گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۲ - در لیلةالبراة فرموده‌است

شبی چنین در هفت آسمان به رحمت باز
ز خویشتن نفسی ای پسر به حق پرداز
مگر ز مدت عمر آنچه مانده دریابی
که آنچه رفت به غفلت دگر نیاید باز
چنان مکن که به بیچارگی فرومانی
کنون که چاره به دست اندرست چاره بساز
ز عمرت آنچه به بازیچه رفت و ضایع شد
گرت دریغ نیامد، بقیت اندر باز
چه روزهات به شب رفت در هوا و هوس
شبی به روز کن آخر به ذکر و شکر و نماز
مگوی شب به عبادت چگونه روز کنم
محب را ننماید شب وصال دراز
کریم عزوجل غیب‌دان و مطلعست
گرش بلند بخوانی و گر به خفیه و راز
برآر دست تضرع ببار اشک ندم
ز بی‌نیاز بخواه آنچه بایدت به نیاز
سر امید فرود آر و روی عجز بمال
بر استان خداوندگار بنده‌نواز
به نیکمردان یارب که دست فعل بدان
ببند بر همه عالم خصوص بر شیراز

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شبی چنین در هفت آسمان به رحمت باز
ز خویشتن نفسی ای پسر به حق پرداز
هوش مصنوعی: شبی در آسمان‌های پهناور، رحمت الهی به یکباره ظهور کرد. ای پسر، تو نیز با ایمان به خداوند، به او نزدیک شو و از محبت او بهره‌مند گرد.
مگر ز مدت عمر آنچه مانده دریابی
که آنچه رفت به غفلت دگر نیاید باز
هوش مصنوعی: تنها چیزی که از عمرت باقی مانده را دریاب، زیرا زمان‌هایی که از بین رفته‌اند به خاطر غفلت دیگر برنمی‌گردند.
چنان مکن که به بیچارگی فرومانی
کنون که چاره به دست اندرست چاره بساز
هوش مصنوعی: اینطور رفتار نکن که به دلشکستگی و ناامیدی بیفتی، چون اکنون که راه حلی وجود دارد، بهتر است تلاش کنی و راه چاره‌ای پیدا کنی.
ز عمرت آنچه به بازیچه رفت و ضایع شد
گرت دریغ نیامد، بقیت اندر باز
هوش مصنوعی: اگر از عمرت آنچه که به هدر رفته و بی‌فایده بوده ناراحت نیستی، باقی‌مانده‌اش را در دست خود نگه‌دار.
چه روزهات به شب رفت در هوا و هوس
شبی به روز کن آخر به ذکر و شکر و نماز
هوش مصنوعی: ایام تو در آرزوها و desires سپری شد. در نهایت، یک شب باید به روز تبدیل شود و به یاد خدا، شکرگزاری و نماز بگذرانی.
مگوی شب به عبادت چگونه روز کنم
محب را ننماید شب وصال دراز
هوش مصنوعی: نمی‌توانم به شب بگویم که چگونه روز را به عبادت بگذرانم، زیرا شب طولانی وصال معشوق را به محبوب نمی‌نمایاند.
کریم عزوجل غیب‌دان و مطلعست
گرش بلند بخوانی و گر به خفیه و راز
هوش مصنوعی: خداوند بزرگ و رحیم، به همه چیز آگاه است و می‌داند چه وقت صدایش بلند شود یا در دل‌های مردم خواسته‌ها و رازهایشان نهفته باشد.
برآر دست تضرع ببار اشک ندم
ز بی‌نیاز بخواه آنچه بایدت به نیاز
هوش مصنوعی: دستت را به دعا بالا ببر و با اشک از نیازهایت بخواه، چون من از بی‌نیازی نمی‌خواهم، بلکه آنچه را که نیاز داری بخواه.
سر امید فرود آر و روی عجز بمال
بر استان خداوندگار بنده‌نواز
هوش مصنوعی: امید خود را کاهش بده و با حالتی تواضع و فروتنی در درگاه خداوند مهربان و بخشنده قرار بگیر.
به نیکمردان یارب که دست فعل بدان
ببند بر همه عالم خصوص بر شیراز
هوش مصنوعی: ای خدای بزرگ، به نیکوکاران رحمت کن و قدرت عمل را از آن‌ها بگیر، به طور خاص بر شیراز و تمام دنیا.

خوانش ها

قصیدهٔ شمارهٔ ۳۲ - در لیلةالبراة فرموده‌است به خوانش فاطمه زندی