گنجور

حکایت شمارهٔ ۹

در عقدِ بَیْع سرایی مُتَرَدِّد بودم. جهودی گفت: آخر من از کدخدایانِ این محلّتم؛ وصفِ این خانه چنان که هست از من پرس. بخر که هیچ عیبی ندارد. گفتم: به جز آن که تو همسایهٔ منی!

خانه‌ای را که چون تو همسایه است
ده درم سیمِ بد عیار ارزد
لکن امّیدوار باید بود
که پس از مرگِ تو هزار ارزد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌نبشته

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

در عقدِ بَیْع سرایی مُتَرَدِّد بودم. جهودی گفت: آخر من از کدخدایانِ این محلّتم؛ وصفِ این خانه چنان که هست از من پرس. بخر که هیچ عیبی ندارد. گفتم: به جز آن که تو همسایهٔ منی!
هوش مصنوعی: در مورد خرید یک خانه دچار تردید بودم. یکی از اهالی محل گفت: من از معتبرترین افراد این محله هستم؛ از خودم درباره این خانه بپرس که چه ویژگی‌هایی دارد. بخر، چون هیچ عیبی ندارد. من هم پاسخ دادم: جز اینکه تو همسایهٔ من هستی!
خانه‌ای را که چون تو همسایه است
ده درم سیمِ بد عیار ارزد
خانه‌ای که همسایه‌ای مانندِ تو دارد بهای آن ده درم نقرهٔ ناخالص است؛
لکن امّیدوار باید بود
که پس از مرگِ تو هزار ارزد
ولی باید انتظار داشت که پس از مردنت یکهزار درمِ خالص بها یابد.

خوانش ها

حکایت شمارهٔ ۹ به خوانش حمیدرضا محمدی
حکایت شمارهٔ ۹ به خوانش محمدماهان رحمانی
حکایت شمارهٔ ۹ به خوانش ابوالفضل حسن زاده
حکایت شمارهٔ ۹ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1393/07/25 23:09
رضا

سعدی به پرهیزگاری و اخلاق شهره بود و این حکایت تنها روایتی تاریخ است.
خوب هست که بدور از تعصب به حقایق تاریخی نگریست.

1399/07/20 04:10
رسول سعادتمند

متاسفانه در آثار تعداد کثیری از شاعران و بزرگان ایران زمین گاها شاهد مواردی اینچنین هستیم، تعصبی شدید دامن پرهیزگاری بزرگان ما را فرا گرفته که با اصول اخلاقی همان عزیزان بعضا در تضاد است ، در آثار سعدی بزرگ نیز از این دست موارد کم نیست، جا دارد تحقیقی گسترده در این مقال صورت پذیرد و ریشه های این کج خلقی ها مشخص شود

1399/07/20 04:10
رسول سعادتمند

به نظر می رسد واژه محلتم صحیح نباشد در نسخه خطی دیگری محله ام آمده است

1400/01/02 16:04
ساقی

بنظر حقیر ، جهود در کلام سعدی بزرگ بمعنای رند بد کار است و آدم جاهل معنا شود نه همان یهود

1401/05/02 20:08
الیوت الدرسون

در جواب شما باید عرض کنم که چندین بار هم این واژه جهود در بوستان و گلستان همراه گبر و ترسا آمده پس به قوم یهود و یهودی اشاره دارد و معنی روشن است نیاز به تغییر معنی هم ندارد چون در آن زمان ترسایان و گبران و جهودان مانند مخنثان  بد توصیف می شدند 

 

1401/01/08 18:04
امید صادقی

ربط این حکایت با موضوع فصل (فواید خاموشی) چیست؟

1403/06/12 20:09
سیدمهدی یوسفی

یکی از خوبی‌های خاموشی برای سعدی اینه که عیب‌ها برملا نمیشه. اینجا هم اگر جهود حرف نمی‌زد سعدی ایراد محله رو نمی‌فهمید.

1402/04/16 20:07
مری مری

می شوه البته این رو در نظر گرفت که دید آدمی که در خودش هیچ عیبی نمی بیند و سکوت کرده است دلیل مشکوکی قضیه است.

