گنجور

غزل شمارهٔ ۳۱۲۰

خرابیهای ظاهر حافظ دیوانه می باشد
که گنج آسوده از تاراج در ویرانه می باشد
زعاشق حسن هیهات است در مستی شود غافل
کباب شمع از بال و پر پروانه می باشد
زهمت ساخت عیسی بر سپهر چارمین منزل
کلید فتح گردون همت مردانه می باشد
مکن اندیشه روزی، فلک تا هست پا بر جا
که مینا هر چه دارد قسمت پیمانه می باشد
زپشت و رو نمی گردد دو تا آیینه وحدت
گهی در کعبه سالک گاه در بتخانه می باشد
زهی غواص کوته بین که پندارد زنادانی
که در این نه صدف آن گوهر یکدانه می باشد
زترک آرزو بر میزبان خود را گوارا کن
که مهمان از فضولی بار صاحبخانه می باشد
ضعیفان را مدان زنهار بی فریادرس صائب
که اکثر در نیستان نعره شیرانه می باشد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خرابیهای ظاهر حافظ دیوانه می باشد
که گنج آسوده از تاراج در ویرانه می باشد
هوش مصنوعی: خرابی‌های ظاهری نشان‌دهنده دیوانگی حافظ است، در حالی که گنج واقعی و ارزشمند در این ویرانی‌ها به دور از گزند و آسیب حفظ شده است.
زعاشق حسن هیهات است در مستی شود غافل
کباب شمع از بال و پر پروانه می باشد
هوش مصنوعی: عشق به حسن باعث می‌شود که انسان در حال مستی غافل شود. در واقع، کباب کردن شمع به خاطر بال و پر پروانه است.
زهمت ساخت عیسی بر سپهر چارمین منزل
کلید فتح گردون همت مردانه می باشد
هوش مصنوعی: با تلاش و کوشش عیسی، جادوئی بر آسمان‌ها ایجاد شد و پیروزی در زندگی به همت و اراده مردان با اراده بستگی دارد.
مکن اندیشه روزی، فلک تا هست پا بر جا
که مینا هر چه دارد قسمت پیمانه می باشد
هوش مصنوعی: نگران فردا نباش، زیرا تا زمانی که دنیا پابرجاست، مقدار نوشیدنی هرکس به اندازه پیمانه‌اش است و از قسمت او تعیین می‌شود.
زپشت و رو نمی گردد دو تا آیینه وحدت
گهی در کعبه سالک گاه در بتخانه می باشد
هوش مصنوعی: در واقع، آیینه‌ای که به وحدت اشاره دارد، همواره ثابت و بی‌تغییر باقی می‌ماند و از هیچ زاویه‌ای دچار تغییر نمی‌شود. این وحدت گاهی در مکان مقدسی مانند کعبه و گاهی هم در جایی غیر از آن، مانند بتخانه، تجلی پیدا می‌کند. این نشان‌دهنده‌ی این است که حقیقت واحدی در همه جا وجود دارد، چه در مکان‌های مقدس و چه در مکان‌های دیگر.
زهی غواص کوته بین که پندارد زنادانی
که در این نه صدف آن گوهر یکدانه می باشد
هوش مصنوعی: آفرین بر غواصی که تنها به ظاهر نگاه می‌کند و فکر می‌کند که در این نه چیز، فقط آن گوهر نایاب وجود دارد.
زترک آرزو بر میزبان خود را گوارا کن
که مهمان از فضولی بار صاحبخانه می باشد
هوش مصنوعی: آرزوهای خود را در حضور میزبان با خوش‌نودی بیان کن، زیرا مهمان باید از کنجکاوی و فضولی درباره صاحبخانه پرهیز کند.
ضعیفان را مدان زنهار بی فریادرس صائب
که اکثر در نیستان نعره شیرانه می باشد
هوش مصنوعی: به ضعیفان توجه نکن، زیرا آن‌ها بدون حمایت و کمک برای فریاد زدن به شدت آزار می‌بینند، وگرنه در میان ناکامی‌ها گاهی صدای قوی و نیرومندی به گوش می‌رسد.