اطلاعات
وزن: مفعول مفاعلن فعولن (هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای چشم تو دلفریب و جادو
در چشم تو خیره چشم آهو
هوش مصنوعی: ای چشم تو، زیبا و فریبنده؛ جادوی نگاه تو باعث شده است که همچون آهو به چشمانت خیره بمانم.
در چشم منی و غایب از چشم
زآن چشم همی‌کنم به هر سو
هوش مصنوعی: تو در چشم من حضور داری، اما از دیدگان دور هستی. به خاطر تو، در هر سو به دنبال تو می‌گردم.
صد چشمه ز چشم من گشاید
چون چشم برافکنم بر آن رو
هوش مصنوعی: هرگاه که به آن چهره نگاه کنم، چشمانم از اشک پر می‌شود و به گونه‌ای جاری می‌گردد که صد چشمه از آن بیرون می‌زند.
چشمم بستی به زلف دلبند
هوشم بردی به چشم جادو
هوش مصنوعی: چشمم را به زلف معشوقه‌ام بستم، و با زیبایی‌اش مرا به دنیای جادو و فریفتگی بردی.
هر شب چو چراغ چشم دارم
تا چشم من و چراغ من کو
هوش مصنوعی: هر شب مانند چراغی در چشمانم دارم که به یاد تو روشنی می‌بخشد، اما هنوز نمی‌دانم که چه زمانی تو در کنار من خواهی بود.
این چشم و دهان و گردن و گوش
چشمت مرساد و دست و بازو
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف اعضای بدن اشاره دارد و میتوان آن را به این شکل معنا کرد: این چشم، دهان، گردن و گوش‌ها، همه برای تو و دیدن تو هستند، و همچنین دست و بازو نیز به همین منظور وجود دارند.
مه گرچه به چشم خلق زیباست
تو خوبتری به چشم و ابرو
هوش مصنوعی: ماه اگرچه در نظر مردم زیباست، اما تو به خاطر چشمان و ابروهایت زیباتر هستی.
با این همه چشم زنگی شب
چشم سیه تو راست هندو
هوش مصنوعی: با وجود همه زیبایی‌های شب و درخشش چشمان دیگران، باز هم چشمان سیاه و زیبا تو برایم بی‌نظیر و خاص است.
سعدی به دو چشم تو که دارد
چشمی و هزار دانه لولو
هوش مصنوعی: سعدی به زیبایی چشمانت اشاره می‌کند و می‌گوید که هر چشمی ممکن است به زیبایی و درخشش چشمان تو نزدیک شود، حال آنکه تو به اندازه هزار لؤلؤ با ارزشی.
حاشیه ها
1387/10/23 20:12
هادی جهانشاهی
در آلبوم زیبای سعدی نامه سالار عقیلی، این شعر فوق‌العاده سعدی جلوه‌ی دوچندانی به خود گرفته است
بیست تا کلمه چشم در نه بیت... آرایه تکرار در غزل!!
در تمام مصراع ها حداقل یک بار از کلمه ی چشم استفاده شده!!بیهوده نیست که به سعدی میگن استاد سخن
تکرار یک کلمه در تمام ابیات مصداق صنعت التزام است و نوعی اعنات محسوب می‌شود.
در چشم منی و غایب از چشم
زآن چشم همی‌کنم به هر سو.
فکر میکنم سعدی با این غزل که فقط برای چشم یار اینچنین میدانداری کرده مانند پهلوانی در عرصه شعر و ادب رجز خوانی کرده و حریف میطلبد غرش سهمگین او را در این غزل میتوان شنید که فریاد می زند و می گوید کدام مدعی توانایی دارد اگر دارد این گوی و این میدان.
هیچکس همینطوری و صرف علاقه نمی تواند به این درجه از توانمندی برسد بلکه ریاضت یک عمر را میطلبد.درود برتو و روحت شاد.
1403/09/21 22:11
جلال ارغوانی
چشم فلک است به شعر سعدی
زین چشمه وچشم کرده جادو
سعدی