اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ما دگر کس نگرفتیم به جای تو ندیم
الله الله تو فراموش مکن عهد قدیم
هوش مصنوعی: ما دیگر هیچ کس را به جای تو قبول نکردیم، و نمی‌خواهیم کسی را به تو بدهیم. خدا را فراموش نکن و عهد قدیم را به یاد داشته باش.
هر یک از دایرهٔ جمع به راهی رفتند
ما بماندیم و خیالِ تو به یک جایْ مُقیم
هوش مصنوعی: هر یک از دوستان به راه خود رفتند و ما تنها ماندیم با یاد و تصویر تو که در قلب ما جا دارد.
باغِبان گر نگشاید در درویش به باغ
آخر از باغ بیاید بر درویش نسیم
هوش مصنوعی: اگر باغبان در را به روی درویش باز نکند، در نهایت نسیمی که از باغ می‌وزد، به درویش خواهد رسید.
گر نسیم سحر از خلق تو بویی آرد
جان فشانیم به سوغات نسیم تو نه سیم
هوش مصنوعی: اگر نسیم صبحگاهی بادی از وجود تو به همراه داشته باشد، جان خود را فدای آن می‌کنیم و در عوض نسیم تو را به ما هدیه بده، نه اینکه چیز دیگری بخواهیم.
بوی محبوب که بر خاک احبا گذرد
نه عجب دارم اگر زنده کند عظم رمیم
هوش مصنوعی: اگر بوی محبوب بر روی خاک دوستانش بگذرد، تعجبی ندارد که روح ضعیف من را زنده کند.
ای به حسن تو صنم چشم فلک نادیده
وی به مثل تو ولد مادر ایام عقیم
هوش مصنوعی: ای محبوبی که زیبایی‌ات چشمان آسمان را نادیده کرده است، مانند تو حتی مادر روزگار هم فرزندی نیاورده است.
حال درویش چنان است که خال تو سیاه
جسم دل ریش چنان است که چشم تو سقیم
هوش مصنوعی: درویش در حالتی است که اثر سیاه خال تو بر دلش نشسته و دلش پر از درد و رنج شده است، گویی چشمان تو هم بیمار هستند.
چشم جادوی تو بی واسطه کحل کحیل
طاق ابروی تو بی شائبه وسمه وسیم
هوش مصنوعی: چشم زیبای تو به حدی جذاب است که نیازی به آرایش ندارد و ابروی تو هم به قدری طبیعی و زیباست که هیچ چیز اضافی به آن نیافزوده شده است.
ای که دلداری اگر جان منت می‌باید
چاره‌ای نیست در این مسأله الا تسلیم
هوش مصنوعی: ای کسی که دلدار هستی، اگر می‌خواهی جانم برایت فدا شود، چاره‌ای جز تسلیم شدن در این موضوع ندارم.
عشقبازی نه طریق حکما بود ولی
چشم بیمار تو دل می‌برد از دست حکیم
هوش مصنوعی: عشقبازی راه و رسم دانایان نیست، اما نگاه بیمار تو دل حکیم را از او می‌گیرد و تسخیر میکند.
سعدیا عشق نیامیزد و عفت با هم
چند پنهان کنی آواز دهل زیر گلیم
هوش مصنوعی: ای سعدی، عشق و عفت هرگز با هم نمی‌سازند. هرچقدر هم که سعی کنی صدای واقعی را پنهان کنی، باز هم صدا و حقیقت آن مشخص خواهد شد.
حاشیه ها
1395/01/26 21:03
بهرام شاگرد سعدی و فردوسی
این از غزلیات مورد علاقه من است که گاهی زمزمه میکنم و برایم جالب بود با وجود تعالی در لفظ و معنی هنوز کسی یادداشتی بر آن نگذاشته، چون به گمانم بسیار زیبا و ستایش برانگیزه. بویژه داستان عاشق و بوی یار که استخوان پوسیده عاشق را زنده میکند "بوی محبوب که بر خاک...". نیز بیت پیشین که نسیم و نه سیم را با هم آورده.
ضمنا حس شگفت انگیزی از امید و مثبت اندیشی در عین دشواری و سختی به انسان میده که خیلی آزلمش بخش است. نمیدانم این جمله چقدر برای دیگران هم قابل درک است اگر بگویم "نشاط و امید موقر و متینی در این شعر هست"
1403/05/06 21:08
فاطمه رضائیان
درود بر شما 💫
ما بماندیم و خیال تو به یک جای مقیم
:(
1397/07/12 23:10
بنی فاطمی
گاهی وقتا سعدی یه جور شعر میگه که نمیذاره ازش تعریف و تمجید کنی، فقط میتونی ازش لذت ببری؛
باغبان گر نگشاید در درویش به باغ
آخر از باغ بیاید برِ درویش نسیم...
1403/09/17 03:12
جلال ارغوانی
گفت سعدی سخن وگفت فلک در وصفش
شعراو هست لطیف وسخنش هست عظیم
سعدی