گنجور
سعدی شیرازیسعدی

حکمت شمارهٔ ۹۳

آن را که گوش ارادت گران آفریده‌اند، چون کند که بشنود و آن را که کمند سعادت کشان می‌برد، چه کند که نرود؟

شب تاریک دوستان خدای
می‌بتابد چو روز رخشنده
وین سعادت به زور بازو نیست
تا نبخشد خدای بخشنده
از تو به که نالم که دگر داور نیست
وز دست تو هیچ دست بالاتر نیست
آن را که تو رهبری کسی گم نکند
وآن را که تو گم کنی کسی رهبر نیست
حکمت شمارهٔ ۹۲: نیکبختان به حکایت و امثال پیشینیان پند گیرند، زآن پیشتر که پسینیان به واقعهٔ او مثل زنند.حکمت شمارهٔ ۹۴: گدای نیک انجام به از پادشای بد فرجام.

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آن را که گوش ارادت گران آفریده‌اند، چون کند که بشنود و آن را که کمند سعادت کشان می‌برد، چه کند که نرود؟
هوش مصنوعی: کسی که به او گوش شنوایی از علاقه و ارادت داده شده، چگونه می‌تواند بخواهد بشنود؟ و کسی که به دام سعادت گرفتار شده، چه کاری می‌تواند انجام دهد که از آن رها شود؟
شب تاریک دوستان خدای
می‌بتابد چو روز رخشنده
هوش مصنوعی: در شب‌های تاریک، دوستی‌های واقعی و محبت‌ها همچون نور روز درخشان می‌شود.
وین سعادت به زور بازو نیست
تا نبخشد خدای بخشنده
هوش مصنوعی: این خوشبختی و سعادت به قدرت جسمانی و زور بازو مربوط نیست، بلکه تنها با لطف و بخشش خداوند به انسان داده می‌شود.
از تو به که نالم که دگر داور نیست
وز دست تو هیچ دست بالاتر نیست
هوش مصنوعی: کدام کسی را پیدا کنم که به او شکایت کنم، وقتی که دیگر داوری وجود ندارد؟ و جز تو، هیچ دستی نیست که بتواند به من کمک کند.
آن را که تو رهبری کسی گم نکند
وآن را که تو گم کنی کسی رهبر نیست
هرکس که تو( خداوند متعال) راهنمای او باشی ، گمراه نمی شود ولی اگر تو کسی را رها کنی ، هیچ کس نمی‌تواند او را راهنمایی کند.

خوانش ها

بخش ۹۳ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۹۳ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکمت شمارهٔ ۹۳ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1401/05/24 14:07
محمدحسین ایراندوست

بنام خدا

مراد سعدی در این حکمت این است که برخی از انسانها  از ازل شقی آفریده شده اند .  و گوش آنها به شنیدن حق سنگین است. قرآن به این دسته می گوید :

«خَتَمَ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ وَعَلَی سَمْعِهِم»  یعنی : خدا مهر نهاد بر دلها و گوشهای ایشان، برای همین از سوی حق چیزی نمی شنوند.

این دسته همان گروه هستند که سعدی گفت :  آن را که گوشِ ارادت گران آفریده‌اند، چون کُند که بشنود.  برخی از انسانها هم سعید و سعادتمند هستند. و کمند سعادت آنها را به سمت رستگاری می کشاند. سپس سعدی در یک قطعه دو بیتی گوید که وصل به حق و رسیدن به خدا با کشش از جانبِ خداست نه با کوشش محض. به قول سعدی این سعادت به زور بازو نیست. برای همین شب برای دوستان خدا مثل روز رخشنده است.  

1- گوش ارادت : یک نوع استعاره است از نوع اضافه ی اقترانی ، زیرا  وجود «مضاف » برای « مضاف الیه» یک واقعیت است.  برعکس اضافه ی استعاری که وجود « مضاف » برای « مضاف الیه » یک واقعیت نیست. و معنای آن پذیرفتن و اطاعت و بندگی است.   

2-  گران : هم مقابلِ سبک است به معنای سنگین. و هم مقابلِ ارزان است به معنای پربها. و هم مجازا به معنای ناپسند و ناگوار است. در اینجا به معنای اول است یعنی سنگین.

1404/02/23 18:04
مهرناز

ممنون بابت توضیحات خوبتون آقای ایراندوست