صائبغزل شمارهٔ ۲۳۰
از نظرها چون کند وحشت نهان دیوانه را
سنگ طفلان می شود سنگ نشان دیوانه را
چون سیاوش سالم از دریای آتش بگذرد
مرکب نی گر بود در زیر ران دیوانه را
آتش سوزنده را خاشاک بال و پر شود
هیچ پروا نیست از زخم زبان دیوانه را
برگ عیش بیکسان در هر گذر آماده است
سنگ، هم نقل است و هم رطل گران دیوانه را
از ملامت می کند اندیشه عقل شیشه جان
سنگ طفلان می شود سنگ فسان دیوانه را
از رفیقان موافق، شوق می گردد زیاد
می کند باد بهار آتش عنان دیوانه را
شوکت دریا نگنجد زیر دامان حباب
پرده ناموس چون سازد نهان دیوانه را؟
قسمت کامل ز ناقص نیست غیر از حرف سخت
سنگ می باشد نصیب از کودکان دیوانه را
با من مجنون مکن کاوش ز نادانی که نیست
غیر حرف راست، تیری در کمان دیوانه را
می برد آیینه را خاکستر از دل زنگ غم
گوشه گلخن به است از گلستان دیوانه را
سنگ بارد صائب از یاد جنون بر سر مرا
هر کجا گیرند طفلان در میان دیوانه را
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از نظرها چون کند وحشت نهان دیوانه را
سنگ طفلان می شود سنگ نشان دیوانه را
هوش مصنوعی: وقتی که دیوانه‌ای از نظرها پنهان می‌شود، ترس و وحشت او به شکل سنگی سخت و بی‌رحم در می‌آید و در این حالت، به مانند بچه‌ها به او سنگ پرتاپ می‌شود.
چون سیاوش سالم از دریای آتش بگذرد
مرکب نی گر بود در زیر ران دیوانه را
هوش مصنوعی: وقتی سیاوش بی‌هیچ آسیبی از میان آتش عبور کند، مرکب او حتی اگر دیوانه باشد، همچنان زیر پای او خواهد ماند.
آتش سوزنده را خاشاک بال و پر شود
هیچ پروا نیست از زخم زبان دیوانه را
هوش مصنوعی: اگر آتش سوزاننده‌ای وجود داشته باشد، خاشاک یا چوب‌های خشک به آن کمک میکنند، و اهمیت زیادی ندارد که دیوانه‌ای چه چیزی را به زبان می‌آورد یا چه زخم‌هایی میزند. در واقع، خیلی از چیزهای بی‌اهمیت نمی‌توانند تأثیری بر ما بگذارند.
برگ عیش بیکسان در هر گذر آماده است
سنگ، هم نقل است و هم رطل گران دیوانه را
هوش مصنوعی: در هر گذر، برای لذت و خوشی، چیزی آماده است؛ سنگ کم‌ارزش در کنار چیزهای باارزشی مانند نقل و رطل، دیوانه را به وجد می‌آورد.
از ملامت می کند اندیشه عقل شیشه جان
سنگ طفلان می شود سنگ فسان دیوانه را
هوش مصنوعی: نگرانی و سرزنش از ناامیدی و عقل باعث می‌شود که روح انسان سخت و بی‌حس شود؛ مانند سنگی که به دست کودکان تبدیل می‌شود. همچنین این افکار می‌توانند فرد دیوانه را به سوی خیال‌های توهمی و بی‌اساس سوق دهند.
از رفیقان موافق، شوق می گردد زیاد
می کند باد بهار آتش عنان دیوانه را
هوش مصنوعی: از دوستان هم‌فکر، شوق و هیجان افزایش می‌یابد، همان‌طور که باد بهاری، آتش را بیشتر شعله‌ور می‌کند.
شوکت دریا نگنجد زیر دامان حباب
پرده ناموس چون سازد نهان دیوانه را؟
هوش مصنوعی: عظمت و گستردگی دریا نمی‌تواند در زیر دامن یک حباب کوچک جا بگیرد. حال آنکه حجاب و حراست از ناموس چه طور می‌تواند جنون و نادانی را پنهان کند؟
قسمت کامل ز ناقص نیست غیر از حرف سخت
سنگ می باشد نصیب از کودکان دیوانه را
هوش مصنوعی: هیچ چیزی در دنیا کامل نیست و فقط سنگ سخت به عنوان نماینده‌ای از این نقص می‌تواند شناخته شود. برای بچه‌های دیوانه، آنچه به آنها می‌رسد، همان بخش ناقص و ناتمام است.
با من مجنون مکن کاوش ز نادانی که نیست
غیر حرف راست، تیری در کمان دیوانه را
هوش مصنوعی: از من دیوانه نپرس که درباره نادانی چه فکری می‌کنم، زیرا تنها چیزی که وجود دارد، حقیقتی است که مانند تیر در کمان دیوانه قرار دارد.
می برد آیینه را خاکستر از دل زنگ غم
گوشه گلخن به است از گلستان دیوانه را
هوش مصنوعی: آیینه گویی از دل خاکستر و غم بیرون می‌آید، در حالی که گوشه‌ای از گلخن به مراتب بهتر از گلستان است برای کسی که دیوانه شده است.
سنگ بارد صائب از یاد جنون بر سر مرا
هر کجا گیرند طفلان در میان دیوانه را
هوش مصنوعی: هر جا که بر سر من سنگ بیفتد، نشانه‌ای از دیوانگی است که بچه‌ها آن را به یاد می‌آورند. دیوانه‌ای که در میان آنهاست، هر وقت که مورد توجه قرار گیرد، آن را به خاطر می‌آورند.
خوانش ها
غزل شمارهٔ ۲۳۰ به خوانش پری ساتکنی عندلیب
حاشیه ها
1402/07/19 16:10
Khishtan Kh
تاکه تحسین میکنند صاحبدلان دیوانه را
عیب بی عقلی مکن چون عاقلان دیوانه را
می تواند دیو نفس خود دراندازد به خاک
زور بسیاری بود در بازوان دیوانه را
سنگ سخت بادیه گردد به خوابش متکا
بس نباشد مهلت خواب گران دیوانه را
چشمه حیوان به چشمش جوش باطل میزند
بس نباشد حسرت جان و جهان دیوانه را
همجوار عاقلان، دیوانه دل آسوده نیست
نخوت ایشان رماند از میان دیوانه را
بر کف سودا زده گوهر گزافی چون کند
نیست از دیوانگی بیم زیان دیوانه را
چیست تاثیر صائبا از گفتمان دیوانه را
سنگ طفلان تا کند خاطرنشان دیوانه را
1403/12/03 00:03
AliKhamechian
اینهمه ایراد وزنی این دیگه چیه؟