سعدیحکمت شمارهٔ ۳۵
نادان را به از خاموشی نیست وگر این مصلحت بدانستی نادان نبودی.
چون نداری کمالِ فضل آن به
که زبان در دهان نگه داری
آدمی را زبان فضیحه کند
جوزِ بیمغز را سبکساری
خری را ابلهی تعلیم میداد
بر او بر صرف کرده سعیِ دایم
حکیمی گفتش ای نادان چه کوشی؟
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
نیاموزد بهایم از تو گفتار
تو خاموشی بیاموز از بهایم
هر که تأمل نکند در جواب
بیشتر آید سخنش ناصواب
یا سخن آرای چو مردم به هوش
یا بنشین چون حیوانان خموش
حکمت شمارهٔ ۳۴: کارها به صبر بر آید و مُستَعجِل به سر در آید.حکمت شمارهٔ ۳۶: هر که با داناتر از خود بحث کند تا بدانند که داناست، بدانند که نادان است.
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکینبشته
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نادان را به از خاموشی نیست وگر این مصلحت بدانستی نادان نبودی.
هیچ چیزی برای انسانِ نادان بهتر از سکوت نیست، و البته اگر این را میدانست و عمل میکرد اصلا نادان محسوب نمیشد.
چون نداری کمالِ فضل آن به
که زبان در دهان نگه داری
وقتی که از کمال و فضیلتی برخوردار نیستی یا در مورد موضوعی سواد کافی نداری، بهتر است که زبانت را در دهان نگهداری و چیزی نگویی.
آدمی را زبان فضیحه کند
جوزِ بیمغز را سبکساری
انسان را حرفزدن رسوا میکند (توخالی بودن و بیهنربودن انسان را زبانش آشکار میکند) و توخالیبودن گردو را سبکبودنش آشکار میکند.
خری را ابلهی تعلیم میداد
بر او بر صرف کرده سعیِ دایم
هوش مصنوعی: ابلهی در حال آموزش یک خر است و تلاش میکند که همیشه بر روی آن کار کند.
حکیمی گفتش ای نادان چه کوشی؟
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
هوش مصنوعی: حکیمی به فرد نادانی میگوید: چه تلاشی بیهوده میکنی؟ در این کار خطر سرزنش و ندامت وجود دارد.
نیاموزد بهایم از تو گفتار
تو خاموشی بیاموز از بهایم
حیوانات چیزی از صحبتکردن تو یاد نمیگیرند، اما تو سکوت را از آنها یاد بگیر.
هر که تأمل نکند در جواب
بیشتر آید سخنش ناصواب
کسی که قبل از حرف زدن فکر نکند، اشتباه در سخنانش بیشتر میشود.
یا سخن آرای چو مردم به هوش
یا بنشین چون حیوانان خموش
یا مثل یک انسان، با تأمل و آگاهانه و فکرشده سخن بگو، یا اگر نمیتوانی، مثل حیوانات ساکت باش.
خوانش ها
بخش ۳۵ به خوانش سهیل قاسمی
بخش ۳۵ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۳۵ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکمت شمارهٔ ۳۵ به خوانش فاطمه زندی
حاشیه ها
1390/08/07 16:11
payam
مصرع اول بیت دوم:
آدمی را زبان فضیحه کند
1392/12/27 14:02
امیر شاهرخ بابایی
ضمن تایید متن آقای پیام فکر میکنم مصرع اول آدمی را زبان فضیحه کند درست است
1398/12/02 23:03
ساسان
در آخرین مصراع در برخی نسخ آورده شده:
" یا بنشین چون حیوان خموش"
1399/02/05 04:05
.
آخرین مصراع مربوط به حکایتی دیگر از این باب از گلستان است و به اشتباه اینجا آورده شده است که فکر کنم از حکایت 37 همین باب است که :
گر نشیند فرشته ای با دیو
"وحشت آموزد و خیانت و ریو"
1401/07/05 09:10
کوروش
در این سودا بترس از لوم ِ لایم
یعنی چه ؟
1401/09/30 15:11
فرزام
لوم : سرزنش کردن
لایم : سرزنش کننده
جوز: گردو و یک میوه شبیه به گردو
فضیحه: رسوا
بهایم: چهارپایان