اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مقصود عاشقان دو عالم لقای توست
مطلوب طالبان به حقیقت رضای توست
هوش مصنوعی: عاشقان در هر دو جهان، هدفشان دیدار توست و خواسته‌های جویندگان حقیقت، در واقع راضی نگه داشتن توست.
هر جا که شهریاری و سلطان و سروریست
محکوم حکم و حلقه به گوش گدای توست
هوش مصنوعی: هر کجا که پادشاهی و رهبری وجود دارد، تسلط و فرمانروایی آنجا زیر سایه تو و تسلیم توست.
بودم بر آن که عشق تو پنهان کنم ولیک
شهری تمام غلغله و ماجرای توست
هوش مصنوعی: من قصد داشتم عشق تو را پنهان نگه‌دارم، اما در این شهر، همه جا شلوغ و پر از حرف و حدیث درباره توست.
هر جا که پادشاهی و صدری و سروریست
موقوف آستان در کبریای توست
هوش مصنوعی: هر کجا که سلطنت، مقام و رهبری وجود دارد، همه‌چیز به عظمت و بزرگی تو وابسته است.
قومی هوای نعمت دنیا همی پزند
قومی هوای عقبی و ما را هوای توست
هوش مصنوعی: گروهی در پی لذت‌های دنیوی هستند و به دنبال نعمت‌های مادی می‌باشند، عده‌ای دیگر نیز به فکر زندگی پس از مرگ و عاقبت خود هستند، اما آنچه برای ما اهمیت دارد، عشق و محبت توست.
هر جا سریست خستهٔ شمشیر عشق تو
هر جا دلیست بستهٔ مهر و هوای توست
هوش مصنوعی: هر جا که نشانی از درد و رنج عشق تو وجود داشته باشد، دل‌ها به خاطر محبت و احساسات تو به تنگ آمده‌اند.
کس را بقای دائم و عهد قدیم نیست
جاوید پادشاهی و دائم بقای توست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌تواند امیدوار به بقای همیشگی و عهدی باشد که همیشه برقرار بماند. تنها پادشاهی توست که همیشه و به‌طور دائم پابرجاست.
گر می‌کشی به لطف وگر می‌کشی به قهر
ما راضییم هرچه بود رای رای توست
هوش مصنوعی: اگر با مهربانی به ما آسیب می‌زنی یا با خشم، ما هرچه که باشد راضی هستیم؛ زیرا هرچه که تو تصمیم بگیری، همان درست است.
امید هر کسی به نیازی و حاجتی است
امید ما به رحمت بی‌منتهای توست
هوش مصنوعی: هر فردی به چیزی وابسته است و برای برآورده شدن نیازهایش امید دارد، اما امیدواریم که رحمت بی‌پایان تو شامل حال ما شود.
هر کس امیدوار به اعمال خویشتن
سعدی امیدوار به لطف و عطای توست
هوش مصنوعی: هر کسی به کارهای خود امیدوار است، ولی سعدی تنها به رحمت و بخشش تو امیدوار است.
حاشیه ها
1392/02/24 00:04
امین کیخا
هوای چیزی را پختن در اندیشه چیزی بودن
با سلام
علمای بلاغت تکرار واژه ی قافیه را عیب فاحش شمرده اند .مگر اینکه ابیات شعر از بیست و سی بیشتر باشد ،یا قصیده دارای دو مطلع، باشد .به علاوه تکرار واژه ی قافیه مصرع اول را در غزل عیب ندانسته اند ،حتی تکرار آن را در مصرع چهارم صنعت رد القافیه به حساب آورده اند .
با این اوصاف گاهی شعرا در غیر از این موارد هم قافیه را تکرار کرده اند ،که مصرع پنجم وششم این شعر یکی از مصادیق آن است .
برای نمونه میتوان به این بیت از حافظ اشاره کرد
دلم جز مهر مه رویان طریقی بر نمیگیرد ..........................
که سه واژه ی دیگر ،ساغر،خوش تر،در یک غزل تکرار شده.
منبع: ادبیات پیش دانشگاهی رشته ی علوم انسانی
با صدای محمد معتمدی عزیز فوق العاده به دل مینشیند
1395/09/21 14:11
مسعود رعیتی
با سلام خدمت همه دوستان
این شعر زیبا رو محمد معتمدی عزیز و بزرگوار در مناجات بیار زیبا خوندن.پیشنهاد میدم گوش بدین.
1397/02/07 12:05
مهریار mohsen.۲۹۸@gmail.com
با سلام و درود در بیت دو تا به آخر تصحیح شود به گر می‌کشی به لطف و اگر می‌کشی به قهر
1401/09/25 09:11
امیرحسین آریا
مهریار عزیز
خوانش شعر از لحاظِ وزن با " وَگَر " صحیح تر است
لاکن که در صورت خوانش به شکل " و اگر " ، حرفِ واو به صورت رابطِ اضافه خوانده می شود ( در معنا تغییری حاصل نمی شود و فقط وزن کمی آسیب میبیند )
پیروز باشید
1397/03/08 23:06
بنده hashemimasoud۶۸@yahoo.com
چرا این غزل در کلیات فروغی نیست؟
این غزل در نسخهٔ فروغی در ملحقات مواعظ بخش غزلیات عرفانی آمده است و ذیل آن در پاورقی عنوان شده که: «این غزل از یک نسخهٔ خطی نقل شد. بعضی ابیات آن از شیخ است رجوع شود به ص 786». که صفحه اشاره به غزل با مطلع «ای یار ناگزیر که دل در هوای توست ...» دارد که ابیاتی از آن در این غزل تکرار شده.
سعدی