واژه اول مصرع ششم :کلمه خیلی باید با کلمه خیل جایگزین شود.
---
پاسخ: با تشکر، متن مطابق تصحیح فروغی است و در این تصحیح «خیلی» آمده است.

با تشکر از پاسخی که روی حاشیه اینجانب نگاشته اید، لازم است به استحضار برسانم که جناب فروغی توجه نفرموده اند که در این بخش از شعر باید یک اسم به کار برده شود و نه یک صفت. دلیل دیگر اینجانب وزن شعر است که با کلمه خیل سازگاری بیشتری دارد. بعلاوه، لازم به توضیح می دانم که همانگونه که از معنی شعر می توان استباط نمود، مراد شاعراز این واژه جمع کثیری از نیازمندان است که در راه مخاطب شاعر نشسته و منتظر دیدن اویند، و این معنی با کلمه خیل بهتر رسانده می شود.

@اکبر خدابخش جلفائی:
به نظر من «خیلی» در اینجا یک کلمه نیست و یای آن مجزاست (یک خیل، جمعیتی)، این اتفاقاً با توجه به آن که مبالغۀ بیشتری از «خیلِ» دارد به نظر من، به کلام سعدی نزدیکتر است.

باسلام ، اتفاقاً به نظر بنده مرقومه آقای حمید رضا نمی تواند صحیح باشد چون جاییکه خیل با(ی) آمده باشد دیگر نیاز به (ان)نیازمندان نیست پس این (ی) در آخر واژه خیل نامانوس است.باتشکر

آقای خدابخشی درست گفته اند.

دوستان عزیز توجه داشته باشید که با چنین مواردی نباید بر اساس سلیقه رفتار کرد هنگام تصحیح یک اثر ادبی مصحح عوامل زیادی را در آن دخیل می کند که از جمله ی آن ها زبان روزگار شاعر، کثرت در نسخه های پیشین و ... است که از استادی همچون فروغی نادیده گرفتن این عوامل بعید است.

مصرع
بالات خود بگوید زین راستر گواهی
جایی خوانده ام
بالای تو بگوید زین بیشتر گواهی

به نظر بنده آقای خدابخش درست فرمو ده اند و وزن شعر با خیل درستتر میباشد.

با سپاس از دوستان
به نظر من «خیل» درست تر است ، چراکه خیل نسبت به خیلی نامحدود تر است و بر تعداد بیشتری دلالت می کند اما خیلی بر مقدار زیادی از یک عده دلالت دارد . گذشته از اینکه موسیقی دینامکی شعر با خیل روان تر است و تزلزلی در آن پدید نمی آید. البته فقط نظر من است

از نظر من "خیلی" درست تر است و با فضای شعر نیز بیشتر سازگاری دارد. اگر گفته شود "خیل نیازمندان" تاکید جمله به عمل نیازمندان معطوف میشود. یعنی: خیل نیازمندان (شناس) چه کار میکند؟ بر راهت ایستاده. در صورتی که اگر گفته شود "خیلی نیازمندان" تاکید روی "تو" و راه تو" قرار میگیرد. یعنی در راهت چه اتفاقی میافتد؟ خیلی نیازمندان (ناشناس) ایستاده. از این جهت به نظر من در حالت دوم مراد شاعر که توصیف "راهت" است، بهتر دیده میشود.

به گمان این کمترین نیز خیل نیازمندان درست و هم سعدیانه تر است.
خیلی اگر قید مقدار باشد میبایست به جای نیاز مندان مفرد آن نیازمندمی آمد و اگر یای وحدت شمار
نیازمندان ، عاشقان را کم مینمایاند که از اغراق
شاعرانه به دور است ( گذشته از مشکل دستوری
فعل وصفی ایستاده و کمبود حرف اضافه)

آقای حمید رضا درستتر فرمودند:
ی در واقع یای نسبی است و حکایت از همان کلمه خیل دارد و مترادف جمله ی "خیل" ی از نیازمندان میباشد

کلمه خیل بجای خیلی صحیحتر است.

کلمه خیل صحیح تر میباشد.

