با درود وسپاس فراوان
" ای شکم خیره به تایی بساز" صحیح است
---
پاسخ: با تشکر، «تایی» جایگزین «نانی» شد، هر چند شادروان فروغی در حاشیه بدل «نانی» را هم آورده است.

به تایی بساز یعنی چی؟

قالب شعری سه بیت حکایت ، چه قالبی است؟

ای شکم خیره به نانی بساز
با توجه به معنی درست است

تا جایی که من یادمه در کتاب فارسی سال چهارم مدرسه، کلمه "نانی" امده بود.
"تایی" اینجا به چه معنی است؟
و در ضمن چون یک نفر چیزی میگوید، شما نباید فورا اثر بدهید، باید با نسخه های قدیمی و نظر اساتید بررسی کنید.

دوستان به نظر من تایی یعنی یک تا (در مقابل دو تا )
ولی خودمونیم عجب شعری گفته. دمش گرم

عمر گرانمایه ماه به ماه برای دریافت حقوق ماهانه صرف میشه و ما خشنود از اینکه آخر ماه میرسه تا حقوق بگیریم . غافل از اینکه نا خودآگاه آرزوی هر چه زودتر گذشتن زمان باقی مانده عمر خود را میکنیم و تکرار و تکرار و تکرار...

با سلام
زیبایی شعر درهمان بیت
ای شکم خیره به تایی بساز
تانکنی پشت به خدمت دوتا است
تاودوتا اینجا ایهام دارد بدین معنی که اگرقناعت کنی وبه یک تا(منظورازقانع بودن به کم) بسازی مجبور نیستی برای به دست آوردن چیز بیشتری خم شوی وخدمت سلطان کنی
دوتا اینجا هم معنی حرص و هم معنی خم شدن می دهد

با سلام
درکتاب چهارم دبستان قدیم(سال 1364) بجای تای
نانی نوشته شده که فکر میکنم علت این است که دانش آموزدراین سن مفهوم ایهام را نمی داند لذا
برای اینکه اثربخشی داستان بیشترشود نانی بجای تایی نوشته شده است

1-" به دست آهک تفته کردن خمیر " درست است و منظور شاعر انجام کار خیلی سخت و مشقت بار بوده است.
1- آهک تفته را اگر بخواهید خمیر کنید باید روی آن آب بریزید . آب روی آهک باعث داغ شدن شدید آن می شود و با دست خمیر کردن آن بسیار زجر آور و سخت است.
2- آهک در کوره تفته می شود نه آهن
3- آهک تفته را می توان خمیر کرد و نه آهن

1- "ای شکم خیره به تایی بساز "
دلایل :
1- تای واحد اندازه گیری نان است . یک تای نان = یک نان
برای گواه به گویش مردم جبوب خراسان مراجعه شود.
2- از لحاظ صنایع ادبی یک تا و دو تا

جناب بهمن جان دانشمند سپاس از توضیحات ارزنده تان در مورد آهک تافته و تا .در بسیاری از نسخ معتیر بصورت آهن تافته و نان آمده اما خب چون در نسخه های قریب و فروغی و دانش تا ذکر شده است میپذیریم اما آوردن تا به نظر بر اثر تناسب با دوتا در قافیه ی بیت است و مفهموم آن یک تا ست از دو تا

به تایی بساز یک تا در مقابل دوتا یعنی اگر به خاطر سنگینی بار (کنایه از زحمت کشیدن وکار یدی) نیمه خم بشی بهتره تا اینکه به احترام سلطان تمام خم بشی

تای نان = قرص نان
ای شکم خیره به تایی بساز = ای شکم خیره به یک قرص نان بسنده کن (طمع کار مباش)
نا نکنی پشت به خدمت دو تا = تا مجبور نباشی پیش دیگران تا زانو خم شوی .
دو تا = دو لا

نان درست تر است

در نسخه استاد خلیل خطیب رهبر «تائی» آمده است که به معنی یک نان میباشد. منظور از بتائی بساز این است که به سکتا نان قانع شو و سازگاری کن. یحتمل تائی بمنظور ایجاد واج آرایی در بیت نسبت به نانی فضیلت یافته است.

به نظر من این جوری قشنگ تره : ای شکم تیره به نانی بساز تا نکنی پشت تا به خدمت پادشاه

سلام معنای برهی یعنی چه ممنون می شم بگید برای فردا لازم دارم خواهشا ممنون محدثه قانع هستم

برهی یعنی : رها شوی

" ی " در "کردی" و " خوردی" ، " ی " استمرار است.

