گنجور

حکمت شمارهٔ ۵۲

خردمندی را که در زمرهٔ اجلاف سخن ببندد شگفت مدار، که آواز بربط با غلبهٔ دهل بر نیاید و بوی عنبر از گند سیر فرو ماند.

بلند آواز نادان گردن افراخت
که دانا را به بی شرمی بینداخت
نمی‌داند که آهنگ حجازی
فرو ماند ز بانگ طبل غازی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خردمندی را که در زمرهٔ اجلاف سخن ببندد شگفت مدار، که آواز بربط با غلبهٔ دهل بر نیاید و بوی عنبر از گند سیر فرو ماند.
اگر خردمندی در جمع افراد نادان و بی‌فرهنگ سکوت کند و سخنی نگوید، نباید تعجب کرد. چون صدای نرم و دل‌انگیز بربط در برابر صدای بلند و غالب دهل شنیده نمی‌شود. همچنین، بوی خوش و لطیف عنبر در مقابل بوی تند و ناخوشایند سیر گم می‌شود و به چشم نمی‌آید. (در محیطی پر از نادانی و بی‌فرهنگی، خرد و دانایی ممکن است تحت‌الشعاع قرار گیرد و فرصت بروز پیدا نکند. خردمند در چنین جمعی ترجیح می‌دهد سکوت کند، چون می‌داند سخنش شنیده یا درک نمی‌شود.)
بلند آواز نادان گردن افراخت
که دانا را به بی شرمی بینداخت
نادان پرمدعا با هیاهو و با صدای بلند خودنمایی می‌کند و با بی‌شرمی، دانا را تحقیر می‌کند (یا کنار می‌زند.)
نمی‌داند که آهنگ حجازی
فرو ماند ز بانگ طبل غازی
نمی‌فهمد که آهنگ لطیف و زیبای حجازی در برابر صدای بلند و خشنِ طبل غازی گم می‌شود و شنیده نمی‌شود. 

خوانش ها

بخش ۵۲ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۵۲ به خوانش سهیل قاسمی
حکمت شمارهٔ ۵۲ به خوانش ابوالفضل حسن زاده

حاشیه ها

1394/02/07 09:05
شیدوش

بوی عبیر از گند سیر صحیح است

1395/07/05 01:10
۷

خردمندی را که در زمره اوباش سخن ببندد شگفت مدار، که آواز بربط با غلبه وهل برنیاید و بوی عبیر از گند سیر فرو ماند
بلند آواز نادان گردن افراخت
که دانا را به بی شرمی بینداخت
نمی داند که آهنگ حجازی
فروماند ز بانگ طبل غازی

1399/08/09 21:11
پری

سخن صورت نبندد

1402/12/07 22:03
Mojtaba Razaq zadeh

دوستان من متوجه نشدم میشه لطفا معنی رو بنویسید

1403/08/15 22:11
مبارکه عابدپور

 خردمندی را که در گروهی از نادانان حرف بزنه تعجب نکن که آواز بلبل از پس بلندی صدای دهل  بر نمیادو بوی مشک و عنبر از پس بوی گند سیر عاجزه(حرف خردمند در تهی مغزان اثر نمی کنه)

صدابلند نادان گردن افرازی می کنه که از پس دانا با گزافه گویی و پرده دری بر اومده  اون نادان نمیدانه که اهنگ حجازی که خوبه لحن اوکی ای داره از صدای بلند طبل جنگ آواران در مانده و عاجز میشه صدای طبل غازی اونقدر بلنده که آهنگ حجازی شنیده نمیشه صدا به صدا نمیرسه (اثر نداره)

1403/08/18 22:11
Mojtaba Razaq zadeh

خیلی خیلی ممنون