سعدیقصیدهٔ شمارهٔ ۴۴ - در مدح شمس‌الدین حسین علکانی
تمام گشت و مزین شد این خجسته مکان
به فضل و منت پروردگار عالمیان
همیشه صاحب این منزل مبارک را
تن درست و دل شاد باد و بخت جوان
دو چیز حاصل عمرست نام نیک و ثواب
وزین دو درگذری کل من علیها فان
ز خسروان مقدم چنین که می‌شنوم
وفای عهد نکردست با کس این دوران
سرای آخرت آباد کن به حسن عمل
که اعتماد بقا را نشاید این بنیان
بس اعتماد مکن بر دوام دولت و عمر
که دولتی دگرت در پی است جاویدان
زمین دنیا، بستان زرع آخرتست
چو دست می‌دهدت تخم دولتی بفشان
بده که با تو بماند جزای کردهٔ نیک
وگر چنین نکنی از تو بازماند هان
بپاش تخم عبادت حبیب من زان پیش
که در زمین وجودت نماند آب روان
حیات زنده غنیمت شمر که باقی عمر
چو برف بر سر کوهست روی در نقصان
ز مال و منصب دنیا جزین نمی‌ماند
میان اهل مروت که «یاد باد فلان»
کلید گنج سعادت، نصیحت سعدیست
اگر قبول کنی گوی بردی از میدان
به نوبتند ملوک اندرین سپنج‌سرای
خدای عزوجل راست ملک بی‌پایان
قصیدهٔ شمارهٔ ۴۳ - در وداع ماه رمضان: برگ تحویل می‌کند رمضانقصیدهٔ شمارهٔ ۴۵ - در ستایش علاء الدین عطاملک جوینی صاحب دیوان: شکر به شکر نهم در دهان مژده دهان
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تمام گشت و مزین شد این خجسته مکان
به فضل و منت پروردگار عالمیان
هوش مصنوعی: این مکان خوشبخت و دل‌انگیز به برکت و لطف خداوند جهانیان کامل و آراسته شد.
همیشه صاحب این منزل مبارک را
تن درست و دل شاد باد و بخت جوان
هوش مصنوعی: همیشه برای صاحب این خانه آرزوی سلامتی، شادی و بخت خوب دارم.
دو چیز حاصل عمرست نام نیک و ثواب
وزین دو درگذری کل من علیها فان
هوش مصنوعی: دو چیز در زندگی ارزشمند و پاینده هستند: نام نیک و پاداش خوب. و هر کس از این دو بگذرد، دچار زوال و فنا خواهد شد.
ز خسروان مقدم چنین که می‌شنوم
وفای عهد نکردست با کس این دوران
هوش مصنوعی: از پادشاهان بزرگ شنیده‌ام که در این دوران هیچ‌کس به عهد و پیمان خود وفا نکرده است.
سرای آخرت آباد کن به حسن عمل
که اعتماد بقا را نشاید این بنیان
هوش مصنوعی: آخرت را با اعمال نیکو بساز و آباد کن، زیرا بر این اساس نمی‌توان به ماندگاری این دنیا اعتماد کرد.
بس اعتماد مکن بر دوام دولت و عمر
که دولتی دگرت در پی است جاویدان
هوش مصنوعی: به این فکر نباش که همیشه اوضاع به همین شکل خوب می‌ماند و موقعیت کنونی‌ات دائمی است، زیرا ممکن است وضعیت دیگری برایت پیش بیاید که پایدارتر باشد.
زمین دنیا، بستان زرع آخرتست
چو دست می‌دهدت تخم دولتی بفشان
هوش مصنوعی: دنیا مانند زمینی است که برای کشت و کار در آخرت استفاده می‌شود. وقتی فرصتی به تو داده می‌شود، از آن به درستی استفاده کن و بذر نیکی برای آینده‌ات بکار.
بده که با تو بماند جزای کردهٔ نیک
وگر چنین نکنی از تو بازماند هان
هوش مصنوعی: بده که پاداش کار خوب تو با تو بماند و اگر این کار را نکنی، پاداش از تو دور خواهد شد.
بپاش تخم عبادت حبیب من زان پیش
که در زمین وجودت نماند آب روان
هوش مصنوعی: قبل از آنکه در وجودت هیچ چیز باقی نماند، بایست به کاشتن بذر عشق و عبادت محبوبم بپردازی.
حیات زنده غنیمت شمر که باقی عمر
چو برف بر سر کوهست روی در نقصان
هوش مصنوعی: زندگی را فرصتی ارزشمند بدان، زیرا باقیمانده عمر همچون برف روی کوه در حال ذوب شدن و کاهش است.
ز مال و منصب دنیا جزین نمی‌ماند
میان اهل مروت که «یاد باد فلان»
هوش مصنوعی: در دنیا فقط یاد و خاطره‌هایی از ثروت و مقام باقی می‌ماند، و این یادها برای افرادی که اخلاق و انسانیت دارند، اهمیت پیدا می‌کند.
کلید گنج سعادت، نصیحت سعدیست
اگر قبول کنی گوی بردی از میدان
هوش مصنوعی: کلید به دست آوردن خوشبختی، نصیحت‌های سعدی است. اگر آن‌ها را بپذیری، در زندگی موفق خواهی شد.
به نوبتند ملوک اندرین سپنج‌سرای
خدای عزوجل راست ملک بی‌پایان
هوش مصنوعی: در این سرا، ملک‌ها به نوبت حکومت می‌کنند و تمامی این قدرت و سلطنت از سوی خداوندی است که سلطنتش نامحدود و بی‌پایان است.
حاشیه ها
1399/02/22 00:04
پائولا
دورد بر روان پاک سید جواد ذبیحی که چه خوش خواند آوازی بر چند بیتی از این قصیده
صدایش نردبان آسمان است.
پیوند به وبگاه بیرونی
1399/09/18 14:12
مهدی
زمین دنیا، بستان زرع آخرتست
وزنشه درسته؟ هرجوری می خونم درست در نمیاد
1399/09/18 15:12
تک بیت
درود آقای مهدی
بله وزن درست هست فعلاتن رو بنا بر اختیارات شاعری و اختیار تسکین دو هجای کوتاه تبدیل به یک هجای بلند شده ، این اختیار فقط در اولین رکن نباید استفاده بشه در رکن دوم ، سوم هم اگه استفاده نشه بهتر هست ولی مشکلی ایجاد نمی کنه ، و حافظ به کرات در رکن آخر از این قاعده استفاده کرده
برقرار باشید