گنجور

شعر ۱۷ - فی‌الغزل

قوماء اسقیانی علی الریحان واس
انی علی فرط ایام مضت اس
صهباء تحیی عظام المیت ان نقطت
علی‌الثری نقطة من مرشف الحاسی
در بالصحاف علی‌الندمان مصطبحا
الا علی بملاء الطاس و الکاس
هات العقار و خذ عقلی مقایضة
لعل تنقذنی من قید وسواس
واجل الظلام بشمس فی یدی قمر
یحکی بوجنته محراب شماس
روحی فدا بدن شبه اللجین ولو
سطا علی بقلب کالصفا القاسی
ابیت والناس هجعی فی منازلهم
یقظان اذکر عهدالنائم الناسی
جس المثانی تطیر نوم جیرانی
و غن شعری تطیب وقت جلاسی
انی امرؤ لایبالی کلما عذلوا
ان شت یا عاذلی قم ناد فی‌الناس

اطلاعات

قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قوماء اسقیانی علی الریحان واس
انی علی فرط ایام مضت اس
هوش مصنوعی: این بیت به نوعی احساسات و تجربیات گذشته را توصیف می‌کند. شاعر به یادآوری لحظات خوش و شیرین می‌پردازد و از زیبایی‌های طبیعت و احساساتی که در آن زمان‌ها داشته، سخن می‌گوید. در واقع، او در حال مقایسه‌ی روزهای خوب گذشته و حالتی است که اکنون در آن به سر می‌برد.
صهباء تحیی عظام المیت ان نقطت
علی‌الثری نقطة من مرشف الحاسی
هوش مصنوعی: نوشیدنی مست‌کننده‌ای مانند الکل می‌تواند جان تازه‌ای به مردگان ببخشد، اگر به زمین ریخته شود، مانند قطره‌ای که بر روی خاک می‌افتد.
در بالصحاف علی‌الندمان مصطبحا
الا علی بملاء الطاس و الکاس
هوش مصنوعی: در مجلس‌های شاد و خوش، مردم مشغول می‌نوشند و لذت می‌برند؛ اما تنها در حالتی که ظرف‌ها پر از نوشیدنی باشد.
هات العقار و خذ عقلی مقایضة
لعل تنقذنی من قید وسواس
هوش مصنوعی: به من ملک و املاک بده و به جایش عقل و فکرم را بگیر، شاید که این معامله مرا از چنگ وساوس نجات دهد.
واجل الظلام بشمس فی یدی قمر
یحکی بوجنته محراب شماس
هوش مصنوعی: در دل تاریکی، نور خورشیدی در دستانم است که چهره‌اش مانند ماه درخشان است و نشان‌دهنده‌ی جاذبه و زیبایی شماست.
روحی فدا بدن شبه اللجین ولو
سطا علی بقلب کالصفا القاسی
هوش مصنوعی: جانم فدای بدنی مانند بلور روشن، حتی اگر بر قلبی سخت و بی‌احساس حمله کند.
ابیت والناس هجعی فی منازلهم
یقظان اذکر عهدالنائم الناسی
هوش مصنوعی: در شب‌ها، مردم در خانه‌هایشان خوابیده‌اند و من بیدارم؛ به خاطر عهد و یادآوری‌ام برای آنکه خواب می‌‌روند و فراموش می‌‌کنند.
جس المثانی تطیر نوم جیرانی
و غن شعری تطیب وقت جلاسی
هوش مصنوعی: نیاز به خواب همسایگانم باعث شده که خوابم بپره و شعر زیبا در زمان ملاقاتم، حس خوبی به من بدهد.
انی امرؤ لایبالی کلما عذلوا
ان شت یا عاذلی قم ناد فی‌الناس
هوش مصنوعی: من شخصی هستم که هیچ توجهی به انتقادات دیگران ندارم. هر وقت که مرا سرزنش کردند، بی‌پروا به آنها می‌گویم که بروند و در میان مردم فریاد بزنند.