گنجور

شمارهٔ ۳۴

عید است و حق عید بباید شناختن
وز باده نوش کردن و بربط نواختن
شرع است حق روزه به طاعت گزاردن
شرط است حق عید به عشرت شناختن
اکنون که چنگ و نای به یک جای ساختند
وقت است وقت با قدح باده ساختن
چوگان زلف و گوی زنخدان یار گیر
در روز عید رسم بود گوی باختن
بر اسب باده سوی طرب، تاختن بریم
زیرا به عید رسم بود اسب تاختن
گر کینه آختن ز ره و رسم عادت است
از غم سزد به قوت می کینه آختن
ور سر فراختن ز بزرگی و همت است
باید به مدح صدر، اجل سر فراختن
مخدوم ساده سید مشرق که کار اوست
ناصح عزیز کردن و حاسد گداختن

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عید است و حق عید بباید شناختن
وز باده نوش کردن و بربط نواختن
هوش مصنوعی: این روز عید است و برای آن باید ارزش و اهمیتش را درک کرد. در این روز مناسب است که با نوشیدن نوشیدنی و نواختن موسیقی خوشی و شادی را جشن بگیریم.
شرع است حق روزه به طاعت گزاردن
شرط است حق عید به عشرت شناختن
هوش مصنوعی: روزه یک عمل عبادی است که باید با نیت خالص و عبادت انجام شود و عید هم زمانی است که باید با شادی و جشن برگزار شود.
اکنون که چنگ و نای به یک جای ساختند
وقت است وقت با قدح باده ساختن
هوش مصنوعی: همین حالا که موسیقی و ساز به یکدیگر پیوسته‌اند، زمان آن است که با جام باده به خوش‌گذرانی بپردازیم.
چوگان زلف و گوی زنخدان یار گیر
در روز عید رسم بود گوی باختن
هوش مصنوعی: در روز عید، عادت بر این است که با زلف‌های یار به بازی و سرگرمی بپردازیم و در این روز گوی باختن و بازی کردن نیز رایج است.
بر اسب باده سوی طرب، تاختن بریم
زیرا به عید رسم بود اسب تاختن
هوش مصنوعی: بیایید با شادی و سرور به سمت می و خوشی برویم، زیرا در مراسم جشن، سواری اسب سنتی است.
گر کینه آختن ز ره و رسم عادت است
از غم سزد به قوت می کینه آختن
هوش مصنوعی: اگر نسبت به کسی کینه ورزی کردند و این کار به خاطر عادت و روش‌های معمول است، پس به خاطر غم و اندوه، طاقت کینه و حرص را هم باید داشته باشند.
ور سر فراختن ز بزرگی و همت است
باید به مدح صدر، اجل سر فراختن
هوش مصنوعی: اگر بخواهی به بزرگ‌منشی و اراده خود افتخار کنی، باید ستایش کسی را در نظر بگیری که در مقام و منزلت بالایی قرار دارد.
مخدوم ساده سید مشرق که کار اوست
ناصح عزیز کردن و حاسد گداختن
هوش مصنوعی: سید مشرق، انسان با معرفتی است که وظیفه‌اش نصیحت و خیرخواهی است و باید حسد و کینه را از دل‌ها بزداید.