هوش مصنوعی: این شعر به توصیف زیبایی و شگفتی موجود در حالاتی خاص می‌پردازد. در آن به جگر (دل) لاله‌ای سیاه اشاره می‌شود که به خاطر نوشیدنی‌های میخانه حالت مستی دارد. همچنین به نرگسی اشاره شده که به دلیل نوشیدن از پیمانه‌ای، به حالتی سرمستی و وجد آمده است. به طور کلی، شاعر به توصیف جمال و جذابیتی می‌پردازد که به واسطه شراب و مستی ایجاد شده است.

هوش مصنوعی: می‌گوید که نوشیدن شراب و آرامش به دست آوردن ناشی از لب و چشم معشوقان نیست و این آرامش از زنجیره‌ی تاک (درخت انگور) به دست نمی‌آید. بنابراین، سوالی را مطرح می‌کند که از کجا می‌توان به این آرامش در میخانه رسید؟

هوش مصنوعی: در آن خلوتی که چشمان خمار تو خواب‌آلود است، عشق راهی برای بیان ندارد. چه کسی از افسانه‌های عشق سخن می‌گوید؟

هوش مصنوعی: بر روی گل، توجه و دیدگاه عمیق افراد پخته و باتجربه به این نکته جلب نمی‌شود که این صدف، چه کسی است که از یک گوهر منحصر به فرد تولید شده است؟

هوش مصنوعی: نه به پروانه توجهی دارد و نه به بلبل، هیچ چیز مشخص نیست که محبوب واقعی کیست.

هوش مصنوعی: می‌توان از گرد و غباری که بر آسمان نشسته است، فهمید که مسیر تو چه زمانی و کجا به پایان می‌رسد و منزلت کجاست.

هوش مصنوعی: این بیت به نوعی به زیبایی و جذابیت چهره‌ی محبوب اشاره دارد که در کنار تنگدستی و مشکلات زندگی، بر دل‌ها اثر می‌گذارد. بارش آب به عنوان نمادی از احساسات و رحم الهی از دل آسمان، نشان‌دهنده‌ی دل‌تنگی و عطش برای وصال محبوب است. در عین حال، سوالی نیز مطرح می‌شود درباره‌ی اینکه زیبایی و نور چهره‌ی محبوب چگونه به دنیای تاریک و غم‌آلود راه یافته و در آنجا مهمان است. به نوعی به تضاد میان زیبایی و سختی‌های زندگی اشاره دارد.

هوش مصنوعی: به خاطر بی‌توجهی‌ای که لیلی به مجنون دارد، همه کسانی که از دور تماشا می‌کنند، می‌دانند که دیوانه کیست.

هوش مصنوعی: از آستین پروانه‌ی سوخته‌ای که ضیایی شمع را می‌پراکند، مشخص است که این دل سوخته متعلق به چه کسی است.

هوش مصنوعی: هیچ چیزی مانند حرکت افلاک آرامش ندارد، پس دل ما که پاره‌پاره است، به عدد صد دانه تسبیح کیست؟

هوش مصنوعی: از فریاد تو، صائب، حتی دل سنگی هم در آتش سوخت و ناله‌ات مثل ناقوسی در معبد عشق بلند است.