صائبغزل شمارهٔ ۲۶۶۹
ساغر می دور از آن لبها اگر یک دم شود
خط به گرد ساغر می حلقه ماتم شود
دست ارباب مروت در حنای غفلت است
زخم ما را خون گرم ما مگر مرهم شود
عشق دارد دامها در خاک در هر ذره ای
ورنه تنها دانه ای چون رهزن آدم شود؟
نرگس مست تو از می می شود هشیارتر
سرمه خواب گران در چشم آهو رم شود
برق را آسودگی در جامه فانوس نیست
راز عاشق اخگر پیراهن محرم شود
در خم هر حلقه یک عالم پریشان خفته است
آه اگر آن زلف از باد صبا درهم شود
سرکشی تا چند خواهی کرد ای ابروکمان؟
صبر آن دارم که زور این کمانها کم شود
بیستون را جان شیرین کرد در تن کوهکن
عشق اگر بر سنگ اندازد نظر آدم شود
دیده امید ما از آرزو پر می شود
ساغر خورشید اگر لبریز از شبنم شود
هر که رو آرد به طوف کعبه با اشک نیاز
نقش پایش پیروان را چشمه زمزم شود
فکر روشن می کند آیینه ادراک را
سر مپیچ از کاسه زانو که جام جم شود
از غبار غم فلکها مهره گل گشته اند
دل درین ماتم سرا چون می شود بی غم شود؟
پایکش چون کعبه در دامن که در ملک وجود
هر که در دامن کشد پا قبله عالم شود
وادی نام است سنگ راه ارباب کرم
هر که صائب طی این وادی کند حاتم شود
غزل شمارهٔ ۲۶۶۸: جزرخش کز وی زمین و آسمان پر گل شودغزل شمارهٔ ۲۶۷۰: کی به وصل از سینه عاشق تمنا کم شود؟
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ساغر می دور از آن لبها اگر یک دم شود
خط به گرد ساغر می حلقه ماتم شود
هوش مصنوعی: اگر یک لحظه لبهای آن شخص از ساغر می دور شود، به دور ساغر حلقهای از غم و حسرت تشکیل میشود.
دست ارباب مروت در حنای غفلت است
زخم ما را خون گرم ما مگر مرهم شود
هوش مصنوعی: دست کسانی که نسبت به دیگران مهربانی میکنند، در اثر غفلت و بیتوجهی به زخمهای ماست. آیا خون گرم ما میتواند درمان کنندهی این زخمها باشد؟
عشق دارد دامها در خاک در هر ذره ای
ورنه تنها دانه ای چون رهزن آدم شود؟
هوش مصنوعی: عشق در هر گوشه و ذره خاک دامهایی دارد و اگر این عشق نبود، دانهای که در زمین میافتد، نمیتوانست به زندگی و رشد بپردازد و مانند یک دزد انسان را فریب دهد.
نرگس مست تو از می می شود هشیارتر
سرمه خواب گران در چشم آهو رم شود
هوش مصنوعی: نرگس زیبای تو از شراب هوشیارتر میشود، در حالی که سرمه سنگین خواب در چشمان آهو به تردید میافتد.
برق را آسودگی در جامه فانوس نیست
راز عاشق اخگر پیراهن محرم شود
هوش مصنوعی: برق نمیتواند به راحتی در لباس فانوس بماند، چرا که عشق مانند جرقهای در دل، رازهای پنهان و عمیقی دارد که به راحتی آشکار نمیشود.
در خم هر حلقه یک عالم پریشان خفته است
آه اگر آن زلف از باد صبا درهم شود
هوش مصنوعی: در هر حلقه مو، دنیایی از نگرانی و آشفتگی خوابیده است. ای کاش آن زلف اگر با نسیم صبح به هم بریزد.
سرکشی تا چند خواهی کرد ای ابروکمان؟
صبر آن دارم که زور این کمانها کم شود
هوش مصنوعی: تا کی میخواهی نافرمانی کنی ای محبوب با ابروی کمانمانندت؟ من صبر دارم تا زمانی که قدرت این کمانها کم شود.
بیستون را جان شیرین کرد در تن کوهکن
عشق اگر بر سنگ اندازد نظر آدم شود
هوش مصنوعی: کوه بیستون با عشق جان شیرینی یافت؛ اگر آدمی به سنگ نگاه کند، میتواند به شگفتیهای فراوانی دست پیدا کند.
دیده امید ما از آرزو پر می شود
ساغر خورشید اگر لبریز از شبنم شود
هوش مصنوعی: اگر چشمان ما به امید به آرزوها پر شود، همانند جامی که با نور خورشید پر شده و در عین حال شبنم آن را تازه و زیبا میکند، به زندگی و آیندهامیدوار خواهیم بود.
هر که رو آرد به طوف کعبه با اشک نیاز
نقش پایش پیروان را چشمه زمزم شود
هوش مصنوعی: هر کسی که با اشک و نیاز به سمت کعبه برود، اثر و نشانهاش برای پیروانش مانند چشمه زمزم میشود.
فکر روشن می کند آیینه ادراک را
سر مپیچ از کاسه زانو که جام جم شود
هوش مصنوعی: اگر فکر و اندیشهات را روشن و شفاف نگهداری، میتوانی درک و بینش خود را بهتر منعکس کنی. نباید از مسیر درست و صحیح بازگردی، زیرا ممکن است به درک عمیقتری از حقیقت دست یابی.
از غبار غم فلکها مهره گل گشته اند
دل درین ماتم سرا چون می شود بی غم شود؟
هوش مصنوعی: از غبار غم آسمانها، گلها در این سوگخانه مانند تکههای مهرهای شدهاند. دل در این فضای غمانگیز چه زمانی میتواند بیغم شود؟
پایکش چون کعبه در دامن که در ملک وجود
هر که در دامن کشد پا قبله عالم شود
هوش مصنوعی: کسی که در مسیر و جلوههای کعبه قرار میگیرد، در واقع به مقام و مرتبهای دست پیدا میکند که همه چیز به سمت او توجه میکند. در واقع، این فرد میتواند محور و هدفی برای دیگران باشد.
وادی نام است سنگ راه ارباب کرم
هر که صائب طی این وادی کند حاتم شود
هوش مصنوعی: این متن به این معناست که سرزمین یا منطقهای به نام وادی وجود دارد که در آن راهی پر از سنگ و دشواری وجود دارد، اما برای کسانی که این مسیر را با استقامت و نیکوکاری طی کنند، مانند حاتم طایی، که نماد سخاوت و generosity است، به مرتبهای بالا و ارزشمند دست پیدا میکنند. در واقع، نشاندهنده این است که با عبور از سختیها و نشان دادن نیکوکاری، میتوان به مقام و موقعیتی والا نائل شد.