گنجور

غزل شمارهٔ ۲۳۵۷

کعبه را دریافت هر کس خاطری معمور کرد
شد سلیمان هر که دست خود حصار مور کرد
پرتو خورشید تابان پرده دار انجم است
خرده راز مرا روشندلی مستور کرد
جذبه دار فنا مشکل پسند افتاده است
ورنه چندین سر صدای کاسه منصور کرد
نفس دل را غوطه در زنگ قساوت می دهد
چون گدایی کز طمع فرزند خود را کور کرد
هر که رخت اینجا به وحدتخانه عزلت کشید
می تواند خواب راحت در کنار گور کرد
بانگ زنجیر عدالت در جهان پیچیده است
گرچه عمری شد که کسری طی این منشور کرد
راهرو چون سیل می باید که بر دریا زند
پیش پای خویش دیدن راه ما را دور کرد
خضر در تعمیر ما چندین چه می ریزد عرق؟
سیل نتوانست این ویرانه را معمور کرد
نام شاهان را نسازد محو دور روزگار
خاصه آن شاهی که ملک عدل را معمور کرد
جلوه معشوق در خارا سرایت می کند
رقص موسی را درین هنگامه کوه طور کرد
نیست صائب چشم در پی لقمه درویش را
لقمه بخت مرا چشم که یارب شور کرد؟

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

کعبه را دریافت هر کس خاطری معمور کرد
شد سلیمان هر که دست خود حصار مور کرد
هوش مصنوعی: هر کسی که با دل آرام و نیت پاک به کعبه توجه کند، به مرتبه‌ای والا خواهد رسید. همچنان که سلیمان با تلاش و پاکی خود به مقام بلندی رسید، کسانی نیز که به کارهای خوب و ارزشمند بپردازند، به موفقیت خواهند رسید.
پرتو خورشید تابان پرده دار انجم است
خرده راز مرا روشندلی مستور کرد
هوش مصنوعی: نور خورشید که بر روی ستاره‌ها می‌تابد، رازهای کوچکی از من را در پس پرده‌ای از روشنی پنهان کرده است.
جذبه دار فنا مشکل پسند افتاده است
ورنه چندین سر صدای کاسه منصور کرد
هوش مصنوعی: اگرچه جذبه و کشش فنا به شدت و زیبایی خاصی است، اما در این میان، از نشانه‌های دیگر نیز می‌توان خبر داد، چرا که در گذشته، سروصدای زیادی درباره کاسه منصور وجود داشت.
نفس دل را غوطه در زنگ قساوت می دهد
چون گدایی کز طمع فرزند خود را کور کرد
هوش مصنوعی: دل انسان تحت تأثیر سختی‌ها و قساوت‌ها قرار می‌گیرد، درست مانند کسی که به خاطر طمع، حتی فرزند خود را از بین می‌برد و به او ظلم می‌کند.
هر که رخت اینجا به وحدتخانه عزلت کشید
می تواند خواب راحت در کنار گور کرد
هوش مصنوعی: هر کسی که به این مکان آرامش و اتحاد وارد شود، می‌تواند در کنار قبر، خواب راحتی داشته باشد.
بانگ زنجیر عدالت در جهان پیچیده است
گرچه عمری شد که کسری طی این منشور کرد
هوش مصنوعی: صدای زنجیر عدالت در دنیا طنین‌انداز شده است، هرچند مدت زیادی است که کسری بر این اصول حکمرانی کرده است.
راهرو چون سیل می باید که بر دریا زند
پیش پای خویش دیدن راه ما را دور کرد
هوش مصنوعی: مسافر باید مانند سیل به راهش ادامه دهد و به جلو برود، همچنان که دریا را می‌بیند و با نگاه کردن به مسیر ما، از راه اصلی دور می‌شود.
خضر در تعمیر ما چندین چه می ریزد عرق؟
سیل نتوانست این ویرانه را معمور کرد
هوش مصنوعی: خضر که نماد زندگی جاوید و هدایت است، هرچقدر هم که در بازسازی و نوسازی ما تلاش کند، تلاشش بی‌فایده است. باران شدید هم نتوانسته این خرابه را آباد کند.
نام شاهان را نسازد محو دور روزگار
خاصه آن شاهی که ملک عدل را معمور کرد
هوش مصنوعی: نام شاهان در طول زمان فراموش نمی‌شود، به ویژه نام آن شاهی که با ایجاد نظم و عدالت، کشور را آباد کرده است.
جلوه معشوق در خارا سرایت می کند
رقص موسی را درین هنگامه کوه طور کرد
هوش مصنوعی: در اینجا به زیبایی و شکوه محبوب اشاره شده است که همچون آتش در کوره، وجود و دل انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین تصویری از رقص موسی در کوه طور به ما می‌دهد که حاکی از حالتی معنوی و الهی است. به طور کلی، این تصویر به ارتباط عمیق و تاثیرگذاری عشق و زیبایی بر روح انسان اشاره دارد.
نیست صائب چشم در پی لقمه درویش را
لقمه بخت مرا چشم که یارب شور کرد؟
هوش مصنوعی: صائب به نوعی به چشمانش اشاره می‌کند که در جستجوی لقمه‌ای برای درویش است. او از بخت خود نگران است و می‌پرسد که چرا این وضعیت او را به این حال و روز مبتلا کرده است. به عبارتی، او از عدم دستیابی به چیزهایی که می‌خواهد، در عذاب و دل‌شکسته است و در عین حال از بختی که او را رنج می‌دهد، شاکی است.