گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۵۸ - در ستایش ابوبکر بن سعد

وجودم به تنگ آمد از جور تنگی
شدم در سفر روزگاری درنگی
جهان زیر پی چون سکندر بریدم
چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی
برون جستم از تنگ ترکان چو دیدم
جهان در هم افتاده چون موی زنگی
چو باز آمدم کشور آسوده دیدم
ز گرگان به در رفته آن تیز چنگی
خط ماهرویان چو مشک تتاری
سر زلف خوبان چو درع فرنگی
به نام ایزد آباد و پر ناز و نعمت
پلنگان رها کرده خوی پلنگی
درون مردمی چون ملک نیک محضر
برون لشکری چون هژبران جنگی
بپرسیدم این کشور آسوده کی شد؟
کسی گفت: سعدی! چه شوریده رنگی
چنان بود در عهد اول که دیدی
جهانی پر آشوب و تشویش و تنگی
چنین شد در ایام سلطان عادل
اتابک ابوبکر بن سعد زنگی

اطلاعات

وزن: فعولن فعولن فعولن فعولن (متقارب مثمن سالم)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

وجودم به تنگ آمد از جور تنگی
شدم در سفر روزگاری درنگی
هوش مصنوعی: وجودم از سختی‌ها و مشکلات به تنگ آمده و در سفر زندگی، به تأمل و اندیشه درنگ کرده‌ام.
جهان زیر پی چون سکندر بریدم
چو یأجوج بگذشتم از سد سنگی
هوش مصنوعی: من همچون سکندر، دنیا را زیر پایم و مانند یأجوج، از سدهای سخت و سنگی عبور کردم.
برون جستم از تنگ ترکان چو دیدم
جهان در هم افتاده چون موی زنگی
هوش مصنوعی: از محیط تنگ و محدود ترک‌ها بیرون آمدم وقتی که دیدم جهان به هم ریخته و آشفته است، مثل موهای زنگی که درهم گره خورده‌اند.
چو باز آمدم کشور آسوده دیدم
ز گرگان به در رفته آن تیز چنگی
هوش مصنوعی: وقتی که به وطنم بازگشتم، دیدم که اوضاع آرام است و آن موجود خطرناک و تیزچنگ که از گرگان رفته بود، دیگر در آنجا نیست.
خط ماهرویان چو مشک تتاری
سر زلف خوبان چو درع فرنگی
هوش مصنوعی: چهره‌ی زیباهای سرزمین ما همانند مشک تیره و دلربا است، و موهای فردی خوش‌چهره مانند زره‌های زیبا و جذاب است.
به نام ایزد آباد و پر ناز و نعمت
پلنگان رها کرده خوی پلنگی
هوش مصنوعی: به نام خداوندی که آباد و پر از نعمت است، مانند پلنگانی که از سرشت و‌ طبیعت خود رها شده‌اند.
درون مردمی چون ملک نیک محضر
برون لشکری چون هژبران جنگی
هوش مصنوعی: در میان مردم، شخصیت‌هایی شبیه به ملکان نیکو و محترم وجود دارند، اما در بیرون، مصائب و دشواری‌ها مانند لشکری بزرگ و بی‌رحم در کمین هستند.
بپرسیدم این کشور آسوده کی شد؟
کسی گفت: سعدی! چه شوریده رنگی
هوش مصنوعی: از کسی پرسیدم این سرزمین چه زمانی به آرامش رسید؟ او پاسخ داد: سعدی! چه رنگ و بویی از دیوانگی است.
چنان بود در عهد اول که دیدی
جهانی پر آشوب و تشویش و تنگی
هوش مصنوعی: در دوران نخست، جهانی را دیدی که پر از بی‌نظمی، نگرانی و تنگای زندگی بود.
چنین شد در ایام سلطان عادل
اتابک ابوبکر بن سعد زنگی
هوش مصنوعی: در زمان حکومت اتابک ابوبکر بن سعد زنگی، که حاکمی عادل بود، چنین وقایع و اتفاقاتی رخ داد.

حاشیه ها

1393/02/19 12:05
صابر

این شعر در برخی از منابع این گونه آمده:

ندانی که من در اقالیم غربت
چرا روزگاری بکردم درنگی
برون رفتم از تنگ ترکان که دیدم
جهان درهم افتاد چون موی زنگی
همه آدمی زاده بودند لیکن
چو گرگان به خوانخوارگی تیز چنگی
چو باز آمدم کشور آسوده دیدم
پلنگان رها کرده خوی پلنگی
چنان بود در عهد اول که دیدم
جهان پر زآشوب و تشویق و تنگی
چنین شد در ایام سلطان عادل
اتابک ابوبکر بن سعد زنگی

1403/01/19 01:04
رسول لطف الهی

تنگ ترکان بین راه کازرون بوشهر نزدیک روستای 

کمارج واقع شده‌ است.