گنجور

غزل شمارهٔ ۲۷۲۵

بی کمندانداز چین آن زلف مشکین می شود
این کمند ازشوخ چشمی خود بخود چین می شود
می کند بیدار حسنش آرزوی خفته را
بلبل از شوخی درین گلزار گلچین می شود
خامه مو اینقدرها هم رسا می بوده است؟
پشت پا از سنبل زلفش نگارین می شود؟
بیستون بر کوهکن خواب فراغت تلخ کرد
زود می چسبد به دل کاری که شیرین می شود
در دل روشن بود تائثیر دیگر حرف را
چهره نازک به یک پیمانه رنگین می شود
هرزه گویان بر سر خود، خود بلا می آورند
خنده کبکان دلیل راه شاهین می شود
خرمن گل را به یک آغوش دیدن مشکل است
خانه شهری خراب از خانه زین می شود
لاله زار حسن را می شبنم بیگانه است
سیب غبغب از سهیل شرم رنگین می شود
با خدا بگذار کار دل که این آیینه را
هر که پردازد به زور دست، خودبین می شود
کلک صائب گر چنین خواهد سخن پرداز شد
هر که را باشد نفس، در کار تحسین می شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بی کمندانداز چین آن زلف مشکین می شود
این کمند ازشوخ چشمی خود بخود چین می شود
هوش مصنوعی: با کمال مسحورکنندگی، آن زلف مشکی به خودی خود به حالت پیچ و تاب درمی‌آید و به تله‌اش می‌کشد، در حالی که چشم‌های شیطنت‌آمیزش به این حالت جادویی دامن می‌زنند.
می کند بیدار حسنش آرزوی خفته را
بلبل از شوخی درین گلزار گلچین می شود
هوش مصنوعی: بلبل در این باغ زیبا، از شوخی و بازی، به سراغ گل‌ها می‌رود و با بیدار کردن آرزوهای خوابیده، زیبایی‌های محبوبش را به تصویر می‌کشد.
خامه مو اینقدرها هم رسا می بوده است؟
پشت پا از سنبل زلفش نگارین می شود؟
هوش مصنوعی: آیا قلم این قدر توانایی داشته که زیبایی را به وضوح توصیف کند؟ آیا وقتی که او پشت پا می‌زند، زیبایی زلف‌هایش نقش و نگاری بر جا می‌گذارد؟
بیستون بر کوهکن خواب فراغت تلخ کرد
زود می چسبد به دل کاری که شیرین می شود
هوش مصنوعی: کوه بیستون پیوسته یادآور کار سختی است که باعث شده است انسان به آرامش و آسودگی خیال نرسد. از این رو، کارهایی که به نظر خوشایند و شیرین می‌آیند، به سرعت در دل انسان جای می‌گیرند و او را درگیر می‌کنند.
در دل روشن بود تائثیر دیگر حرف را
چهره نازک به یک پیمانه رنگین می شود
هوش مصنوعی: در دل روشن کسی اثرات حرف دیگری را حس می‌کند، طوری که چهره زیبا و لطیف او به رنگی جذاب و دلنشین در می‌آید.
هرزه گویان بر سر خود، خود بلا می آورند
خنده کبکان دلیل راه شاهین می شود
هوش مصنوعی: افرادی که به طور بی‌بهانه و بی‌هدف سخن می‌گویند، خود را به دردسر می‌اندازند. همچنین، مسنترها و پرنده‌های دیگر می‌توانند به عنوان نشانه‌ای برای هدایت و راهنمایی دیگران عمل کنند.
خرمن گل را به یک آغوش دیدن مشکل است
خانه شهری خراب از خانه زین می شود
هوش مصنوعی: دیدن یک خرمن گل در یک آغوش دشوار است، اما ویرانی یک خانه شهری می‌تواند به خانه زین زیبایی ببخشید.
لاله زار حسن را می شبنم بیگانه است
سیب غبغب از سهیل شرم رنگین می شود
هوش مصنوعی: در باغی پر از زیبایی، آفتاب پرست با چهره‌ای دلربا و پرتقلید، باعث می‌شود که سیب‌ها از شدت خجالت رنگین شوند و در این شبنم، غریبی و ناآشنایی حس می‌شود.
با خدا بگذار کار دل که این آیینه را
هر که پردازد به زور دست، خودبین می شود
هوش مصنوعی: با خدا بگذار تا خودت تصمیم بگیری که دل چه چیزی می‌خواهد، زیرا هر کسی که بخواهد به زور به این آینه نگاه کند و آن را تغییر دهد، خود را در آن می‌بیند و به خودشیفتگی دچار می‌شود.
کلک صائب گر چنین خواهد سخن پرداز شد
هر که را باشد نفس، در کار تحسین می شود
هوش مصنوعی: اگر قلم صائب بخواهد چنین سخن بگوید، هر کسی که نفسش در کار ستایش است، به طور طبیعی به تحسین و تمجید می‌پردازد.