گنجور

غزل شمارهٔ ۱۲۵۸

(عشق عالمسوز را با حسن و ایمان کار نیست
گردن ما در کمند سبحه و زنار نیست)
سهل مشمر هیچ کاری را که در ملک وجود
هر چه آسان بشمری بر خویشتن دشوار نیست
گردن نظاره کوه طور بیجا می کشد
هر سبک سنگی حریف شعله دیدار نیست
پا به دامن کش که در میزان لطف عام او
پای خواب آلود کمتر از دل بیدار نیست
حسن معنی هر که دارد مردم چشم من است
چشم من چون خانه آیینه صورتکار نیست
ما قماش پاکی طینت تماشا می کنیم
با قبای اطلس و زربفت ما را کار نیست
با درشتان تندخویی کن که ناهموار را
همزبانی بهتر از سوهان ناهموار نیست
با خیال روی او در پرده شرم و حیا
خلوتی دارم که بوی پیرهن را بار نیست
بر سر گفتار صائب خواهد آمد زین غزل
هر که را از نغمه پردازان سر گفتار نیست
در حریم پاکبازان بوریا را بار نیست
فقر را با نقشبندان تعلق کار نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

(عشق عالمسوز را با حسن و ایمان کار نیست
گردن ما در کمند سبحه و زنار نیست)
هوش مصنوعی: عشق سوزان و واقعی به زیبایی و ایمان نیازی ندارد و ما دست‌مان به وسایل مذهبی و اعتقادی چون تسبیح و زنجیر وابسته نیست.
سهل مشمر هیچ کاری را که در ملک وجود
هر چه آسان بشمری بر خویشتن دشوار نیست
هوش مصنوعی: هیچ کاری را ساده و بی‌اهمیت نپندار، زیرا هر چیزی که در این دنیا به نظر آسان می‌رسد، اگر به خودت واگذار کنی، ممکن است انجام آن برایت سخت و دشوار باشد.
گردن نظاره کوه طور بیجا می کشد
هر سبک سنگی حریف شعله دیدار نیست
هوش مصنوعی: هر نگاهی که به کوه طور بیافتد، بی‌دلیل و بدون فکر انجام می‌شود و هر سنگریزه‌ای نمی‌تواند با شعله‌ی عشق و دیدار مقابله کند.
پا به دامن کش که در میزان لطف عام او
پای خواب آلود کمتر از دل بیدار نیست
هوش مصنوعی: به دامنِ او نزدیک شو، زیرا در میزان رحمت او، کسی که خواب‌آلود است، به اندازه کسی که بیدار و هوشیار است، ارزش و اهمیت دارد.
حسن معنی هر که دارد مردم چشم من است
چشم من چون خانه آیینه صورتکار نیست
هوش مصنوعی: هر کسی که زیبایی معنا را دارد، برای من مانند چشم من ارزشمند است. اما چشم من، که خانه‌ی تصویر است، به تنهایی هیچ زیبایی ندارد.
ما قماش پاکی طینت تماشا می کنیم
با قبای اطلس و زربفت ما را کار نیست
هوش مصنوعی: ما فقط به تماشای زیبایی‌ها و خوشی‌های زندگی می‌پردازیم و به چیزهای ظاهری و زرق و برق اهمیت نمی‌دهیم.
با درشتان تندخویی کن که ناهموار را
همزبانی بهتر از سوهان ناهموار نیست
هوش مصنوعی: با افرادی که تندخو و دارای اخلاق ناپسند هستند، ارتباط برقرار کن؛ زیرا برقراری دوستی با آنها بهتر از این است که با کسانی که به زحمت می‌توانی آنها را اصلاح کنی، هم صحبت شوی.
با خیال روی او در پرده شرم و حیا
خلوتی دارم که بوی پیرهن را بار نیست
هوش مصنوعی: در خیالم با زیبایی او نشستی آرام دارم، جایی تنها که هیچ نگرانی از بوی عطر یا لباس ندارم.
بر سر گفتار صائب خواهد آمد زین غزل
هر که را از نغمه پردازان سر گفتار نیست
هوش مصنوعی: هر کسی که در این غزل صدای دلنشینی ندارد، نتواند به تفکر و سخن ورزی صائب دست یابد.
در حریم پاکبازان بوریا را بار نیست
فقر را با نقشبندان تعلق کار نیست
هوش مصنوعی: در مکان‌های مقدس و ویژه‌ای که پاکبازان حضور دارند، فقر و تنگ‌دستی جایی ندارد. اینجا نه تنها فقر بی‌معناست، بلکه وابستگی به کار و حرفه نیز اهمیت ندارد.

حاشیه ها

1395/01/04 16:04
محسن شفیعی

بیت آخر باید در مطلع غزل قرار گیرد
مطابق با چاپ محمد قهرمان