گنجور

غزل شمارهٔ ۲۶۷۵

حرف زن تا بر لب عیسی نفس سوزن شود
روی بنما تا سواد طوطیان روشن شود
دل چه خونها می خورد دور از شراب لاله رنگ
مرگ عیدست آن چراغی را که بی روغن شود
ای صبا، جان تازه می گردد ز تغییر لباس
چند اوقات تو صرف بوی پیراهن شود؟
آه بی لخت جگر از دل نمی تازد به چرخ
سخت می ترسم بر این مجمر که بی روزن شود
گرد رنگ سایه نتوانست گردیدن خزان
خاکساری سد راه جرأت دشمن شود
چشم مجنون چشم لیلی را سخنگو می کند
عشق چون پر کار افتد حسن صاحب فن شود
چون بصیرت نیست، باشد حلقه بیرون در
آفتاب وماه اگر در دیده روزن شود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حرف زن تا بر لب عیسی نفس سوزن شود
روی بنما تا سواد طوطیان روشن شود
هوش مصنوعی: تا زمانی که سخن بگویی، باید محتوا و مفهوم آن چنان شفافی باشد که همانند چهره‌ای که در آینه می‌بینی، نمایان شود. تنها در این صورت است که کلام تا عمق جان نفوذ کرده و تأثیرگذار خواهد بود.
دل چه خونها می خورد دور از شراب لاله رنگ
مرگ عیدست آن چراغی را که بی روغن شود
هوش مصنوعی: دل در غم‌هایش به شدت احساس درد می‌کند، در حالی که دور از نشانه‌های زندگی و نشاط، همچون شراب لاله‌ای که مربوط به مرگ است، قرار دارد. وقتی چراغی بی‌روغن شود، دیگر نوری نخواهد داشت.
ای صبا، جان تازه می گردد ز تغییر لباس
چند اوقات تو صرف بوی پیراهن شود؟
هوش مصنوعی: ای باد صبا، جان انسان به خاطر تغییر لباس، تازه و سرزنده می‌شود. آیا نمی‌خواهی در وقت و زمان خود صرف بوی خوش پیراهن کنی؟
آه بی لخت جگر از دل نمی تازد به چرخ
سخت می ترسم بر این مجمر که بی روزن شود
هوش مصنوعی: ناله و آهی که از دل به میان می‌آید، از شدت درد و رنج است. به شدت نگرانم که این آتش و شور و شوق که در درونم شعله‌ور است، بی‌هیچ راه نفسی و تجلی، خاموش و بی‌پرواز بماند.
گرد رنگ سایه نتوانست گردیدن خزان
خاکساری سد راه جرأت دشمن شود
هوش مصنوعی: رنگ سایه‌ی خزان نمی‌تواند مانع از پیشروی و شجاعت دشمن گردد.
چشم مجنون چشم لیلی را سخنگو می کند
عشق چون پر کار افتد حسن صاحب فن شود
هوش مصنوعی: چشم مجنون به چشمان لیلی صحبت می بخشد و عشق باعث می شود که حتی اگر کسی در کار خود ماهر باشد، زمانی که عشق او را تحت تأثیر قرار می دهد، استعدادش نمایان می‌شود.
چون بصیرت نیست، باشد حلقه بیرون در
آفتاب وماه اگر در دیده روزن شود
هوش مصنوعی: اگر بینش و درک درستی وجود نداشته باشد، حتی اگر نور خورشید و ماه هم در دسترس باشد، نمی‌توان از آن بهره‌برداری کرد.