رباعی شمارهٔ ۱۴
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوانش ها
رباعی شمارهٔ ۱۴ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
این شعر در مخالفت با گیاهخواری و پرهیزگاری است!
تا جایی که یادمه بیت دوم به جای روی سپید، واژه دیگری هست که عینا نمیشه آورد
از می طرب افزاید و مردی خیزد
وز طبع گیا خشکی و سردی خیزد
در بادهٔ سرخ پیچ و در......سپید
کز خوردن سبزه، روی زردی خیزد
به گمانم این شعر در ترجیح شراب بر حشیش سروده شده است.
معنی کلمات شعر مطابق لغتنامه از این قرار است :
مردی : ۱- شجاعت ۲- نیروی جنسی مردانه (ظاهراً به هر دو معنی ایهام دارد)
خشکی (متضاد مردی) : بیمیلی، عدم تمایل، و همین رباعی سعدی را شاهد آورده.
سردی (متضاد طرب) : بیمهری (در اینجا یعنی کجخلقی)
سبزه : وَرَق الخیال، حشیش، بَنگ؛ مثال :
«هرگَه که من از ‹سبزه› طَرَبناکْ شَوَم
شایستهٔ سَبزْخِنگِ اَفلاک شوم
با سَبزْخَطان ‹سبزه› خورَم بر سبزه
زآن پیش که همچو سبزه در خاک شوم
(مَلِک فَخْرالدینْ محمّدِ کَرْت) »
پس روی هم رفته معنی شعر این میشود :
نوشیدنِ شراب موجب نشاط و تقویتِ مَردی میشود؛ ولی خوردنِ بنگ باعث بیمیلی و بداخلاقی است. پیوسته مشغولِ بادهنوشی و التذاذ از خوبرویان باش و به دنبال بنگ نرو که زردرویی میآورَد.
در بیت دوم میان «سرخ» و «سپید» و «سبز» و «زرد» تناسب است.
این رباعی احتمالاً الحاقی است.