سعدیقصیدهٔ شمارهٔ ۳۱ - در وصف شیراز
خوشا سپیده‌دمی باشد آنکه بینم باز
رسیده بر سرِ الله اکبرِ شیراز
بدیده بار دگر آن بهشت روی زمین
که بار ایمنی آرد نه جور قحط و نیاز
نه لایق ظلماتست بالله این اقلیم
که تختگاه سلیمان بُدَست و حضرت راز
هزار پیر و ولی بیش باشد اندر وی
که کعبه بر سر ایشان همی کند پرواز
به ذکر و فکر و عبادت به روح شیخ کبیر
به حق روزبهان و به حق پنج نماز
که گوش دار تو این شهر نیکمردان را
ز دست ظالم بد دین و کافر غَمّاز
به حق کعبه و آن کس که کرد کعبه بنا
که دار مردم شیراز در تجمل و ناز
هر آن کسی که کند قصد قبةالاسلام
بریده باد سرش همچو زر و نقره به گاز
که سعدی از حق شیراز روز و شب می‌گفت
که شهرها همه بازند و شهر ما شهباز
قصیدهٔ شمارهٔ ۳۰ - نصیحت: ای دل به کام خویش جهان را تو دیده گیرقصیدهٔ شمارهٔ ۳۲ - در لیلةالبراة فرموده‌است: شبی چنین در هفت آسمان به رحمت باز
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوشا سپیده‌دمی باشد آنکه بینم باز
رسیده بر سرِ الله اکبرِ شیراز
هوش مصنوعی: سعادتمند است که سپیده‌دمی را ببینم که دوباره بر فراز شیراز، صدای الله اکبر به گوش می‌رسد.
بدیده بار دگر آن بهشت روی زمین
که بار ایمنی آرد نه جور قحط و نیاز
هوش مصنوعی: به چشم بار دیگر به بهشت روی زمین نگاه کن، جایی که امنیت و آرامش برقرار باشد و نه دچار سختی و کمبود.
نه لایق ظلماتست بالله این اقلیم
که تختگاه سلیمان بُدَست و حضرت راز
هوش مصنوعی: این سرزمین که تخت سلیمان در آن قرار داشت، لایق تاریکی‌ها و نابودی نیست.
هزار پیر و ولی بیش باشد اندر وی
که کعبه بر سر ایشان همی کند پرواز
هوش مصنوعی: در میان هزاران عارف و ولی، کسانی هستند که مقامشان آنقدر بلند است که برتر از کعبه قرار دارند و آن کعبه به خاطر جایگاه ایشان در آسمان می‌توانند پرواز کنند.
به ذکر و فکر و عبادت به روح شیخ کبیر
به حق روزبهان و به حق پنج نماز
هوش مصنوعی: با یاد و توجه به نفوس پاک، در پی روشنایی روح بزرگانی چون شیخ کبیر و در احترام به روزبهان و اهمیت خمس نمازها، به انجام عبادت و تفکر مشغول باش.
که گوش دار تو این شهر نیکمردان را
ز دست ظالم بد دین و کافر غَمّاز
هوش مصنوعی: تو باید مراقب باشی که در این شهر، نیکمردان را از آسیب ظالمانی که دین را به باد تمسخر می‌گیرند و به فساد روی آوردند، حفظ کنی.
به حق کعبه و آن کس که کرد کعبه بنا
که دار مردم شیراز در تجمل و ناز
هوش مصنوعی: به حقیقت کعبه و آن کسی که آن را ساخت، قسم می‌خورم که مردم شیراز در زیبایی و تجمل بسیار هستند.
هر آن کسی که کند قصد قبةالاسلام
بریده باد سرش همچو زر و نقره به گاز
هوش مصنوعی: هر فردی که بخواهد به حرم امن اسلام آسیب برساند، باید سرش همچون طلا و نقره بریده شود.
که سعدی از حق شیراز روز و شب می‌گفت
که شهرها همه بازند و شهر ما شهباز
هوش مصنوعی: سعدی دائماً از زیبایی‌های شیراز می‌گفت و به این نکته اشاره داشت که دیگر شهرها در مقایسه با شیراز جایگاه چندان ویژه‌ای ندارند و شیراز از همه برجسته‌تر است.
خوانش ها
خوانش قصیدهٔ شمارهٔ ۳۱ بر اساس نسخهٔ دکتر غلامحسین یوسفی به خوانش دکتر احمد عزتی پرور
قصیدهٔ شمارهٔ ۳۱ - در وصف شیراز به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1398/01/27 22:03
مسعود
درود بر سعدی که خود پیر آسمان ششم آگاهی بوده و خوب مطلع بوده که این آب و خاک (شیراز) چه گوهرهایی رو در خود نهفته داره.
مردم شیراز هنوز هم متاثر و میراث دار این بزرگان هستند و زندگیشون ناخودآگاه روی چرخه ی تعلیمات سینه به سینه ی این بزرگان میگرده.