گنجور

شمارهٔ ۱۵

گرچه رخش همیشه حکایت ز مه کند
مه چون جمال صورت او دید خه کند
تا برمه دو هفته ز دیبه کله نهاد
مه با فلک همی گله آن کله کند
گر عارضش به نور کند روز را سپید
شب را همیشه ظلمت زلفش سیه کند
تایب که قصد دیدن او کرد، در زمان
از توبه باز گردد و قصد گنه کند
او را ز روی عشق به صد جان نعم کنم
گرچه مرا زبانش به یک بوسه نه کند
گر هفت چرخ کار رما سر به ره نکرد
زان لب سه بوسه کار مرا سر به ره کند
گوید به چهره، ماه دو پنج است و یک چهار
در روز بزم هر که به رویش نگه کند
گویی کز آسمان به زمین آمده است ماه
تا روز بزم خدمت خوارزمشه کند
اتسز علاءدین که همی دین و شرک را
کلکش نظم بخشد و تیغش تبه کند

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرچه رخش همیشه حکایت ز مه کند
مه چون جمال صورت او دید خه کند
هوش مصنوعی: اگرچه چهره‌اش همیشه داستان زیبایی را روایت می‌کند، اما ماه به محض دیدن زیبایی او، از حسادت زانو می‌زند.
تا برمه دو هفته ز دیبه کله نهاد
مه با فلک همی گله آن کله کند
هوش مصنوعی: کسی که زیبایی‌اش را به یاد می‌آورد، تا دو هفته در دلش حسرت می‌کشد و به آسمان گله‌مند می‌شود که چرا نمی‌تواند آن زیبایی را در کنار خود داشته باشد.
گر عارضش به نور کند روز را سپید
شب را همیشه ظلمت زلفش سیه کند
هوش مصنوعی: اگر چهره‌اش با نور بخواهد، روز را مثل سپیدی می‌کند و شب را هم با تاریکی موهایش سیاه می‌کند.
تایب که قصد دیدن او کرد، در زمان
از توبه باز گردد و قصد گنه کند
هوش مصنوعی: شخصی که به ملاقات معشوقه‌اش می‌رود، ناگهان از تصمیم خود باز می‌گردد و دوباره به گناه کردن فکر می‌کند.
او را ز روی عشق به صد جان نعم کنم
گرچه مرا زبانش به یک بوسه نه کند
هوش مصنوعی: من به خاطر عشق او، با تمام وجودم آماده‌ام تا برایش جانم را فدای او کنم، حتی اگر او تنها با یک بوسه نتواند این احساس را بیان کند.
گر هفت چرخ کار رما سر به ره نکرد
زان لب سه بوسه کار مرا سر به ره کند
هوش مصنوعی: اگر هفت آسمان و زمانه هم نتوانند کار من را راه بیندازند، سه بوسه از آن لب می‌تواند کار مرا پیش ببرد.
گوید به چهره، ماه دو پنج است و یک چهار
در روز بزم هر که به رویش نگه کند
هوش مصنوعی: او می‌گوید که در چهره‌اش دلبری و زیبایی خاصی وجود دارد، به طوری که هر کس به چهره‌اش نگاه کند، متوجه می‌شود که او درخشان و جذاب است.
گویی کز آسمان به زمین آمده است ماه
تا روز بزم خدمت خوارزمشه کند
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که ماه از آسمان به زمین آمده تا در جشن و میهمانی خدمت شاه خوارزم را انجام دهد.
اتسز علاءدین که همی دین و شرک را
کلکش نظم بخشد و تیغش تبه کند
هوش مصنوعی: علاءالدین فردی است که به خوبی می‌تواند مسایل دین و شرک را با نظم بیان کند و با قدرتش آنها را نابود سازد.