اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
گو خلق بدانند که من عاشق و مستم
آوازه درست است که من توبه شکستم
هوش مصنوعی: بگذار مردم بدانند که من عاشق و غرق در عشق هستم. گفته‌ها درست است که من عهد و پیمان خود را شکسته‌ام.
گر دشمنم ایذا کند و دوست ملامت
من فارغم از هر چه بگویند که هستم
هوش مصنوعی: اگر دشمنم آزارم دهد و دوستم سرزنش کند، من نگران نیستم از آنچه دیگران بگویند، چون از آنچه هستم راضی‌ام.
ای نفس که مطلوب تو ناموس و ریا بود
از بند تو برخاستم و خوش بنشستم
هوش مصنوعی: ای نفس عزیزم، همیشه خواسته‌ات این بود که شأن و شرف مرا زیر سؤال ببری و به فریب و ریا بکشی. اما من از این قید و بند تو رهایی یافتم و اکنون با آرامش زندگی می‌کنم.
از روی نگارین تو بیزارم اگر من
تا روی تو دیدم به دگر کس نگرستم
هوش مصنوعی: اگر من چهره زیبای تو را دیده باشم، از دیگران خسته و بیزار شده‌ام.
زین پیش برآمیختمی با همه مردم
تا یار بدیدم در اغیار ببستم
هوش مصنوعی: من تا به حال با همه مردم در ارتباط بودم و رفتار کردم، اما اکنون که یاری را دیدم، ارتباطم را با دیگران قطع کردم.
ای ساقی از آن پیش که مستم کنی از می
من خود ز نظر در قد و بالای تو مستم
هوش مصنوعی: ای ساقی، قبل از اینکه مرا مستی از شراب فرا گیرد، بگذار تا به زیبایی و قامت تو خیره شوم و از آن مست شوم.
شب‌ها گذرد بر من از اندیشه رویت
تا روز نه من خفته نه همسایه ز دستم
هوش مصنوعی: شب‌ها فکر و خیال تو مرا می‌آزارد، به گونه‌ای که نه می‌توانم بخوابم و نه همسایگانم آرامش دارند از دست من.
حیف است سخن گفتن با هر کس از آن لب
دشنام به من ده که درودت بفرستم
هوش مصنوعی: سخن گفتن با هر کسی که شایسته نیست، بی‌فایده است. دوست دارم به کسی که سزاوار است، سلام بگویم و از او فاصله بگیرم.
دیریست که سعدی به دل از عشق تو می‌گفت
این بت نه عجب باشد اگر من بپرستم
هوش مصنوعی: مدت‌هاست که سعدی از عشق تو در دلش سخن می‌گوید. بنابراین تعجبی ندارد اگر من همچون یک بنده به تو احترام بگذارم.
بند همه غم‌های جهان بر دل من بود
در بند تو افتادم و از جمله برستم
هوش مصنوعی: تمام غم‌های دنیا بر دوش من سنگینی می‌کرد، اما وقتی به عشق تو گرفتار شدم، از آن رنج‌ها رهایی یافتم.
حاشیه ها
سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز
مرده آنست که نامش به نکویی نبرند
1398/02/05 00:05
شقایق عسگری
بیت آخر واقعا زیباست.
زیباترین غزلیات عاشقانه مال سعدی هستش..براستی که مضمون اشعار قوی و ساختار شعرهاش کیفیت بالایی دارن...به نظر من غزلیاتش یکدست زیبا منظم و دارای معانی عاشقانه بی نظیری هستند
سلام خدمت دوستان
در اشعاری که سعدی تخلص خودش رو در بیت ماقبل اخر اورده، بیت اخر معمولا ابیات بسیار زیبا و دلنشینی هستند(مانند همین شعر). گویا این ابیات
بعد از تمام کردن شعر و در زمانی دیگر به ذهن سعدی رسیده و انقدر زیبا بوده(از نظر خودش(میدانیم روی سلیقه سعدی میشود حساب کرد)) که آنها را به شعر اضافه کرده است.
در حد یک گمان:)
1401/03/04 17:06
ریحانه reyhane۷۰۲۵@gmail.com
بیت چهارم رو میشه یکی معنی شو بگه
1401/04/22 09:06
آشفته آنم
این بیت خیلی خوبه
از روی نگارین تو بیزارم اگر من
تا روی تو دیدم به دگر کس نگرستم
میگه اگر من بعد از اینکه روی تو را دیدم بروم و به کسی دیگر نگاه کنم مثل این می مونه که از روی تو بیزارم یا به زبان دیگه اگر من بعد از اینکه به وصل تو رسیدم به دیگر چیزا بخواهم که وصول پیدا کنم مثل این می مونه که از تو بیزارم
مثل این است که کسی که ازدواج می کنه و به همسرش قول میده که دیگه به فرد دیگری من نگاه نمی کنم که البته این یک مثال زمینیشه ولی عشق سعدی عشق عرفانی و کامل و حقیقیه
1401/07/29 00:09
ریحانه reyhane۷۰۲۵@gmail.com
خیلی ممنونم ازتون
1401/04/14 12:07
Mahmood Shams
با سلام و درود ،
دوستان گرامی در بیت سوم : ای نفس که مطلوب تو ناموس و ریا بود !
با توجه به اینکه ناموس معنی متعددی دارد !
ناموس چه معنی می دهد آیا همان معنی ریا و سالوس در اینجاست یا خودپسندی و کبر !؟؟
1401/07/29 00:09
ریحانه reyhane۷۰۲۵@gmail.com
معنی بیت سوم هم میشه یکی بگه؟
1402/04/09 05:07
احسان چراغی
المنة لله که دلم صید غمی شد
کز خوردن غم‌های پراکنده برستم
1403/05/04 20:08
فاطمه rezaie
هزاران درود و تحیت بر روان عزیز شیخ اجل چقدررررر غزلیات حضرت استاد بی نظیره 😍🥰
بیت پنجم شاه بیته واقعا
تا یار بدیدم درِ اغیار ببستم 👌
1403/10/05 10:01
جلال ارغوانی
سعدی سخن گوی چه شیرین حرکت کرد
ببرید دل از جمله جهان دل به تو بستم
سعدی