گنجور

حکمت شمارهٔ ۸۲

حلم شتر چنان که معلوم است اگر طفلی مهارش گیرد و صد فرسنگ برد، گردن از متابعتش نپیچد. اما اگر دره‌ای هولناک پیش آید که موجب هلاک باشد و طفل آنجا به نادانی خواهد شدن، زمام از کفش در گسلاند و بیش مطاوعت نکند که هنگام درشتی ملاطفت مذموم است و گویند دشمن به ملاطفت دوست نگردد بلکه طمع زیادت کند.

کسی که لطف کند با تو خاک پایش باش
وگر ستیزه برد در دو چشمش آکن خاک
سخن به لطف و کرم با درشتخوی مگوی
که زنگ خورده نگردد به نرم سوهان پاک

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حلم شتر چنان که معلوم است اگر طفلی مهارش گیرد و صد فرسنگ برد، گردن از متابعتش نپیچد. اما اگر دره‌ای هولناک پیش آید که موجب هلاک باشد و طفل آنجا به نادانی خواهد شدن، زمام از کفش در گسلاند و بیش مطاوعت نکند که هنگام درشتی ملاطفت مذموم است و گویند دشمن به ملاطفت دوست نگردد بلکه طمع زیادت کند.
هوش مصنوعی: حلم شتر به این معنی است که اگر یک کودک کنترل و مهار شتری را در دست بگیرد و با آن به مسافرت برود، شتر به نرمی و آرامی به سفر ادامه می‌دهد. اما اگر در مسیرشان به یک دره خطرناک و هولناک برخورد کنند و کودک به دلیل نادانی بخواهد او را به آن دره بکشاند، شتر دیگر از او پیروی نمی‌کند و رفتار آرامش را کنار می‌گذارد. در چنین شرایطی، نرمی و ملاطفت مناسب نیست و ممکن است نتیجه معکوس بگیرد؛ چون دشمنان با ملایمت دوستانه برخورد نمی‌کنند و برعکس، به زیاده‌خواهی و طمع بیشتر می‌پردازند.
کسی که لطف کند با تو خاک پایش باش
وگر ستیزه برد در دو چشمش آکن خاک
هوش مصنوعی: اگر کسی با تو خوبرفتاری کند، باید او را بسیار احترام کنی و برایش ارزش قائل شوی، اما اگر با تو به ستیزه برخیزد، باید به او نشان دهی که چیزی از او کم نمی‌شود و در برابرش نایستایی.
سخن به لطف و کرم با درشتخوی مگوی
که زنگ خورده نگردد به نرم سوهان پاک
هوش مصنوعی: به کسی که خشن و تندخو است، با محبت و نرمی صحبت نکنید؛ زیرا برخورد ملایم شما ممکن است تأثیری نداشته باشد و او همچنان به رفتار زشت خود ادامه خواهد داد.

خوانش ها

بخش ۸۲ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۸۲ به خوانش سهیل قاسمی
حکمت شمارهٔ ۸۲ به خوانش ابوالفضل حسن زاده