سلام به گنجوریان ادب دوست
صیف یا سیف؟

صیف به مانای تابستان است و صحیح

"مانا" یعنی چه؟ تازه فرهنگستان ساخته؟

سلام, بنده فوق دیپلم ادبیات هستم. در کتاب گلستان سعدی(انتشارات دانشگاه پیام نور) نوشته شده： ای شکم خیره به نانی بساز, نه تایی. بنظر می آید این شکل بشیار صحیح تر باشد. البته قبول دارم که بعضی از کتب شاعران بزرگ نسخه های مختلفی دارند, مثل دیوان حافظ که مثلااین بیت شعر ایشان درنسخه غنی و قزوینی به یک شکل و در نسخه قدسی به شکل دیگر است:
کشتی شکستگانیم ای باد شرطه برخیز/باشدکه بازبینیم دیدار آشنا را
که در نسخه قدسی بدینگونه است, اما در نسخه دکتر غنی و قزوینی:
کشتی نشستگانیم ای باد شرطه برخیز/ شاید که بازبینیم آن یار آشنا را

ببخشید میخوام بدونم معنی این شعر رو باید از کجا بگیرم

به نانی بساز درست است نه به تایی بساز در نسخی که من دیدم به نانی بساز بود و از لحاظ معنایی هم به نانی خیلی پرمعناتر است تا به تایی
در جواب آن دوستمونم که گفتن آهک تفته در بیشتر نسخ آهن تفته ذکر شده است

به تایی بساز
به نظر درست تر می نماید
” تا “ در مقابل ”دو تا “

آهک صحیح تر است زیرا :
آهک با آرد و نان و خمیر سنخیت دارد
ولی آهن هیچ سنخیتی ندارد

"که خردمندان گفته‌اند نان خود خوردن و نشستن به که کمر شمشیر زرّین به خدمت بستن"
نان در اصل " نَغَن " بوده است و در گذر زمان به نان تبدیل شده است.
واژگان دیگر که میتوان نمونه آورد نغز است که به ناز تبدیل شده است.
نَغُل نیز به مرور به آغل تبدیل شده است.

عمر گران مایه در آن صرف شد. تاچه خورم سیف و چه پوشم شتا
وعده جنت دل من را ربود. چشم مرا خیره به صف جزا
درگه عشق و می و مستی گشا. تا نشود این دوسه روزم تباه
ارباب شعرا حمید زبیری

جناب ارباب شعرا
شعر شما ایراد قافیه دارد
کاش می سرودید :
درگه عشق و می و مستی گشا ، تا نرود این دوسه روزم هبا
زنده باشی

خط اول حکایت، بطور علنی کلمه نان ذکر شده. واضح تر از این چه دلیلی؟؟؟

نمیدونم چرا همش فکر میکنم دوتا کلمه سلطان جا افتاده. جایی که میگه : چرا خدمت سلطان نکنی تا از ......تو چرا کار نکنی تا از مذلت خدمت سلطان برهی. البته هیچ دلیلی ندارم.

با سلام،،به تایی بساز صحیح میباشد به معنی نیم قرص نان همیشه سلامت باشید

بنظر حقیر کسی که کار آزاد میکنه بابت کار مجبوره گاهی خم یا تا هم بشه ولی فقط بخاطر کار مجبوره تا بشه ولی کسی که خدمت میکنه دو بار باید تا بشه یکی بخاطر کار ویکی بخاطر تعظیم.

سلام،صیف یه واژه قرآنیه که درسوره قریش جزسی اومده وبه معنای تابستانه وشتا به معنی زمستان.
یعنی انسان همه عمرش به فکراینه که چه بخورم(خصوصاتابستان که فصل میوه هاست)وچه بپوشم درفصل سرما

نانی صحیح میباشد سعدی همه جا خیلی ساده منظورش رو بیان می کنه و خیلی دنبال وزن و قافیه نیست مثل هرمه نان از عمل خویش خورد

با سلام خدمت دوستان بنده فکر میکنم که در این جمله که می‌فرماید : خردمندان گفته‌اند نان خود خوردن و نشستن به که کمر شمشیر زرّین به خدمت بستن. میبایست کمر خدمت به شمشیر زرین بستن صحیح باشد
البته باتوجه بع مضمون حکایت و مفهوم جمله این را عرض کردم

تا جایی که ما را یاد آید چنین گفته اند:
دو برادر بودی، یکی خدمت سلطان کردی دیگری به زور بازوی نان خوردی.

درود. یکی از معانی تا، نان می باشد که هنوز در بعضی از گویشهای محلی وجود دارد. در بعضی دهات غرب کشور، به نوعی نان ضخیم که در تنور پخته می شود شاهتا (تای بزرگ یا نان بزرگ) گفته می شود.

قافیه و قالب شعری اش چطوریه؟ چرا درست در نمیاد

تای به معنی عدد آمده است 

یکتا و دوتا و سه تا و چهارتا

تا و تای   در "لغت نامه دهخدا" معنی قرص نان نداشت

ای شکم خیره به نانی بساز درست است چون در متن حکایت دو بار واژه نان بکار رفته و نه تا. ضمناً آهک بجای آهن مناسبتر با خمیر است اما نمیدانیم سعدی کدام را بکار برده.  

ضمناً در برخی نسخه های کهن که تصویر آنها در بالا آمده دقت کردم، آهک بجای آهن نوشته شده است. بنا بر این نباید در آن شک کرد