سعدیغزل شمارهٔ ۳۹۳
گر به رخسار چو ماهت صنما می‌نگرم
به حقیقت اثر لطف خدا می‌نگرم
تا مگر دیده ز روی تو بیابد اثری
هر زمان صد رهت اندر سر و پا می‌نگرم
تو به حال من مسکین، به جفا می‌نگری
من به خاک کف پایت، به وفا می‌نگرم
آفتابی تو و من ذرهٔ مسکین ضعیف
تو کجا و من سرگشته کجا می‌نگرم!
سر زلفت ظلمات است و لبت آب حیات
در سواد سر زلفت به خطا می‌نگرم
هندوی چشم، مبیناد رخ تُرک تو باز
گر به چینِ سر زلفت به خطا می‌نگرم
راه عشق تو دراز است ولی سعدی‌وار
می‌روم وز سر حسرت به قفا می‌نگرم
غزل شمارهٔ ۳۹۲: من دوست می‌دارم جفا کز دست جانان می‌برمغزل شمارهٔ ۳۹۴: به خدا اگر بمیرم که دل از تو برنگیرم
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گر به رخسار چو ماهت صنما می‌نگرم
به حقیقت اثر لطف خدا می‌نگرم
هوش مصنوعی: اگر به چهره‌ات مانند ماه نگاه می‌کنم، در واقع به رحمت و لطف خداوند نظر می‌اندازم.
تا مگر دیده ز روی تو بیابد اثری
هر زمان صد رهت اندر سر و پا می‌نگرم
هوش مصنوعی: چشمم دائماً در جستجوی نشانه‌ای از چهره‌ات است و من هر لحظه به راه و حالت تو خیره می‌شوم.
تو به حال من مسکین، به جفا می‌نگری
من به خاک کف پایت، به وفا می‌نگرم
هوش مصنوعی: تو با بی‌رحمی به حال من درمانده نگاه می‌کنی، در حالی که من با احترام و وفاداری به پاهای تو می‌نگرم.
آفتابی تو و من ذرهٔ مسکین ضعیف
تو کجا و من سرگشته کجا می‌نگرم!
هوش مصنوعی: تو مانند آفتاب می‌درخشی و من تنها یک ذره کوچک و ضعیف هستم. تو در اوج بلندی‌ها و من در سرگشتگی و بی‌هدفی، چه تفاوتی بین ما وجود دارد!
سر زلفت ظلمات است و لبت آب حیات
در سواد سر زلفت به خطا می‌نگرم
هوش مصنوعی: موهای تو مانند تاریکی است و لب‌های تو طراوت و زندگی را به همراه دارد. در میان آن تاریکی، من به اشتباه به چیزی دیگر نگاه می‌کنم.
هندوی چشم، مبیناد رخ تُرک تو باز
گر به چینِ سر زلفت به خطا می‌نگرم
هوش مصنوعی: ای هندو، چشمانت را به روی زیبایی چهره‌ی معشوقه‌ی ترک من مکن، زیرا اگر به خاطر سر زلفت به اشتباه نگاه کنم، دلم می‌گیرد.
راه عشق تو دراز است ولی سعدی‌وار
می‌روم وز سر حسرت به قفا می‌نگرم
هوش مصنوعی: عشق تو مسیر طولانی و دشواری دارد، اما من با شجاعت و متانت ادامه می‌دهم و هر از گاهی با حسرت به گذشته‌ام نگاه می‌کنم.
خوانش ها
غزل ۳۹۳ به خوانش حمیدرضا محمدی
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش محسن لیله‌کوهی
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش سعیده تهرانی‌نسب
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش نازنین بازیان
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش فاطمه زندی
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش سهیل قاسمی
غزل شمارهٔ ۳۹۳ به خوانش افسر آریا
حاشیه ها
1394/04/03 20:07
کسرا
گر به رخسار چو ماهت صنما می‌نگرم..
به حقیقت اثر لطف خدا می‌نگرم... همین 1 بیت کافیه برای شناخت سعدی...
1396/05/18 09:08
در مصرع آخر به غزل معروف دیگرش اشاره کرده:
«می‌روم وز سر حسرت به قفا می‌نگرم
خبر از پای ندارم که زمین می‌سپرم»
1398/08/27 10:10
حسین. ک
ختا منسوب به ختن در بیت ما قبل اخر برازنده تَر از خطا به نظر می رسد. . متاسفانه به هیچ مرجعی برای کنترول دسترسی ندارم. سپاسگزارم اگر روشنگری نمایید.
1399/03/12 00:06
حمید کریلی
در بیت ششم، با نظر به ذکر واژگان هندو، ترک و چین، به‌نظر می‌رسد املای "ختا" صحیح باشد. با این فرض، واژۀ چین هم داری ایهام ظریف و شیرینی می‌شود که شایستۀ لطف بی‌همتای سخن سعدی‌ست.
1403/09/21 17:11
جلال ارغوانی
چشم عالم به لب وگفته شعدی است ولی
من به چشم ولب زیبای شما می نگرم