درود.
بیت یکی مانده به آخر، مصرع دوم:
همانطور که در ایام حیات، وجود ضعیف من به دور از تو میل رویش، باروری و شکوفایی نداشت...در ممات نیز این قاعده بر قرار است تا آنجا که علف هم بر خاک مزارم نخواهد رویید.

مصرع آخر یک چیزی کم دارد.

باسلام، کاملامشهود است «خیل» باید جایگزین «خیلی» شود. و باعث توازن وزن آن است.

با سلام، نظر سیامک را بسیار موشکافانه یافتم، به نظر من ایشان نشانه های ارتباط عمودی و افقی معنایی در غزل را بسیار زیبا پایش نموده اند. خیلی دلالت معنایی مناسبترین را دارد.

خیلی نیازمندان = یک خیل از نیازمندان
به مانای یک عده از نیازمندان
با نظر گرامی ، حمید رضا موافقم

آقای رامین علایی
این چگونه ادبیاتی ست ؟
میشه کسی این جمله ها را برای من توضیح بده
”نشانه های ارتباط عمودی و افقی معنایی در غزل را بسیار زیبا پایش نموده اند“.
یا
”خیلی دلالت معنایی مناسبترین را دارد“.
سپاسگزار میشم

اگر از نشانه های نگارشی استفاده شود منظور شاعر بهتر شناخته خواهد شد.
به نظر نیازمندان توصیف خیلی است و قبل و بعد از نیازمندان باید از خط فاصله استفاده شود.
خیلی-نیازمندان- بر راهت ایستاده

سلام ودروووود در نسخه مرحوم فروغی خیلی.... درج شده که به نظر حقیر درست تر می نماید ایهام در این کلمه باعث زیبایی آن شده است
خیلی هم می تواند سپاهی از محتاجان باشد
وهم محتاجانِ بسیاری....

تصحیح ادبی با رأی گیری عمومی فرق داره! به کامنت آقا/خانم م.س. توجه بفرمائید.

ترسم چو باز گردی ، از دست رفته باشم
بسیار بسیار زیبا

خیل اشتباه است، خیلی به معنای زیاد و بسیار نیست، بلکه به معنای عده ای و یا گروهی است. ی آخر برای کوچک شمردن این خیل یا گروه در برابر معشوق آورده شده است ، به عبارتی می شود خیلی از نیازمندان و برای حفظ وزن و آهنگ شعر بایستی پس از گفتن خیلی، کمی مکث کرد

...سلام دوستان
درباره مصرع...خیلی نیازمندان...
در اینجا سعدی قید مقدار را با نقش نحوی
اسم یا همان اسم سازی nominalization با تکیه ( عنصر نوایی) بر هجای دوم خی لیَ
بکار گرفته است یعنی خیلی قید مقدار برای نیازمندان نیست با این مفهومی:
تو خیلی هستی...خیلی با مکث،
خیلی ،و نیازمندان در صف...

... بواقع همین خیلی با آن توضیح خود دارای ایهام
بسیار زیبایی ست:
تو خیلی هستی و بزرگمنش و دست و دل باز
تو لشگری هستی به تنهایی ...که در مصرع دوم آنرا
پوشش می دهد

سلام
به نظر بنده کلمه "خیل" به خودی خود دلالت بر جمعی دارد و با "نیازمندان" نباید مشکلی ایجاد کند.
پس به نظر اینجانب "خیلی"(به معنای یک خیل) مناسب تر مینماید.
و اینکه به نظر دوستان مخالف،برای "نیازمندان" باید از "خیل های" استفاده کرد؟

به عقیده بنده خیل به زبان سعدی نزدیکتر است

امکانش هست بزرگواری بیت دوم را به زبان ساده توضیح بدهد

این شعر بمبه بمببب

گویی چه جرم دیدی تا دشمنم گرفتی

خود را نمی‌شناسم جز دوستی گناهی!!

به به

به نظر می‌رسد مصرع اوَل این بیت درمصرع اوّل این بیت حافظ تأثیرگذار بوده است:

حافظ » غزلیات » غزل شمارهٔ ۵ » ای صاحب کرامت شکرانهٔ سلامت ...

به نقل شرح صوتی دکتر محمدرضا ضیاء بر غزل حافظ

در انجمن چو خوانند اشعار ناب سعدی

بر خوبی کلامش جمله دهند گواهی