گنجور

شمارهٔ ۳

ای مسلمانان فغان زان نرگس جادو فریب
کو به یک ره برد از من صبر و آرام و شکیب
رومیانه روی دارد زنگیانه زلف و خال
چون کمان چاچیان ابروی دارد پرعتیب
از عجایبهای عالم سی و دو چیز عجیب
جمع می‌بینم عیان در روی او من بی حجیب
ماه و پروین تیر و زهره شمس و قوس و کاج و عاج
مورد و نرگس لعل و گل، سبزی و می وصل و فریب
بان و خطمی شمع و صندل شیر و قیر و نور و نار
شهد و شکر مشک و عنبر در و لؤلؤ نار و سیب
معجزات پنج پیغمبر به رویش در پدید
احمد و داود و عیسی خضر و داماد شعیب
ای صنم گر من بمیرم ناچشیده زان لبان
دادگر از تو بخواهد داد من روز حسیب
سعدیا از روی تحقیق این سخن نشنیده‌ای
هر نشیبی را فراز و هر فرازی را نشیب

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای مسلمانان فغان زان نرگس جادو فریب
کو به یک ره برد از من صبر و آرام و شکیب
هوش مصنوعی: ای مسلمانان، بصیر باشید! آن نرگس جادوگری وجود دارد که با نگاهی فریبنده، تمام صبر و آرامش و شکیبایی من را از من می‌گیرد.
رومیانه روی دارد زنگیانه زلف و خال
چون کمان چاچیان ابروی دارد پرعتیب
هوش مصنوعی: دختر رومی چهره‌ای زیبا دارد و موهایش همچون رنگ پوست سیاه است. همچنین، خال‌هایش شبیه کمان‌ها و ابرویش حالت خاصی دارد که به چهره‌اش زیبایی بیشتری می‌بخشد.
از عجایبهای عالم سی و دو چیز عجیب
جمع می‌بینم عیان در روی او من بی حجیب
هوش مصنوعی: از شگفتی‌های جهان، سی و دو چیز عجیب را به وضوح در چهره او می‌بینم، بدون هیچ پرده‌ای که مانع دیدن شود.
ماه و پروین تیر و زهره شمس و قوس و کاج و عاج
مورد و نرگس لعل و گل، سبزی و می وصل و فریب
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیبایی ها و جلوه های طبیعی و celestial اشاره دارد. ماه و ستاره ها، زیبایی های مختلفی مثل گل ها و رنگ ها، و حس وصل و فریب را به تصویر می‌کشد. هر یک از این عناصر، نمادهایی از زیبایی، عشق و جذابیت هستند که در کنار هم مکمل یکدیگرند.
بان و خطمی شمع و صندل شیر و قیر و نور و نار
شهد و شکر مشک و عنبر در و لؤلؤ نار و سیب
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف عناصری می‌پردازد که هر یک نماد زیبایی و لذت‌ها هستند. به نوعی به ترکیب رنگ‌ها و عطرها اشاره دارد که می‌توانند حس شادابی و زندگی بخشند. در اینجا از مواد مختلفی مانند شمع، صندل، شیر، و قیر گرفته تا نور، عسل و لؤلؤ نام برده شده که همه به نوعی فضایی پر از زیبایی و خوشبو را تداعی می‌کنند. این عناصر هر کدام به تنهایی نمایانگر لذتی خاص هستند که در کنار هم تصویری زیبا و دلنشین ایجاد می‌کنند.
معجزات پنج پیغمبر به رویش در پدید
احمد و داود و عیسی خضر و داماد شعیب
هوش مصنوعی: معجزات پنج پیامبر بزرگ در وجود احمد، داود، عیسی، خضر و داماد شعیب نمایان شده است.
ای صنم گر من بمیرم ناچشیده زان لبان
دادگر از تو بخواهد داد من روز حسیب
هوش مصنوعی: ای معشوق من، اگر من بمیرم و کسی از لبان زیبا و بخشنده تو طعم عشق را نچشد، در روز حساب از تو خواهش خواهد کرد که به من justice بدهی.
سعدیا از روی تحقیق این سخن نشنیده‌ای
هر نشیبی را فراز و هر فرازی را نشیب
هوش مصنوعی: ای سعدی، به تحقیق و درست‌نگری، این نکته را نشنیده‌ای که هر پایین‌رفتی، بالا رفتن و هر بالا رفتنی، پایین آمدن را در پی دارد.

خوانش ها

تکه ۳ به خوانش محسن لیله‌کوهی
شمارهٔ ۳ به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1391/01/19 12:04
زهره

در مصراع دوم ِ بیت دوم، "کمان" به نظرم اشتباه تایپ شده.

1394/02/26 21:04
ناشناس

سلام میخواستم بدونم ای سی و دو چیز استعاره از چه چیزایی هست

1394/02/27 10:04
شبرو

"عجایب های عالم" حشو است. عجایب خود جمع است و نیاز به های جمع ندارد.

1394/02/27 10:04
شبرو

کمان چاچیان بیت مشهور فردوسی را به یاد می آورد:
بر او راست خم کرد و چپ کرد راست * خروش از خم چرخ چاچی بخاست

1394/02/27 10:04
شبرو

شعیب با سایر قوافی نمی خواند. رعایت این جزئیات برای قدما مهم بوده است.

1395/12/27 09:02
محمدامین

سلام و درود
قَالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ إِحْدَی ابْنَتَیَّ هَاتَیْنِ عَلَیٰ أَنْ تَأْجُرَنِی ثَمَانِیَ حِجَجٍ ۖ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْرًا فَمِنْ عِنْدِکَ ۖ وَمَا أُرِیدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ ۚ سَتَجِدُنِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِینَ ﴿قصص/27﴾
احمد و داود و عیسی خضر و داماد شعیب

1399/11/22 23:01
امیر

سی و دو مورد عجیب را در بیتهای 4 و 5 آورده است

1400/07/07 18:10
ایمان پاک‌گوهر

با درود

در مصرع دوم بیت دوم به جای «کمال» باید «کمان» نوشته شود، چنان‌که در تصاویر موجود در سایت نیز چنین است.

 

1403/07/14 23:10
جلال ارغوانی

جناب شبرو شعیب با ضمه خوانده نمی شود .به خاطر وزن شعر ش عیب بخوانید

1403/09/05 09:12
مسعود ریاضی

سلام

چرا سعدی عجایب رو مجدد جمع بسته؟ از سعدی بعیده مگر علتی داشته بلشه که من آگاه نیستم.

1403/09/05 11:12
محمد خراسانی

سلام و احترام ،

براساس دانش ناقص بنده، این یکی از ویژگی های سبکی است که کلمات عربی که به صورت جمع هستند درفارسی باز با علامت جمع جمع می‌بندند.و این کار یک امر رایج بوده و امروزه ایراد دارد. پس ایرادی بر سعدی وارد نیست.