گنجور

حکمت شمارهٔ ۳۱

ده آدمی بر سفره‌ای بخورند و دو سگ بر مرداری با هم به سر نبرند. حریص با جهانی گرسنه است و قانع به نانی سیر. حکما گفته‌اند: توانگری به قناعت، به از توانگری به بضاعت.

رودهٔ تنگ به یک نان ِ تهی پر گردد
نعمت ِ روی زمین پر نکند دیدهٔ تنگ
پدر چون دور ِ عمرش منقضی گشت
مرا این یک نصیحت کرد و بُگذشت
که شهوت آتش است از وی بپرهیز
به خود بَر آتش ِ دوزخ مکُن تیز
در آن آتش نداری طاقت سوز
به صبر آبی بر این آتش زن امروز

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ده آدمی بر سفره‌ای بخورند و دو سگ بر مرداری با هم به سر نبرند. حریص با جهانی گرسنه است و قانع به نانی سیر. حکما گفته‌اند: توانگری به قناعت، به از توانگری به بضاعت.
هوش مصنوعی: ده نفر بر سر سفره‌ای غذا می‌خورند اما دو سگ حاضر نیستند با هم بر سر یک لاشه غذا بجنگند. شخص حریص همیشه در جستجوی دنیا و چیزهایی که نمی‌تواند داشته باشد است، در حالی که شخص قانع با داشتن یک نان ساده سیر می‌شود. حکما می‌گویند که ثروت واقعی در قناعت است، نه در داشتن مال و تمول.
رودهٔ تنگ به یک نان ِ تهی پر گردد
نعمت ِ روی زمین پر نکند دیدهٔ تنگ
هوش مصنوعی: در زندگی، افرادی هستند که با نداشتن زیاد هم می‌توانند راضی و خوشحال باشند. ولی کسانی که همیشه خواسته‌های زیاد و دیده‌های تنگ دارند، هرگز از نعمت‌های دنیا لذت نمی‌برند، حتی اگر به نظرشان چیزهای زیادی داشته باشند.
پدر چون دور ِ عمرش منقضی گشت
مرا این یک نصیحت کرد و بُگذشت
هوش مصنوعی: پدر وقتی که عمرش به پایان رسید، این یک نصیحت را به من کرد و سپس از دنیا رفت.
که شهوت آتش است از وی بپرهیز
به خود بَر آتش ِ دوزخ مکُن تیز
هوش مصنوعی: شهوت مانند آتش است، از آن دوری کن و خود را به آتش جهنم نینداز.
در آن آتش نداری طاقت سوز
به صبر آبی بر این آتش زن امروز
هوش مصنوعی: در این آتش، تو نمی‌توانی تحمل کنی که بسوزی؛ با صبر و شکیبایی، امروز بر این آتش آب بریز.

خوانش ها

بخش ۳۱ به خوانش سهیل قاسمی
بخش ۳۱ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکمت شمارهٔ ۳۱ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکمت شمارهٔ ۳۱ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1393/03/24 21:05
علی رستمیان

با توجه به نسخه فروغی این دوبیت جا مانده:
بیت دوم: پدر چون دور عمرش منقضی گشت
مرا این یک نصیحت کرد و بگذشت
بیت چهارم: در آن آتش نداری طاقت سوز
به صبر آبی برین آتش زن امروز

1398/02/13 21:05
عاصمه شعبانی

بر اساس نسخه گلستان سعدی با شرح دکتر خلیل خطیب رهبر این حکایت شماره 31 است .و دو بیت از شعر حذف شده است که آقای علی رستمیان در بخش دیدگاه ذکر کرده اند.

1398/06/07 14:09
محمد

مصرع اول اینگونه است
به یک نان تهی پر گردد رود ی تنگ نعمت نعمت روی زمین پر نگند دید ی تنگ

1401/04/03 20:07
ج امیدوار

جای تعجب است سعدی که در جای دگر می‌گوید « مرا باشد از درد طفلان خبر  که در خردی از سر برفتم پدر» در اینجا می‌گوید پدر مرا از شهوت پرهیز  داد.

1401/04/03 20:07
ج امیدوار

کودک خرد سال از شهوت چه میداند 

1402/07/24 07:09
عبدالرضا ناظمی

درود

پیرامون آنچه جناب امیدوار فرمودند بعرض برسانم ، برداشت حقیر اینست که شیخ اجل  برخی حکایات را حسب پند و اندرز  بیان نموده اند و بعبارتی این حکایت مبتنی برداستان بعضا  خیالی  است و برواقع تجربه نشده است مانند  آنچه پیرامون سفر به سومنات  یا  سرگشتگی در بیابان قدس  و طرابلس و ..  فرموده اند .