ادیب صابرشمارهٔ ۷۳
ایا به محمدت و بر و مکرمت معروف
خط علوم و ادب را شمایل تو حروف
رشید ملک، ادیب عمید، زین الدین
چو دین به هر صفتی کز ثنا رود موصوف
محل کلک تو را رتبت زمین و زمان
بنان و نطق تو را قوت رماح و سیوف
بدین محل که تویی کم ز رتبت تو بود
اگر دوات تو را زلف حور باشد صوف
شنیده ای که چه اعجوبه ساختند از من
ستاره گاه گاه مسیر و زمانه وقت صروف
چو در صنوف معانی مرا نبود نظیر
چه در رسید مرا از بلا، صنوف صنوف
به من رسد هم جور از زمانه پنداری
که قصد او همه از بهر من بود موقوف
همیشه رنج و عنا در صفات حال من است
چنانکه در صفت ایزدی رحیم و رئوف
اگر اسیر حوادث شدم شگفت مدار
به مهر و ماه رسد نکبت خسوف و کسوف
ز خوف بی درمی چون رهم دراین ایام
که حال فضل تباه است و راه جود مخوف
بخوان دعای مرا پس بخر ثنای مرا
که نام محتشمان را ثنا کند معروف
پناه من ز صروف زمانه مجلس توست
همیشه باد مکاره ز مجلست مصروف
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ایا به محمدت و بر و مکرمت معروف
خط علوم و ادب را شمایل تو حروف
هوش مصنوعی: آیا به خاطر شخصیت و کرامت محمد، خط و ادب به شکل و قالب تو در آمده است؟
رشید ملک، ادیب عمید، زین الدین
چو دین به هر صفتی کز ثنا رود موصوف
هوش مصنوعی: رشید ملک، ادیب بزرگ و محترم، مانند دینی است که با هر ویژگی و وصفی که به او تعلق بگیرد، همواره مورد ستایش و احترام قرار می‌گیرد.
محل کلک تو را رتبت زمین و زمان
بنان و نطق تو را قوت رماح و سیوف
هوش مصنوعی: مقام و جایگاه تو از زمین و آسمان بالاتر است و سخن گفتن تو مانند قدرت تیرها و شمشیرهاست.
بدین محل که تویی کم ز رتبت تو بود
اگر دوات تو را زلف حور باشد صوف
هوش مصنوعی: در این محل که تو هستی، اگرچه مقام و جایگاه تو بالاست، ولی اگر دوات تو از موی حوریان باشد، آن نیز کم ارزش خواهد بود.
شنیده ای که چه اعجوبه ساختند از من
ستاره گاه گاه مسیر و زمانه وقت صروف
هوش مصنوعی: آیا شنیده‌ای که چه کار شگفت‌انگیزی از من ساخته‌اند که در هر لحظه، مسیر و زمان را می‌نمایاند؟
چو در صنوف معانی مرا نبود نظیر
چه در رسید مرا از بلا، صنوف صنوف
هوش مصنوعی: هرگاه در روش‌های مختلف بیان، من هیچ نظیری نداشتم، چگونه می‌توانستم از بلا و مشکلات رهایی یابم، در حالی که این وضعیت و معانی بی‌نهایت بودند؟
به من رسد هم جور از زمانه پنداری
که قصد او همه از بهر من بود موقوف
هوش مصنوعی: به من می‌رسد که سختی‌ها و مشکلاتی که از دنیای بیرون می‌آیند، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فقط تحت تاثیر من و برای من اتفاق می‌افتند.
همیشه رنج و عنا در صفات حال من است
چنانکه در صفت ایزدی رحیم و رئوف
هوش مصنوعی: همواره در زندگی من دشواری‌ها و سختی‌ها وجود دارد، مانند صفات رحمت و محبت که در ذات خداوند وجود دارد.
اگر اسیر حوادث شدم شگفت مدار
به مهر و ماه رسد نکبت خسوف و کسوف
هوش مصنوعی: اگر من درگیر مشکلات و پیشامدهای زندگی شوم، تعجب نکن؛ زیرا حتی ماه و خورشید نیز ممکن است تحت تأثیر گرفتگی‌ها و بحران‌ها قرار بگیرند.
ز خوف بی درمی چون رهم دراین ایام
که حال فضل تباه است و راه جود مخوف
هوش مصنوعی: از ترس اینکه در این روزها نتوانم به جایی برسم، زیرا حال و هوای لطف و بخشش خراب است و مسیر کمک و یاری نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
بخوان دعای مرا پس بخر ثنای مرا
که نام محتشمان را ثنا کند معروف
هوش مصنوعی: دعای من را بخوان و سپس ستایش مرا بپذیر، چرا که نام بزرگواران با ستایش‌ها شناخته می‌شود.
پناه من ز صروف زمانه مجلس توست
همیشه باد مکاره ز مجلست مصروف
هوش مصنوعی: پناهگاه من در میان دگرگونی‌های زندگی، همیشه مجلس توست. ای کاش بادی که می‌گذرد، تو را از این مجلس دور نکند.