1402/06/02 16:09
فاطمه دِل سَبُک (مهر۱۳۲۵ - تیر۱۴۰۲/یزد)

شاید به چند دلیل جهود بودن همسایه, نکته منفی برای خرید آن خانه محسوب می شده است:

۱. یهودیان معمولا شراب خانگی درست می کردند و می فروختند که باعث رفت و آمد افراد غریبه و رند  و بعضا اراذل و اوباش به آن کوچه و محله می شده است. 

۲. مجوز راه اندازی خانه های عمومی, دارالطیب, به غیر مسلمانان داده می شده است!

۳. یهودیان همانگونه که امروز نیز در بانکداری سرآمد دیگران هستند در گذشته نیز تحت حمایت حکومت ها به امر رباخواری می پرداختند که باعث رفت و آمدهای غیرمعمول به آن کوچه و همسایگی می شده است.

در پایان, قدیس ساختن از سعدی اشتباه است. سعدی فردی رند, دنیا دیده و شیرین زبان است که تجربیات و یافته های خوب یا بد خود را صادقانه برای ما بازگو می کند.

 

سجادشهر> مشهد> { ۲ سپتامبر ۲۰۲۳}

1404/07/22 23:10
علی میراحمدی

 

خانه وقتی قیمتش بالا میرود که همسایه اش یهودی نباشد!

ازین حکایت‌ها میتوان دریافت که هیچگونه دوستی تاریخی بین ایرانیان و یهودیان نبوده است .

1404/08/25 09:10
رضا از کرمان

درود بر شما 

جناب میر احمدی عزیز یعنی جنابعالی فرقی بین ملیت ودین وایین قایل نیستی  که میفرمایید ایرانیان با یهودیان دوستی تاریخی ندارند  در هر ملیت وکشوری مردمان  میتوانند به ادیان مختلف  زندگی کنند وخاص کشور ایران هم نیست ودر سراسر ممالک دنیا این اتفاق می افتد اینکه عده ای که پیرو یک دین خاص هستند خود را مالک آن مملکت بدانند چیزی جز خود خواهی  وافراطی گری نیست البته ناگفته نماند که از فحوای کلام سعدی در جای جای آثارش مشخص  است که ایشان از متعصبان وخشک مذهبان بوده اند  که قطعا خود را برتر از بقیه میدانسته که در جاهای دیگر هم بنده به این مطلب اشاره کرده ام  واین مشکل سعدی نبوده وعیب را در خود بزرگ بینی مسلمین  باید جستجو کردو تابعی از احوالات زمامداران هردوره  که این موضوع در جامعه شدت وضعف پیدا میکرده   مثلا وقتی یک مسلمان بخود اجازه میدهد که انسانی دیگر را بدلیل پرستش خداوند به آیینی دیگر نجس بداند به او حق عبور از معابر در روزهای بارانی را ندهد   شما نام اینکار را چه میگذارید   در گذشته پیروان ادیان دیگر که در جوامع مسلمین زندگی میکردند  به نوعی نشانه گذاری میشدند ودر حق ایشان به شدت تبعیض قایل میشد که هنوز هم این روال وجود دارد  حتی در زمان حیات خود رسول اکرم  ص  وپیدایش اسلام نیز روال همینگونه بوده ویهودیان ،بت پرستان و مسلمین در کنار هم میزیستند  وتنها مسلمین دست به قتل عام دیگران میزدند  در ثانی هیچوقت از یک بیت یک شاعر نمیتوان به قطعیت تاریخ سازی کرد  وادعایی تاریخی برای آن قایل بود این نظر شخصی شاعره وهیچ سندیتی هم نداره  پس یکی میتونه ایرانی باشه ولی دینش مسلمان ،یهودی ، بهایی ، کلیمی ، آشوری ، زردشتی یا هر دین دیگری باشه و هیچ مشکلی هم نیست .

   

شاد باشی عزیز  

1404/08/14 23:11
کیومرث اسمعلی

از سعدی عزیز این حکایت و دشمنی با یهودیان بعید بود.

جالب بود.