mesrae akhir eshkaldarad sadi dobar naweshta shoda
---
پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.

تا جایی که بیاد دارم در کتب درسی بیت هشتم به این صورت به ما آموخته شده بود:
برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار
اگر اشتباه میکنم که هیچ، اگر نه، کسی دلیل این تحریف را میداند؟

با جنای آقای نصیر میرالی کاملا موافقم .40سال بدین شکل که دوستمان گفت آورده اند وقبل از آن هم از کودکیهای مادرم همین شکل خوانده میشده.

دربیت دوم باید میشد سبز شد افراخته

یاخورست به چه معناست

محمد آقا
یاخور ست یعنی یا خورشید است
خور = خورشید

درباره بیت هشتم،
خداوند: صاحب
خداوند هوش: صاحب عقل- عاقل- هوشیار
پیش خداوند هوش: در نظر هوشیار
هرچند تحریف شعر در بین عامه، توجیه نمی شود.

بلی
مثال دیگری از خدا به معنای صاحب :
جلوه بر من مفروش ای ملک الحاج که تو
خانه می بینی و من خانه خدا می بینم
تو خانه را میبینی و من صاحب خانه را.

فکر کنم این مثال دیگر که روفیا آورد، خدا بیشتر در معنای خودش باشد تا صاحب.

وای من عاشق این شعر سعدی هستم. خیلی ممنون که گذاشتیدش. با تشکر

با نگاه به تکرار برخی از بیتهای این غزل با غزل 296 به نظر میرسد این هر دو در اصل یک قصیده بهاری یا بهاریه باشد :
سعدی » دیوان اشعار » غزلیات » غزل ۲۹۶
که همخوانی بسیاری با بهاریه زیر دارد:
سعدی » مواعظ » قصاید » قصیدهٔ شمارهٔ ۲۵ - در وصف بهار

شیوهٔ نرگس ببین، نزد بنفشه نشین
سوسن رعنا گزین، زرد شقایق ببار
شقایق یا شقایق نعمانی همان گل لاله است از تیره آلاله.به نظر میآید واژه انگلیسی Anemone هم از النعمان گرفته شده که برگرفته از نام نعمان بن منذر است.
نعمان سوم یا نعمان بن منذر یا ابوقابوس نعمان بن منذر آخرین پادشاه از سلسلهٔ لخمی‌ها در حیره بود.
لخمی‌ها نام دودمانی عرب بود که در روزگار ساسانیان و میان سده‌های سوم تا هفتم میلادی بر حیره فرمان می‌راندند. آنان در آغاز کیش بتپرستی داشتند، سپس مسیحی نسطوری شدند و پس از چیرگی مسلمانان دین اسلام را پذیرفتند. لخمی‌ها پیرو ساسانیان بودند.
پیوند به وبگاه بیرونی

کاش قواعد املایی را در شعر رعایت می‌کردید؛ اونوقت فهم شعر هم برای خواننده راحت‌تر می‌شد. مثلا:
1) در مصرع دوم، به جای «مرغ‌زار» باید نیم‌فاصله را برداشت و نوشت «مرغِ زار» چون وقتی نیم‌فاصله می‌ذاریم یعنی یه کلمه به هم چسبیده‌ هستش، در صورتی که اینجا «مرغِ زار» صفت و موصوف هستش.
2) در بیت سوم به جای «در برست»، «خورست» و «اندرست»، باید نوشت: «در بر است»، «خور است»، «اندر است» چون در املای شعر، این کلمات مخفف نوشته نمی‌شن و فقط در موقع خوندن شعر بصورت مخفف خونده می‌شن.
به همین ترتیب در بیت چهارم، «میوه‌ها است» و «فارغ است»، در بیت هشتم، «دفتری است»، در بیت نهم، «بهار است» و در بیت آخر، «طواف است» باید نوشته بشه.
3) در مصرع دوم بیت پنجم، کلمه «ببار» باید نوشته بشه «به بار»؛ چون «ببار» فعل امر باریدن و «به بار» معنی «به بار نشستن» و «بار دادن« و «میوه دادن» رو می‌ده.

کمی تحریف شده که دوستان جسته و گریخته به آن اشاره کرده اند
فلذا در این موارد میبایست با احترام به شاعران عمل و موجبات نارضایتی شان را نظر داشته و پس از اطمینان نسبت به نشر آثار اقدام شود جریانی

حاصل بداهه سرایی امشب در گروه وزین « ادیبانه » با مطلعی از استاد سخن 

« باد بهاری  وزید از طرف مرغزار 
باز به گردون رسید ناله ی هر مرغ زار »

چهچه مرغان مست ، دل برد از هرچه هست
گل به‌گلستان نشست ، مژده رسان بر هزار

رود برآمد ز کوه ، سرو به صدها شکوه
تازه شود جان و‌ روح ، زین همه لطف از بهار 

غنچه به شور آمده ست ، لاله به سور آمده ست
از ره دور آمده ست ، باده غنیمت شمار 

دوره ی باد است و بید ، آمده عیدی سعید
لطف خدا شد مزید ، بر سر هر شاخه زار

نعره ی ابر است و باد ، غنچه قبایش گشاد
نغمه مرغان شاد ، باده و می در کنار 

سنجد و سیب است و سار، سکه ی سیمین شمار
سبزه به سینی گذار ، سفره به شادی برآر

غنچه ی لبهای تو ، بلبل چشمان من 
هر دو به هم آمدند گرچه به قصد شکار

« هر گل و برگی که هست یاد خدا می کند »
کم ز گلی کی بُوَد ، خسته دلی بیقرار

#رضارضایی « بیقرار »

سعدی شیرین سخن بلبل باغ ودمن

سبز کند جان وتن تا که بود روزکار

تقدیم به استاد سعدی   . جلال ارغوانی اول مهر ۱۴۰۳

درود بر همه پارسی گویان نوروز خجسته باد 

در مورد بیت سوم که هوش مصنوعی آنرا نادرست معنا کرده است: 

گل به چمن در برست، ماه مگر یا خورست

سرو به رقص اندرست، بر طرف جویبار

گل: همان است که از آن گلاب می‌گیرند،  در برخی شهرها به آن گل محمدی نیز گویند.

گل که در چمن در بهاران، روییده است، بی شک یا ماه یا خورشید است. (از بس زیباست و جلب توجه میکند . در یک فضایی که همه چیز سبز است گل سرخ،  چشم را به خود خیره میکند)

مگر در ادبیات کلاسیک در معنای بی شک و حتما است و از دو جز ساخته شده: مَ+ گر:

م یا همان نه برای نفی است و گر یا اگر یا ار قید شک و تردید بنابر این نه اگر یعنی بی شک 

مصرع دارای حسن ادبی تجاهل العارف است