گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۴۶

دل ازان نخل به امید ثمر خرسندست
گره جبهه خوبان، گره پیوندست
پرده خواب گران است سبک مغزان را
سایه بال هما گرچه سعادتمندست
سرو را نیست ز پیوند به خاطر گرهی
دل آزاده ما را چه غم فرزندست؟
دردمندی است پر و بال اثر افغان را
ناخن ناله نی سینه خراش از بندست
هر که ما را کند آزاد ز خود، قبله ماست
عاشقان را به سر دار فنا سوگندست
باش خرسند به قسمت که درین وحشتگاه
هست اگر جنت دربسته، دل خرسندست
عارفان را گله از وحشت تنهایی نیست
نخل چون خوش ثمر افتد غنی از پیوندست
صائب از تنگی دل شکوه ز کوته نظری است
که دل غنچه گل چاک ز شکرخندست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دل ازان نخل به امید ثمر خرسندست
گره جبهه خوبان، گره پیوندست
هوش مصنوعی: دل از نخل به امید میوه خوشحال است و گرهی که بر پیشانی خوبان وجود دارد، نشانه‌ای از پیوند و ارتباط است.
پرده خواب گران است سبک مغزان را
سایه بال هما گرچه سعادتمندست
هوش مصنوعی: افراد سبکتفکر، به دلیل نداشتن آگاهی و دانش کافی، با خواب و خواب‌آلودگی دست و پنجه نرم می‌کنند، هرچند که در ظاهری خوش‌شانس به نظر می‌رسند. این نشان می‌دهد که ورای ظاهر خوش‌بینی، ممکن است واقعیت‌های تلخی وجود داشته باشد.
سرو را نیست ز پیوند به خاطر گرهی
دل آزاده ما را چه غم فرزندست؟
هوش مصنوعی: سرو به خاطر پیوندی که دارد ناراحت نیست، اما دل آزاد ما از اینکه فرزندی ندارد، ناراحت نیست.
دردمندی است پر و بال اثر افغان را
ناخن ناله نی سینه خراش از بندست
هوش مصنوعی: دردمندی احساس درد و رنجی عمیق دارد. صدای ناله‌ای که از نی به گوش می‌رسد، نشان‌دهنده‌ی دردی است که به مانند نگهبندی در دل می‌جوشد و حس آزادی را محدود کرده است. این بیان، استعاره‌ای از آزادی و رنج در زندگی است.
هر که ما را کند آزاد ز خود، قبله ماست
عاشقان را به سر دار فنا سوگندست
هوش مصنوعی: هر کسی که ما را از وابستگی‌های خود رها کند، برای ما مانند قبله‌ای است. عاشقان به عشق او جان خود را فدای عشق می‌کنند.
باش خرسند به قسمت که درین وحشتگاه
هست اگر جنت دربسته، دل خرسندست
هوش مصنوعی: در این موقعیت سخت و ناآرام، با خوشحالی به آنچه که برایت مقدر شده است، راضی باش. حتی اگر بهشت برایت بسته باشد، دل انسان می‌تواند با رضایت و آرامش زندگی کند.
عارفان را گله از وحشت تنهایی نیست
نخل چون خوش ثمر افتد غنی از پیوندست
هوش مصنوعی: عارفان از تنهایی نمی‌ترسند، چون درخت نخل زمانی که میوه‌هایش خوب رشد کنند، نیازی به ارتباط و پیوند با دیگران ندارد.
صائب از تنگی دل شکوه ز کوته نظری است
که دل غنچه گل چاک ز شکرخندست
هوش مصنوعی: صائب از درد دلش گله می‌کند که دلش از کوتاهی نگرش دیگران ناراحت است؛ در حالی که دل مثل غنچه‌ی گلی است که با لبخند شیرین زندگی شکفته می‌شود.