سعدیحکمت شمارهٔ ۳۵
نادان را به از خاموشی نیست وگر این مصلحت بدانستی، نادان نبودی.
چون نداری کمال ِ فضل آن به
که زبان در دهان نگه داری
آدمی را زبان فضیحه کند،
جوز ِ بی‌مغز را سبکساری
خری را ابلهی تعلیم می‌داد
بر او بر صرف کرده سعی ِ دایم
حکیمی گفتش ای نادان چه کوشی؟
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
نیاموزد بهایم از تو گفتار
تو خاموشی بیاموز از بهایم
هر که تأمل نکند در جواب
بیشتر آید سخنش ناصواب
یا سخن آرای چو مردم به هوش
یا بنشین چون حیوانان خموش
حکمت شمارهٔ ۳۴: کارها به صبر بر آید و مُستَعجِل به سر در آید.حکمت شمارهٔ ۳۶: هر که با داناتر از خود بحث کند تا بدانند که داناست، بدانند که نادان است.
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نادان را به از خاموشی نیست وگر این مصلحت بدانستی، نادان نبودی.
هوش مصنوعی: بهتر است که انسان نادان چیزی نگوید و سکوت کند، زیرا اگر او مصلحت را می‌دانست، دیگر نادان نمی‌بود.
چون نداری کمال ِ فضل آن به
که زبان در دهان نگه داری
هوش مصنوعی: وقتی که از فضیلت و کمال برخوردار نیستی، بهتر است که زبانت را در دهان نگه‌داری و چیزی نگویی.
آدمی را زبان فضیحه کند،
جوز ِ بی‌مغز را سبکساری
هوش مصنوعی: زبان آدمی می‌تواند او را به رسوایی بیندازد، مانند مغز خالی که به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
خری را ابلهی تعلیم می‌داد
بر او بر صرف کرده سعی ِ دایم
هوش مصنوعی: ابلهی در حال آموزش یک خر است و تلاش می‌کند که همیشه بر روی آن کار کند.
حکیمی گفتش ای نادان چه کوشی؟
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
هوش مصنوعی: حکیمی به فرد نادانی می‌گوید: چه تلاشی بیهوده می‌کنی؟ در این کار خطر سرزنش و ندامت وجود دارد.
نیاموزد بهایم از تو گفتار
تو خاموشی بیاموز از بهایم
هوش مصنوعی: حیوانات چیزی از صحبت کردن یاد نمی‌گیرند، پس تو هم باید از آن‌ها بیاموزی که چگونه سکوت کنی.
هر که تأمل نکند در جواب
بیشتر آید سخنش ناصواب
هوش مصنوعی: کسی که در پاسخ دادن فکر نکند، بیشتر در سخنانش اشتباه می‌کند.
یا سخن آرای چو مردم به هوش
یا بنشین چون حیوانان خموش
هوش مصنوعی: یا مانند انسان‌ها با هوش و ذکاوت سخن بگو، یا اگر نمی‌توانی، همچون حیوانات ساکت و بی‌صدا باش.
خوانش ها
بخش ۳۵ به خوانش سهیل قاسمی
بخش ۳۵ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۳۵ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکمت شمارهٔ ۳۵ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1390/08/07 16:11
payam
مصرع اول بیت دوم:
آدمی را زبان فضیحه کند
1392/12/27 14:02
امیر شاهرخ بابایی
ضمن تایید متن آقای پیام فکر میکنم مصرع اول آدمی را زبان فضیحه کند درست است
1398/12/02 23:03
ساسان
در آخرین مصراع در برخی نسخ آورده شده:
" یا بنشین چون حیوان خموش"
1399/02/05 04:05
.
آخرین مصراع مربوط به حکایتی دیگر از این باب از گلستان است و به اشتباه اینجا آورده شده است که فکر کنم از حکایت 37 همین باب است که :
گر نشیند فرشته ای با دیو
"وحشت آموزد و خیانت و ریو"
1401/07/05 09:10
کوروش
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
یعنی چه ؟
1401/09/30 15:11
فرزام
لوم : سرزنش کردن
لایم : سرزنش کننده
جوز: گردو و یک میوه شبیه به گردو
فضیحه: رسوا
بهایم: چهارپایان