گنجور

غزل شمارهٔ ۲۲

ذوق شراب انست، وقتی اگر بباشد
هر روز بامدادت، ذوقی دگر بباشد
بیخ مداومت را، روزی شجر بروید
شاخ مواظبت را، وقتی ثمر بباشد
استاد کیمیا را، بسیار سیم باید
در خاک تیره کردن، تا آن که زر بباشد
بسیار صبر باید، تا آن طبیب دل را
در کوی دردمندان، روزی گذر بباشد
عالم که عارفان را، گوید نظر بدوزید
گر یار ما ببیند، صاحب نظر بباشد
زیرا که پادشاهی، چون بقعه‌ای بگیرد
بنیاد حکم اول، زیر و زبر بباشد
دیوانه را که گویی، هشیار باش و عاقل
بیم است کز نصیحت، دیوانه‌تر بباشد
بانگ سحر بر آمد، درویش را خبر شد
رطلی گرانش در ده، تا بی خبر بباشد
ساقی بیار جامی، مطرب بگوی چیزی
لب بر دهان نی نه، تا نیشکر بباشد
امروز قول سعدی، شیرین نمی‌نماید
چون داستان شیرین، فردا سمر بباشد

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ذوق شراب انست، وقتی اگر بباشد
هر روز بامدادت، ذوقی دگر بباشد
هوش مصنوعی: اگر هر روز در صبح نوشیدن شراب را تجربه کنی، لذت و حسی متفاوت به آن خواهی داشت.
بیخ مداومت را، روزی شجر بروید
شاخ مواظبت را، وقتی ثمر بباشد
هوش مصنوعی: اگر به طور مداوم تلاش کنی و مراقب کارهایت باشی، در آینده نتایج و ثمره‌های آن را مشاهده خواهی کرد.
استاد کیمیا را، بسیار سیم باید
در خاک تیره کردن، تا آن که زر بباشد
هوش مصنوعی: برای به دست آوردن طلا از کیمیا، باید مقدار زیادی نقره را در خاک تاریک و بی ارزش تبدیل کرد تا نهایتاً به طلا برسیم.
بسیار صبر باید، تا آن طبیب دل را
در کوی دردمندان، روزی گذر بباشد
هوش مصنوعی: برای درمان دردهای دل، باید مدتی طولانی صبر کرد تا آن پزشک دل به کوچه دردمندان بیاید.
عالم که عارفان را، گوید نظر بدوزید
گر یار ما ببیند، صاحب نظر بباشد
هوش مصنوعی: دانشمند به عارفان می‌گوید: اگر بخواهید نظر کنید، تلاش کنید که نگاهتان به یار ما باشد، زیرا اگر او شما را ببیند، به واقع درک و بصیرتی عمیق خواهد داشت.
زیرا که پادشاهی، چون بقعه‌ای بگیرد
بنیاد حکم اول، زیر و زبر بباشد
هوش مصنوعی: چون پادشاهی به قدرت و سلطنت برسد، اگر اصول اولیه حکومت را خوب بنا نهد، همه چیز به سامان خواهد بود و هرگونه آشفتگی از بین می‌رود.
دیوانه را که گویی، هشیار باش و عاقل
بیم است کز نصیحت، دیوانه‌تر بباشد
هوش مصنوعی: دیوانه را هشدار ده که باید هوشیار و عاقل باشد، اما از نصیحت کردن او بپرهیز زیرا ممکن است او را دیوانه‌تر کند.
بانگ سحر بر آمد، درویش را خبر شد
رطلی گرانش در ده، تا بی خبر بباشد
هوش مصنوعی: صدای سحر در آمد و درویش از خواب بیدار شد. باری سنگین بر دوش اوست که در روستا است، تا او بتواند بی‌خبر و بی‌دغدغه زندگی کند.
ساقی بیار جامی، مطرب بگوی چیزی
لب بر دهان نی نه، تا نیشکر بباشد
هوش مصنوعی: ای ساقی، یک جام شراب به من بده و ای مطرب، چیزی بخوان تا لذت ببرم. تا زمانی که این لذت وجود دارد، نیازی به سکوت نیست.
امروز قول سعدی، شیرین نمی‌نماید
چون داستان شیرین، فردا سمر بباشد
هوش مصنوعی: امروز گفته‌های سعدی دیگر آنقدر شیرین به نظر نمی‌رسد، چون داستان شیرین در روزهای آینده می‌تواند ثمر بیشتری داشته باشد.

خوانش ها

غزل ۲۲ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل شمارهٔ ۲۲ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1400/08/12 00:11
شیخ الاسود

الله اکبر...

1402/04/10 13:07
سمیرا امیری

چه دلنشین

1402/06/20 14:09
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

بسیار صبر باید  تا آن طبیبِ دل را

در کویِ دردمندان  روزی گذر بباشد