گنجور

غزل شمارهٔ ۴۴

باد گلبوی سحر خوش می‌وزد خیز ای ندیم
بس که خواهد رفت بر بالای خاک ما نسیم
ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم
در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم
قلب زر اندوده نستانند در بازار حشر
خالصی باید که بیرون آید از آتش سلیم
عیبت از بیگانه پوشیده‌ست و می‌بیند بصیر
فعلت از همسایه پنهان است و می‌داند علیم
نفس پروردن خلاف رای دانشمند بود
طفل خرما دوست دارد صبر فرماید حکیم
راه نومیدی گرفتم رحمتم دل می‌دهد
کای گنه‌کاران هنوز امید عفو است از کریم
گر بسوزانی خداوندا جزای فعل ماست
ور ببخشی رحمتت عام است و احسانت قدیم
گرچه شیطان رجیم از راه انصافم ببرد
همچنان امید می‌دارم به رحمان رحیم
آن که جان بخشید و روزی داد و چندین لطف کرد
هم ببخشاید چو مشتی استخوان باشم رمیم
سعدیا بسیار گفتن عمر ضایع کردن است
وقت عذر آوردن است استغفرالله العظیم

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

باد گلبوی سحر خوش می‌وزد خیز ای ندیم
بس که خواهد رفت بر بالای خاک ما نسیم
هوش مصنوعی: باد ملایم صبحگاهی خوش بویی می‌وزد. برو، ای دوست، زیرا نسیم به زودی بر بالای خاک ما خواهد گذشت.
ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم
در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم
هوش مصنوعی: ای کسی که در این دنیا نتوانستی راه راست را پیش بگیری، باید در قیامت منتظر نگرانی و اضطراب باشی.
قلب زر اندوده نستانند در بازار حشر
خالصی باید که بیرون آید از آتش سلیم
هوش مصنوعی: در روز قیامت، دل‌های پر از زرق و برق و تزیینات را که به ظاهر زیبا هستند نمی‌پذیرند؛ بلکه تنها دل‌های خالص و پاکی که از سختی‌های امتحان‌ها و دردها عبور کرده‌اند، ارزش واقعی دارند و باید از شعله‌های سختی پیراسته و خالص گردند.
عیبت از بیگانه پوشیده‌ست و می‌بیند بصیر
فعلت از همسایه پنهان است و می‌داند علیم
هوش مصنوعی: عیب تو برای دیگران نامحسوس است، اما همسایه به خوبی از کارهای تو باخبر است و بر این موضوع آگاهی دارد.
نفس پروردن خلاف رای دانشمند بود
طفل خرما دوست دارد صبر فرماید حکیم
هوش مصنوعی: تنفس و رشد کودک با تعقل و دانش بزرگ‌ترها همخوانی ندارد؛ زیرا کودک به میوه خرما علاقه دارد و حکیم به او توصیه می‌کند که صبر کند تا به هدفش برسد.
راه نومیدی گرفتم رحمتم دل می‌دهد
کای گنه‌کاران هنوز امید عفو است از کریم
هوش مصنوعی: اگرچه به بیراهه رفته‌ام و از رحمت خداوند ناامید شده‌ام، اما قلبم به من می‌گوید که ای گناهکاران، هنوز هم به عفو و بخشش از سوی خداوند کریم امید داشته باشید.
گر بسوزانی خداوندا جزای فعل ماست
ور ببخشی رحمتت عام است و احسانت قدیم
هوش مصنوعی: اگر خداوند ما را بسوزانی، نتیجه‌اش حاصل کارها و اعمال ماست، و اگر ببخشی، رحمت تو گسترده و احسانت ازلی و همیشگی است.
گرچه شیطان رجیم از راه انصافم ببرد
همچنان امید می‌دارم به رحمان رحیم
هوش مصنوعی: با وجود اینکه شیطان از مسیر انصاف مرا منحرف می‌کند، هنوز به رحمت خداوند مهربان امیدوارم.
آن که جان بخشید و روزی داد و چندین لطف کرد
هم ببخشاید چو مشتی استخوان باشم رمیم
هوش مصنوعی: خداوندی که به ما زندگی و نعمت می‌دهد و همواره با لطف و رحمتش ما را در بر گرفته، حتماً ما را که در نهایت جان و روح‌مان چیزی جز یک مشت استخوان نیستیم، مورد عفو و بخشش قرار خواهد داد.
سعدیا بسیار گفتن عمر ضایع کردن است
وقت عذر آوردن است استغفرالله العظیم
هوش مصنوعی: ای سعدی، بسیار صحبت کردن فقط وقت تلف کردن است و وقتی که به عذرخواهی مشغول می‌شویم، به واقع عمرمان را هدر می‌دهیم. پس از خداوند بزرگ طلب آمرزش می‌کنم.

خوانش ها

غزل ۴۴ به خوانش حمیدرضا محمدی

حاشیه ها

1399/10/18 14:01
دانش جو

درود به روان پاک "سعدی"
جنابِ سعدی من به شخصه عاشقِ شما هستم !

1399/12/08 19:03
Polestar

قلب در بیت سوم ممکنه به معنای سکۀ تقلبی باشه یا به معنای دل.

1402/04/28 15:06
Mahmood Shams

با سلام و درود 

بنظر بنده ( قلب) با توجه به مصرع دوم ( خالصی باید )

سکه و سیم ناسره و تقلبی صحیح تر باید باشه