غزل شمارهٔ ۱۱۹۵
در بهارستان یکرنگی شراب و خون یکی است
بلبل و گل، سرو و قمری، لیلی و مجنون یکی است
پرده بینایی ما نیست تغییر لباس
گردباد و محمل لیلی درین هامون یکی است
نیست میزان تفاوت در میان عارفان
اعتبار عنبر و کف در دل جیحون یکی است
طوطی هشیار از آیینه بیند پشت و روی
کعبه و بتخانه پیش دیده مجنون یکی است
جوش مستی هر حبابی را فلاطون کرده است
ورنه در خمخانه افلاک، افلاطون یکی است
ترجمان ما حجاب آلودگان بلبل بس است
نامه آشفتگان عشق را مضمون یکی است
شرم عشقم فارغ از شرم رقیبان کرده است
صد حجابم بود در پیش نظر، اکنون یکی است
جوش حسن گلرخان چون گل دو روزی بیش نیست
در بهارستان عالم حسن روزافزون یکی است
پیش ما خونابه نوشان صائب از جوش ملال
نیش و نوش و زهر و تریاق و شراب و خون یکی است
غزل شمارهٔ ۱۱۹۴: روی کار دیگران و پشت کار من یکی استغزل شمارهٔ ۱۱۹۶: عمر شمع صبح و لطف بی بقای او یکی است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
در بهارستان یکرنگی شراب و خون یکی است
بلبل و گل، سرو و قمری، لیلی و مجنون یکی است
هوش مصنوعی: در گلزار بهار، شراب و خون به یک شکل هستند. بلبل و گل، سرو و قمری، لیلی و مجنون همه در وجودشان به هم گره خوردهاند و یکی هستند.
پرده بینایی ما نیست تغییر لباس
گردباد و محمل لیلی درین هامون یکی است
هوش مصنوعی: چشمپر دامان ما هیچ فرقی با تغییر لباس گردباد و کالسکه لیلی ندارد؛ در این بیابان، همگی یکسانند.
نیست میزان تفاوت در میان عارفان
اعتبار عنبر و کف در دل جیحون یکی است
هوش مصنوعی: زمانی که عارفان به درک و حقیقت میرسند، تفاوتی در ارزش و اهمیتی که برای چیزهای مادی قائل میشوند، وجود ندارد. به عبارت دیگر، عارفان به دلیل آگاهی عمیق خود، نه تنها به چیزهایی مانند عنبر (عطر گرانبها) و کف آب (که نمایانگر زودگذر بودن) توجهی نمیکنند، بلکه هر دو را از یک منظر مینگرند و به ارزش واقعی آنها پی میبرند.
طوطی هشیار از آیینه بیند پشت و روی
کعبه و بتخانه پیش دیده مجنون یکی است
هوش مصنوعی: طوطیِ آگاه میتواند در آینه هم پشت و هم روی کعبه و بتخانه را ببیند و برای او هیچ تفاوتی ندارد. این نشاندهندهی نگرش یکسان او به هر دو مکان است. مجنون نیز به نوعی در این بین مشابهت دارد و معنای عمیقتری از دیدههایش میگیرد.
جوش مستی هر حبابی را فلاطون کرده است
ورنه در خمخانه افلاک، افلاطون یکی است
هوش مصنوعی: جوش و خروش شادی و سرخوشی در هر حبابی، مانند افلاطون است؛ اما در دنیای بالای سر ما، تنها یک افلاطون وجود دارد.
ترجمان ما حجاب آلودگان بلبل بس است
نامه آشفتگان عشق را مضمون یکی است
هوش مصنوعی: تعبیرکننده عشق، همانند بلبل، از پردهپوشیها و عدم شفافیت دور است و نمیتواند پیام عاشقان آشفته را به خوبی منتقل کند؛ زیرا در نهایت، همه آن پیامها یک مضمون و معنی دارند.
شرم عشقم فارغ از شرم رقیبان کرده است
صد حجابم بود در پیش نظر، اکنون یکی است
هوش مصنوعی: عشق من، به گونهای من را از حسرت و غم رقیبان بینیاز کرده است. در گذشته، موانع و حجابهای زیادی داشتم که مانع دیده شدن من میشدند، اما حالا تنها یک مانع باقی مانده است.
جوش حسن گلرخان چون گل دو روزی بیش نیست
در بهارستان عالم حسن روزافزون یکی است
هوش مصنوعی: جذابیت و زیبایی چهره کسی مانند گل، فقط دو روز دوام دارد. اما در دنیای زیبایی، هر روز بر خوبی و جذابیت آن افزوده میشود و نمیتوان به سادگی آن را نادیده گرفت.
پیش ما خونابه نوشان صائب از جوش ملال
نیش و نوش و زهر و تریاق و شراب و خون یکی است
هوش مصنوعی: در نظر ما، کسانی که همیشه درحال گله و شکایت هستند، فرق چندانی بین لذت و رنج نمیگذارند. همه چیز برای آنها، حتی درد و شادی، شبیه به هم است و هیچ یک از اینها تاثیر زیادی بر روحیهشان ندارد.

صائب