گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۴

دیگر به کجا می‌رود این سرو خرامان
چندین دل صاحب نظرش دست به دامان
مرد است که چون شمع سراپای وجودش
می‌سوزد و آتش نرسیده‌ست به خامان
خون می‌رود از چشم اسیران کمندش
یک بار نپرسد که کیانند و کدامان
گو خلق بدانید که من عاشق و مستم
در کوی خرابات نباشد سر و سامان
در پای رقیبش چه کنم گر ننهم سر
محتاج ملک بوسه دهد دست غلامان
دل می‌تپد اندر بر سعدی چو کبوتر
زین رفتن و بازآمدن کبک خرامان
یا صاح متی یرجع نومی و قراری
انی و علی العاشق هذان حرامان

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دیگر به کجا می‌رود این سرو خرامان
چندین دل صاحب نظرش دست به دامان
هوش مصنوعی: این سرو زیبا و دلربا که توجه بسیاری را جلب کرده، دیگر به کجا می‌رود؟ دل‌های زیادی که به او جذب شده‌اند، الآن چه تصمیمی دارند؟
مرد است که چون شمع سراپای وجودش
می‌سوزد و آتش نرسیده‌ست به خامان
هوش مصنوعی: مرد واقعی مثل شعله شمع است که در تمام وجودش می‌سوزد، اما آتش به کسانی که از او خالص‌تر و بی‌ریا هستند، نمی‌رسد.
خون می‌رود از چشم اسیران کمندش
یک بار نپرسد که کیانند و کدامان
هوش مصنوعی: چشمان اسیران همچون بارانی از خون است و هیچ‌کس از آنها نمی‌پرسد که این افراد چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند.
گو خلق بدانید که من عاشق و مستم
در کوی خرابات نباشد سر و سامان
هوش مصنوعی: مردم بدانید که من عاشق و شیدا هستم، در کوچه‌های خراباتی و بزم‌گاهان هیچ نظم و ترتیبی برایم وجود ندارد.
در پای رقیبش چه کنم گر ننهم سر
محتاج ملک بوسه دهد دست غلامان
هوش مصنوعی: اگر در مقابل رقیبم قرار بگیرم، چه کنم که اگر سر نیازم را بر زمین نگذارم، باید دست خدمتگزاران را بوسه دهم.
دل می‌تپد اندر بر سعدی چو کبوتر
زین رفتن و بازآمدن کبک خرامان
هوش مصنوعی: دل به شدت می‌کوبد برای سعدی، مانند کبوتر که به خاطر رفتن و بازگشتن کبک آرامش دارد.
یا صاح متی یرجع نومی و قراری
انی و علی العاشق هذان حرامان
هوش مصنوعی: ای دوست، کی برمی‌گردی تا خواب و آرامش مرا بازگردانی، زیرا این دو چیز برای عاشق حرام است؟

خوانش ها

غزل ۴۵۴ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش سعیده تهرانی‌نسب
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش فاطمه زندی
غزل شمارهٔ ۴۵۴ به خوانش سهیل قاسمی

حاشیه ها

1392/10/09 10:01
یعقوب خاوری

یا صُلحُ متی یَرجِعُ نَومی وقراری/ اَنّی وعلی العاشقِ هذانِ حرامان: ای صلح کی و کجا خواب و آرام به من بر می گردد در حالی که این دو بر عاشق حرامند.

1394/12/08 20:03
سپیده سامانی

یا صاح درست است . و به خطا یا صلح نوشته شده . معنی بیت : ای آنکه بیدار و هوشیاری ، هر گاه برمی گردد خواب و قرار ِ من ، همانا بر من و عاشق من ، این دو (خواب و قرار ) حرام است .--- منبع : کلیات سعدی ، محمد علی فروغی

1395/05/01 02:08
۷

یا صاح متی یرجع نومی و قراری
انی و علی العاشق هذان حرامان
به نظرم صاح درست باشد به معنی دوست و یار
همریشه با صاحب
یارا! کی خواب و آرامش به من برمیگردد.من عاشقم و بر عاشق اینها(خواب و آرامش) حرام هستند.
اگر اشتباه گفتم درست نمایید.

1399/11/03 13:02
م.ا.ع

در مصرع اول بیت دوم، در تصحیح استاد غلامحسین یوسفی:《مردست》نوشته شده است.

1401/05/13 09:08
علی فدیعمی

أنی و علی العاشق هذان حرامان یعنی کی و چگونه ممکن است چنین چیزی اتفاق بیافتد در حالی که هر دو یعنی هم خواب و هم قرار بر عاشق حرامند.

انی حرف استفهام عربی است که شما به إنی به معنی من ترجمه کرده اید.

مثل این آیه در قرآن : یوم یتذکر الانسان و أنی له الذکری؟!

روز قیامت روزی که انسان متذکر می شود و آن روز چه جای تذکر و یادآوری است؟!

 

 

1403/10/07 23:01
جلال ارغوانی

آین مادر گیتی چه بسا صبر بکردست

تا چون گوهر سعدیش افتادبه دامان