صائبغزل شمارهٔ ۳۰۷۰
که با قد دو تا از مرگ غافل می تواند شد؟
که ایمن زیر این دیوار مایل می تواند شد؟
درین بستانسرا هر برگ سبزی را که می بینی
اگر بر خویش پیچد غنچه دل می تواند شد
شتاب آلودگی دارد ترا در راه در منزل
تو گر آهسته باشی راه منزل می تواند شد
زروی صدق اگر سایل به دامان شب آویزد
چه مستغنی زدامان وسایل می تواند شد
چوماه نو اگر پنهان نسازد نقص خود سالک
به اندک فرصتی چون بدر کامل می تواند شد
مبر زنهار زیر خاک با خود این کف خون را
اگر گلگونه شمشیر قاتل می تواند شد
زهی خجلت که گردیدی زمین گیراز گرانجانی
در آن دریا که خار و خس به ساحل می تواند شد
بقا شرط است در دلبستگی ارباب بینش را
نظر مگشا به هر نقشی که زایل می تواند شد
زفکر صبح شنبه طفل در آدینه می لرزد
که از اندیشه انجام غافل می تواند شد؟
غضب دیوانگی و بردباری عاقلی باشد
چرا دیوانه گردد هر که عاقل می تواند شد؟
زهی غفلت که در زندان گوهر لنگر اندازد
به دریا قطره آبی که واصل می تواند شد
نمی دانم کجا می باشد از حیرت دلم صائب
خوشا چشمی که از دنباله دل می تواند شد
غزل شمارهٔ ۳۰۶۹: ز اکسیر قناعت خاک شکر می تواند شدغزل شمارهٔ ۳۰۷۱: چنین گر آتشین از باده آن رخسار خواهد شد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
که با قد دو تا از مرگ غافل می تواند شد؟
که ایمن زیر این دیوار مایل می تواند شد؟
هوش مصنوعی: آیا کسی با قدی متوسط می‌تواند از خطر مرگ غافل باشد؟ آیا می‌توان به راحتی زیر این دیوار کج احساس امنیت کرد؟
درین بستانسرا هر برگ سبزی را که می بینی
اگر بر خویش پیچد غنچه دل می تواند شد
هوش مصنوعی: در این باغ، هر برگی که می‌بینی اگر به خود بپیچد، می‌تواند دل را به شکوفایی برساند.
شتاب آلودگی دارد ترا در راه در منزل
تو گر آهسته باشی راه منزل می تواند شد
هوش مصنوعی: اگر در مسیر زندگی با شتاب و عجله حرکت کنی، ممکن است به مقصد نرسی. اما اگر آرام و با حوصله پیش بروی، راه رسیدن به منزلت هموارتر خواهد بود.
زروی صدق اگر سایل به دامان شب آویزد
چه مستغنی زدامان وسایل می تواند شد
هوش مصنوعی: اگر شخصی با صداقت و راستگویی در شب به درگاه خداوند دعا کند، به هیچ چیز جز وعده‌های الهی نیاز ندارد و می‌تواند از هر وسیله‌ی دیگری بی‌نیاز باشد.
چوماه نو اگر پنهان نسازد نقص خود سالک
به اندک فرصتی چون بدر کامل می تواند شد
هوش مصنوعی: اگر ماه نو نقص‌هایش را پنهان کند، سالک در فرصتی اندک می‌تواند مانند ماه کامل بدرخشد.
مبر زنهار زیر خاک با خود این کف خون را
اگر گلگونه شمشیر قاتل می تواند شد
هوش مصنوعی: نگذار که این خونین کفن را زیر خاک با خود ببری، زیرا که شمشیر قاتل نیز می‌تواند به زیبایی گل درآید.
زهی خجلت که گردیدی زمین گیراز گرانجانی
در آن دریا که خار و خس به ساحل می تواند شد
هوش مصنوعی: ای کاش زمین از شرم به خود بلرزید، در آن دریا که حتی خار و علف هم می‌توانند به ساحل بیایند.
بقا شرط است در دلبستگی ارباب بینش را
نظر مگشا به هر نقشی که زایل می تواند شد
هوش مصنوعی: برای ادامه دادن به دلبستگی، باید به ماندگاری فکر کرد. به کسی که بینش دارد، نباید اجازه داد به هر چیزی که ممکن است از بین برود، توجه کند.
زفکر صبح شنبه طفل در آدینه می لرزد
که از اندیشه انجام غافل می تواند شد؟
هوش مصنوعی: کودک در روز شنبه به فکر است و نگران است که از انجام کارهای خود غافل شده باشد و همین نگرانی او را آشفته می‌کند.
غضب دیوانگی و بردباری عاقلی باشد
چرا دیوانه گردد هر که عاقل می تواند شد؟
هوش مصنوعی: غضب نوعی دیوانگی است و صبر و بردباری نشانه‌ی عقلانیت. بنابراین، کسی که می‌تواند عاقل باشد، چرا باید دیوانه شود؟
زهی غفلت که در زندان گوهر لنگر اندازد
به دریا قطره آبی که واصل می تواند شد
هوش مصنوعی: چقدر جای تاسف دارد که یک قطره آب، که می‌تواند به دریا بپیوندد، در زندانِ خود گرفتار باشد و نتواند به آنجا برسد.
نمی دانم کجا می باشد از حیرت دلم صائب
خوشا چشمی که از دنباله دل می تواند شد
هوش مصنوعی: نمیدانم کجا رفته‌ام، دل من پر از حیرت است. خوشا به حال چشمی که می‌تواند دنبال دل برود و آن را پیدا کند.