گنجور

غزل شمارهٔ ۲۹۸۷

زآه و دود عاشق حسن را کلفت نمی‌گیرد
که آب زندگانی را دل از ظلمت نمی‌گیرد
مرا کرده است وحشی آنچنان اندیشه لیلی
که با آهو دل مجنون من الفت نمی‌گیرد
مگر دست دعایی چند را همدست خود سازد
وگرنه دست تنها دامن دولت نمی‌گیرد
ز معنی هرکه بیگانه است از خلوت کند وحشت
وگرنه اهل معنی را دل از خلوت نمی‌گیرد
به رشوت عامل از خود گر کند اصحاب سلطان را
مکافات عمل از هیچ کس رشوت نمی‌گیرد
مپرس از ساده‌لوحان صورت حال جهان صائب
که دل آیینه را از عالم صورت نمی‌گیرد

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زآه و دود عاشق حسن را کلفت نمی‌گیرد
که آب زندگانی را دل از ظلمت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: عاشق حسن، با وجود آه و دودی که به جانش می‌زند، نگران نمی‌شود و دلش از تاریکی زندگی خالی نمی‌شود.
مرا کرده است وحشی آنچنان اندیشه لیلی
که با آهو دل مجنون من الفت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: اندیشه لیلی به قدری مرا وحشی کرده که دیگر دلی نداشته‌ام که با آهو ارتباط برقرار کنم.
مگر دست دعایی چند را همدست خود سازد
وگرنه دست تنها دامن دولت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: اگر دعا و درخواست‌های چند نفر به هم بپیوندد و همکاری کنند، ممکن است نتیجه‌بخش باشد، اما در غیر این صورت، تنها کوشش فردی نمی‌تواند به موفقیت و رفاه منجر شود.
ز معنی هرکه بیگانه است از خلوت کند وحشت
وگرنه اهل معنی را دل از خلوت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: کسی که به ژرفای معانی آشنا نیست و از تنهایی دور می‌شود، احساس ناامنی و ترس می‌کند؛ اما افراد آگاه به معانی، هرگز دلشان از تنهایی و آرامش دور نمی‌شود.
به رشوت عامل از خود گر کند اصحاب سلطان را
مکافات عمل از هیچ کس رشوت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: اگر کسی از روی رشوه و نفع شخصی به کسانی که در خدمت سلطان هستند، کمک کند، باید بترسد که نتیجه کارهایش را از هیچ کس نمی‌تواند پنهان کند و در نهایت، عواقب بدی برای او خواهد داشت.
مپرس از ساده‌لوحان صورت حال جهان صائب
که دل آیینه را از عالم صورت نمی‌گیرد
هوش مصنوعی: از افراد ساده‌لوح درباره وضعیت جهان سؤال نکن، چرا که دل صاف و بی‌آلایش نمی‌تواند واقعیت‌ها و شکل‌های دنیای ظاهری را درک کند.