
صاف طبعان که به زندان بدن محبوسند
خشت را از سر خم دور به یک جوش کنند
هوش مصنوعی: افرادی که ذات پاک و زلالی دارند، حتی اگر در قید و بندهای جسمی باشند، می‌توانند با یک تلاش ساده و سریع، مشکلات را برطرف کنند و از موانع عبور کنند.
مست آیند به صحرای قیامت صائب
خلق اگر از ته دل فکر ترا گوش کنند
هوش مصنوعی: در روز قیامت، افرادی که به حقیقت و عشق درونی خودشان توجه کنند، مانند مستی به دشت می‌آیند و می‌فهمند که باید به شما گوش بسپارند.