گنجور

شمارهٔ ۶۳

آمد ز حوت چشمه خورشید در حمل
بنگر که در حمل چه عجایب کند عمل
از برف سرد سبزه خرم دهد عوض
وز بانگ زاغ نغمه بلبل کند بدل
گویند بلبلان بدل مطربان سرود
خوانند قمریان عوض شاعران غزل
باد صبا بدایع صنعت کند نثار
حال زمین جواهر فاخر دهد نزل
یک باغ دلبران همه زرینشان کمر
یک روضه نیکوان همه سیمینشان کفل
چون تاج اردوان شده پیرامن چمن
چون تخت اردشیر شده دامن جبل
مستند نرگسان همه زرینشان قدح
حورند گلبنان همه رنگینشان حلل
بر هر طرف ز ابر گهر ریخته به تنگ
در هر چمن ز شاخ درر ریخته به تل
راغ است چون صحیفه گردون ازین سبب
باغ است چون خزانه قارون از این قبل
بر سبزه از هوای معطر دمیده مشک
بر لاله چون گلاب مصعد چکیده طل
زلف بنفشه‌ها ز هوا مانده مشک‌بوی
چشم شکوفه‌ها ز صبا گشته مکتحل

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آمد ز حوت چشمه خورشید در حمل
بنگر که در حمل چه عجایب کند عمل
هوش مصنوعی: از عمق دریا پرتو خورشید به عالم می‌تابد، نگاه کن که در فصل بهار چه شگفتی‌ها و زیبایی‌هایی ایجاد می‌شود.
از برف سرد سبزه خرم دهد عوض
وز بانگ زاغ نغمه بلبل کند بدل
هوش مصنوعی: برف سرد می‌تواند به گیاهان زندگی بخشد و زاغ با صدای خود می‌تواند تبدیل به صدای دلپذیر بلبل شود.
گویند بلبلان بدل مطربان سرود
خوانند قمریان عوض شاعران غزل
هوش مصنوعی: می‌گویند بلبل‌ها به جای مطربان آواز می‌خوانند و قمری‌ها به جای شاعران غزل می‌سرایند.
باد صبا بدایع صنعت کند نثار
حال زمین جواهر فاخر دهد نزل
هوش مصنوعی: نسیم صبحگاهی با شگفتی‌های خود حال و هوای زمین را تغییر می‌دهد و گنجینه‌های ارزشمندی را به آن هدیه می‌دهد.
یک باغ دلبران همه زرینشان کمر
یک روضه نیکوان همه سیمینشان کفل
هوش مصنوعی: یک باغ پر از زیبایی‌هاست که همه‌ی دلبرها در آن، با بندهای زرین خود می‌درخشند. در این مکان، باغی از نیکی‌ها وجود دارد که همه‌ی زیبا رویان آن، با نوارهای نقره‌ای، خود را تزیین کرده‌اند.
چون تاج اردوان شده پیرامن چمن
چون تخت اردشیر شده دامن جبل
هوش مصنوعی: به هنگامی که تاج اردوان در اطراف چمن قرار گرفته است، دامن کوه مانند تخت اردشیر شده است.
مستند نرگسان همه زرینشان قدح
حورند گلبنان همه رنگینشان حلل
هوش مصنوعی: تمام زیبایی‌ها و جذابیت‌های گلی در باغ مانند نرگس‌های زیباست که در دستان حوریانی خوش‌گل و خوش‌رنگ قرار گرفته‌اند.
بر هر طرف ز ابر گهر ریخته به تنگ
در هر چمن ز شاخ درر ریخته به تل
هوش مصنوعی: در هر سو، از ابر، گوهرهایی پراکنده شده و در هر باغ، از شاخه‌ها، مرواریدهایی به زمین افتاده است.
راغ است چون صحیفه گردون ازین سبب
باغ است چون خزانه قارون از این قبل
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که آسمان به قدری روشن و زیباست که می‌توان آن را شبیه به یک کتاب بزرگ تصور کرد و از آنجایی که این زیبایی و روشنایی وجود دارد، زمین نیز مثل یک گنجینه پر ارزش و سرسبز می‌باشد.
بر سبزه از هوای معطر دمیده مشک
بر لاله چون گلاب مصعد چکیده طل
هوش مصنوعی: بر روی سبزه، بوی خوشی مانند مشک پیچیده و بر لاله‌ها، مانند گلابی که به زمین چکیده باشد، زیبایی و طراوت وجود دارد.
زلف بنفشه‌ها ز هوا مانده مشک‌بوی
چشم شکوفه‌ها ز صبا گشته مکتحل
هوش مصنوعی: موهای بنفشه‌ها معطر و خوشبو مانند مشک است و چشم‌های شکوفه‌ها به خاطر نسیم صبحگاهی زیبا و جذاب شده‌اند.