گنجور

غزل شمارهٔ ۴۵۲

فراق دوستانش باد و یاران
که ما را دور کرد از دوستداران
دلم در بند تنهایی بفرسود
چو بلبل در قفس روز بهاران
هلاک ما چنان مهمل گرفتند
که قتل مور در پای سواران
به خیل هر که می‌آیم به زنهار
نمی‌بینم به جز زنهارخواران
ندانستم که در پایان صحبت
چنین باشد وفای حق گزاران
به گنج شایگان افتاده بودم
ندانستم که بر گنجند ماران
دلا گر دوستی داری به ناچار
بباید بردنت جور هزاران
خلاف شرط یاران است سعدی
که برگردند روز تیرباران
چه خوش باشد سری در پای یاری
به اخلاص و ارادت جان سپاران

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فراق دوستانش باد و یاران
که ما را دور کرد از دوستداران
هوش مصنوعی: دوستی‌ها و همراهی‌هایش را از ما گرفت و ما را از کسانی که دوست می‌داشتیم جدا کرد.
دلم در بند تنهایی بفرسود
چو بلبل در قفس روز بهاران
هوش مصنوعی: دل من در قید تنهایی به شدت پژمرده شده، مانند بلبل که در قفس در روزهای بهار گرفتار است.
هلاک ما چنان مهمل گرفتند
که قتل مور در پای سواران
هوش مصنوعی: ما را به گونه‌ای نادیده گرفتند که مانند کشته شدن یک مور زیر پای سواران فرقی برایشان ندارد.
به خیل هر که می‌آیم به زنهار
نمی‌بینم به جز زنهارخواران
هوش مصنوعی: زمانی که به جمع انسان‌ها می‌روم، فقط افرادی را می‌بینم که در تلاشند از خطرات و مشکلات فرار کنند و به نوعی به زنهار، یعنی حفاظت و دفاع از خود، مشغولند.
ندانستم که در پایان صحبت
چنین باشد وفای حق گزاران
هوش مصنوعی: متوجه نبودم که در پایان گفتگو، چنین نتیجه‌ای درباره‌ی وفای کسانی که حق را ادا می‌کنند وجود دارد.
به گنج شایگان افتاده بودم
ندانستم که بر گنجند ماران
هوش مصنوعی: به گنجی با ارزش رسیده بودم، اما نمی‌دانستم که در آنجا خطر وجود دارد.
دلا گر دوستی داری به ناچار
بباید بردنت جور هزاران
هوش مصنوعی: اگر دلی به دوستی عاشق است، ناچار باید سختی‌ها و مشقات فراوانی را تحمل کند.
خلاف شرط یاران است سعدی
که برگردند روز تیرباران
هوش مصنوعی: سعدی می‌گوید که اگر دوستان در روزی که تیراندازی می‌شود، از میدان جنگ عقب‌نشینی کنند، به هیچ عنوان با روحیه و شجاعت رفاقت سازگار نیست. این کار بر خلاف اصول دوستی و وفاداری است.
چه خوش باشد سری در پای یاری
به اخلاص و ارادت جان سپاران
هوش مصنوعی: چه زیباست که انسان به خاطر محبت و وفاداری، جان خود را در پای یاری نهاد.

خوانش ها

غزل ۴۵۲ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش عندلیب
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش سعیده تهرانی‌نسب
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش فاطمه زندی
غزل شمارهٔ ۴۵۲ به خوانش سهیل قاسمی

حاشیه ها

1395/03/23 09:05
کسرا

چه غم سنگینی داره 2 بیت ابتدای شعر

1396/03/11 10:06
فرخ مردان

مث اینکه این زیرآب زنا همیشه بودن ها.

1396/05/19 23:08
فرشید

به نظرم هم از نظر وزنی هم از نظر معنی بیت اول باید بدین گونه باشد
فراق دوستانش باد و یاران
آن که ما را دور کرد از دوستدارن
"آن" باید اضافه شه

1398/01/04 14:04
عباسی-فسا @abbasi۲۱۵۳

سلام اقای فرشید
منظورتان افزودن «آن» برای خراب کردن وزن یا برای درست کردن وزن است؟
چون افزودن «آن» وزن را نابود می کند و معنی هم الآن هیچ مشکلی ندارد

1398/10/30 18:12
حسین

فرشید
دیگه عمرا در مورد وزن نظری نده! حتی اگه تو بقالی دیدی جای وزنه‌ی یه منی یارو از سنگ دو کیلو استفاده کرد، بذار پای حساب وزن‌نفهمی خودت و چیزی نگو! فقط هیچی نگو دیگه. بلکه بشه حضور اسمت رو تحمل کرد و ناسزا نگفت!

1399/03/04 22:06
شقایق

اینطوری خیلی قشنگ تره به نظرم:
که ما را دور کرد از دوستداران؟!
فراق دوستانش باد و یاران!

1399/06/05 16:09
نوید

درود.
تمنا دارم که دوستان بزرگوار در مورد اشعار بزرگان ادب ایران پیشنهاد اصلاحی و اظهار نظر های بی مایه نفرمایند که موجب تمسخر خواننده این سایت گرانبار نشود.
سپاس و بدرود.

1399/06/05 16:09
نوید

درود.
تمنا دارم که دوستان بزرگوار در مورد اشعار بزرگان ادب ایران پیشنهاد اصلاحی و اظهار نظر های بی مایه نفرمایند که موجب تمسخر خواننده این سایت گرانبار نشود.
سپاس و بدرود.

1401/10/26 17:12
امیرمسعود شاعر پسند

باسلام و درود.

به خیل هر که می آیم به زنهار/نمیبنم به جز زنهار خواران

معنی بیت از این قرار است:به امان هر گروهی که پناه میبرم به جز پیمان شکننان کسی را نمیابم.

زنهارخواران:عهد شکنان /پیمان شکنان

1403/10/09 03:01
جلال ارغوانی

توای سعدی بهار حسن باشی

نباشد همچو تو در خوش نگاران